Πού θα παιχτεί το μεγάλο στοίχημα της ανάκαμψης

Οι συνέπειες της μακροχρόνιας λιτότητας στην ελληνική κοινωνία έχουν υπάρξει εξαιρετικά οδυνηρές, σε περιπτώσεις μάλιστα δραματικές. Η αποκατάστασή τους αλλά και των ανισοτήτων γενικότερα που διεύρυνε η οικονομική κρίση δεν μπορεί παρά να αποτελεί την πλέον σημαντική πρόκληση, τονίζει το Δελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων Ιουλίου του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ.

Όπως αναφέρεται «η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και η αλληλουχία θετικών γεγονότων που την ακολούθησε φαίνεται ότι έχουν τονώσει το οικονομικό κλίμα. Μένει, λοιπόν στους επόμενους μήνες να δειχθεί πώς και σε ποιο βαθμό η χώρα θα αξιοποιήσει και θα ενισχύσει στο μέγιστο την αναπτυξιακή δυναμική της».

Όπως εκτιμούν οι αναλυτές «το τελικό αποτέλεσμα ασφαλώς θα κριθεί και από τις εξελίξεις στο ρευστό διεθνές περιβάλλον και την Ευρωζώνη. Κυρίως όμως θα αποτελέσει προϊόν της διαθεσιμότητας του πολιτικού συστήματος, της κοινωνίας και των παραγωγικών δυνάμεων του τόπου να απαντήσουν αποτελεσματικά στις προκλήσεις και να αφήσουν οριστικά πίσω τα μοτίβα πρακτικών που οδήγησαν και παρόξυναν την κρίση, πραγματοποιώντας πλέον το αποφασιστικό βήμα μετάβασης σε μια νέα περίοδο ανάπτυξης».

Οι θετικές ειδήσεις και το χρέος

Στην ανάλυση σημειώνεται ότι το δίμηνο Ιούνιου-Ιουλίου 2017 χαρακτηρίζεται από μια σειρά πυκνών θετικών εξελίξεων για την ελληνική οικονομία. Οι διαδοχικές αυτές εξελίξεις έρχονται να «πιάσουν το νήμα» από το 3ο τρίμηνο του 2016, όταν ο ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας κατέγραψε σημαντική άνοδο 2,1% (σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015). Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη την έστω και οριακή αύξηση του ΑΕΠ κατά το 1ο τρίμηνο του 2017, εν μέσω ανοικτής τότε διαδικασίας αξιολόγησης, ενισχύεται η προοπτική σταθερής ανάκαμψης της οικονομίας και η πορεία προς την επιτυχή και οριστική έξοδο της χώρας από το Πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής τον Αύγουστο του 2018.

Η απόφαση του Eurogroup της 15ης Ιουνίου, σηματοδότησε την επιτυχή ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του Προγράμματος και επέδρασε θετικά στο οικονομικό κλίμα αίροντας την αβεβαιότητα, αλλά και διασφαλίζοντας την απαραίτητη ρευστότητα τόσο για το Δημόσιο όσο και για την πραγματική οικονομία.

Ακόμα και στο ζήτημα του χρέους, παρότι η απόφαση της 15ης Ιουνίου απέχει από μια δραστική λύση, εν τούτοις διαθέτει θετικό πρόσημο, καθώς αποτυπώθηκε με μεγαλύτερη σαφήνεια η βούληση προς την κατεύθυνση της αναδιάρθρωσής του.

Σταχυολογώντας τις εξελίξεις καταγράφεται:

* Ο οίκος Moody’s, στις 23 Ιουνίου 2017, αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας και στη συνέχεια η Standard and Poor’s, στις 21 Ιουλίου 2017, αναβάθμισε τις προοπτικές (outlook) από σταθερές σε θετικές.

* Υπήρξε η επιτυχής δοκιμαστική έξοδο στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου, με τη χώρα να δανείζεται στο χαμηλότερο επιτόκιο από την έναρξη της κρίσης, με μεγάλο αριθμό νέων επενδυτών, κυρίως από το εξωτερικό, να εκφράζουν ενδιαφέρον, υπερκαλύπτοντας τη ζήτηση.

* Η έξοδος της χώρας από τη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος στις 12 Ιουλίου 2017, στην οποία βρισκόταν από το 2009, αποτέλεσε άλλο ένα γεγονός-ορόσημο για τη χώρα. Αν και η απόφαση αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν αναμενόμενη και έχει τυπικό χαρακτήρα, καθώς από το 2016 η Γενική Κυβέρνηση είχε πλεόνασμα ως ποσοστό του ΑΕΠ, για πρώτη φορά έπειτα από πολλές δεκαετίες, έχει συμβολική σημασία και αποτελεί «ψήφο εμπιστοσύνης» προς τη χώρα από την πλευρά της Επιτροπής, δεδομένης της συγκυρίας έκδοσης ομολόγου.

Η πορεία της οικονομίας

Στο επίπεδο της πραγματικής οικονομίας διαμορφώνονται ελπιδοφόρες εξελίξεις που υπό προϋποθέσεις, μέσω μιας ανατροφοδοτούμενης διαδικασίας, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν συνθήκες οικονομικά και κοινωνικά βιώσιμης ανάπτυξης, υποστηρίζει το ΕΝΑ:

* Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο είναι ότι το ποσοστό ανεργίας βαίνει διαρκώς μειούμενο φθάνοντας στο 21,7% τον Απρίλιο του 2017, σημαντικά μειωμένο από το ανώτερο ποσοστό του 27,5% το 2013.

* Το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης για το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 1.936 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 1.632 εκατ. ευρώ για το αντίστοιχο διάστημα του 2016 και στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 431 εκατ. ευρώ. Οι εξελίξεις αυτές εδραιώνουν την αντίληψη ότι η Ελλάδα μπορεί να βάλει τάξη στα «του οίκου της» και ότι δεν θα επιστρέψει σε νοοτροπίες του παρελθόντος. Η εικόνα αυτή έχει παραλήπτες τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό, με συνέπεια ήδη να συντελείται σταδιακή κινητοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας.

* Στο πεδίο των τιμών, έπειτα από 45 συνεχόμενους μήνες αποπληθωρισμού, από τον Δεκέμβριο του 2016 ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή έχει επιστρέψει σε θετικό πρόσημο. Συγκεκριμένα, ο Γενικός ΔΤΚ παρουσίασε αύξηση κατά 1,02% τον Ιούνιο 2017 σε σχέση με τον Ιούνιο του 2016.

* Τον Ιούλιο 2017 ενισχύονται σημαντικά τόσο ο δείκτης οικονομικού κλίματος, όσο και ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ενώ καταγράφεται βελτίωση σε όλους τους επιμέρους δείκτες οικονομικού κλίματος.

* Ο Γενικός Δείκτης Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία αυξήθηκε κατά 19,0% το Μάιο 2017 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαΐου 2016, ενώ έναντι του Απριλίου 2017 αυξήθηκε κατά 9,1%.

* Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το 1o πεντάμηνο του 2017 αν και παραμένει ελλειμματικό, περιορίζεται κατά 63,9 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο το 2016. Παρά τη διεύρυνση του ελλείμματος στο ισοζυγίου αγαθών είναι αξιοσημείωτο ότι κατά το 1ο πεντάμηνο του 2017 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016 καταγράφηκε σημαντική αύξηση των εξαγωγών κατά 19,2%.

* Στο πεδίο του τουρισμού, το ισοζύγιο ταξιδιωτικών υπηρεσιών το Μάιο του 2017 παρουσίασε πλεόνασμα 925,9 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 2,5% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2016 (903,2 εκατ. ευρώ). Οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 1,5% (Μάιος 2017- Μάιος 2016) έναντι αύξησης 4,4% του Μαΐου του 2016 σε σχέση με του 2015. Ειδικότερα, οι αεροπορικές αφίξεις Ιανουαρίου–Ιουνίου 2017 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2016 παρουσιάζουν αύξηση 10,5% επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις ότι το 2017 η τουριστική κίνηση θα αυξηθεί σημαντικά.

* Στο χρηματοπιστωτικό τομέα είναι αξιοσημείωτη η αύξηση της καθαρής ροής τόσο των καταθέσεων των νοικοκυριών τον Ιούνιο του 2017 κατά 771 εκατ. ευρώ έναντι μείωσης κατά 214 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα, όσο και των καταθέσεων των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων κατά 947 εκατ. ευρώ, έναντι αύξησης κατά 665 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.

* Στο πεδίο των επενδύσεων, κατά το 1ο τρίμηνο του 2017 καταγράφηκε αύξηση στο μηχανολογικό και μεταφορικό εξοπλισμό που αφορά όμως κυρίως σε παραγγελίες πλοίων. Σημειώνεται ότι για το 2017, το εθνικό σκέλος του Προγράμματος αναμένεται να ανέλθει σε 1 δισεκ. ευρώ, γεγονός που εκτιμάται πως θα επιτρέψει τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων σε τομείς όπως οι υποδομές και το ανθρώπινο κεφάλαιο.