Αντεξε στο… κύμα η κρουαζιέρα

Ανθεκτικότητα επέδειξε η ελληνική αγορά κρουαζιέρας στη δυσμενή συγκυρία που διαμορφώνουν οι γεωπολιτικές αναταράξεις στην ανατολική Μεσόγειο και η μερική απόσυρση από την περιοχή των «δεινοσαύρων» της παγκόσμιας αγοράς.

Τα οριστικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το πρώτο εξάμηνο αποτυπώνουν ένα σύνθετο σκηνικό με «ελεγχόμενη» υποχώρηση μεγεθών, παρά τους αρχικούς φόβους για μεγάλη πτώση εξαιτίας της σημαντικής μείωσης των προγραμματισμένων αφίξεων κρουαζιερόπλοιων τη χρονιά που διανύουμε.

Στην εξίσωση της φετινής χρονιάς, ωστόσο, θα πρέπει να συνυπολογιστούν δύο κρίσιμες μεταβλητές.

Η πρώτη αφορά στη σημαντική άνοδο του ειδικού βάρους των Ευρωπαίων επισκεπτών κρουαζιέρας, αποτέλεσμα και της ενίσχυσης της παρουσίας του ομίλου TUI στην ελληνική αγορά κρουαζιέρας. Ο γερμανικός όμιλος καταγράφει φέτος αύξηση πελατών 20% στα προγράμματα των πλοίων του που πραγματοποιούν κρουαζιέρες στις ελληνικές θάλασσες, χρησιμοποιώντας ως ορμητήριο (hub) το λιμάνι του Ηρακλείου.

Η δεύτερη μεταβλητή αφορά στα παράπλευρα… επίγεια (για τα ξενοδοχεία) οφέλη από την κρουαζιέρα. Ο λόγος για τις αυξημένες διανυκτερεύσεις (+24,1%) εκτός πλοίου που πραγματοποίησαν οι επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων στο πρώτο εξάμηνο. Για την ακρίβεια, οι εν λόγω διανυκτερεύσεις στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου έφθασαν το 1,69 εκατ. έναντι 1,36 εκατ. στο ίδιο διάστημα του 2016. Ήταν, μάλιστα, διπλάσιες από τις αντίστοιχες που πραγματοποιήθηκαν στο πρώτο εξάμηνο του 2014 (834,7 χιλιάδες).

Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν, εν μέρει, τις εκτιμήσεις που είχαν μεταφέρει στην υπουργό Τουρισμού Έλενα Κουντουρά κορυφαία στελέχη των ισχυρότερων «παικτών» της παγκόσμιας αγοράς κρουαζιέρας.

Εκτιμήσεις, σύμφωνα με τις οποίες, η μείωση των προγραμματισμένων αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στην Ελλάδα κατά το 2017 θα ισοσκελιστεί εν μέρει από την έλευση μεγαλύτερων πλοίων, αλλά και τις αυξημένες πληρότητες που ανάμεναν να έχουν τα δρομολόγια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, στο πρώτο εξάμηνο καταγράφηκε μείωση 20,8% των αφίξεων κρουαζιερόπλοιων, οι οποίες έφτασαν τις 1.178 έναντι 1.487 στο πρώτο μισό το 2016. Οι συνολικοί επιβάτες μειώθηκαν σε 667,4 χιλιάδες έναντι 1,09 εκατ. στο πρώτο εξάμηνο του 2016, σημειώνοντας πτώση 38,9%.

Ωστόσο, οι συνολικές επισκέψεις επιβατών σε ελληνικούς προορισμούς εμφάνισαν ελεγχόμενη πτώση, σύμφωνα με στελέχη του χώρου, της τάξης του 12,2%, ενώ και οι διερχόμενοι (transit) επιβάτες μειώθηκαν σε ανάλογο ποσοστό (-14%).

Έτσι, παρά τη μείωση 20,8% των αφίξεων κρουαζιερόπλοιων, οι εισπράξεις κατάφεραν να επιπλεύσουν καθώς διαμορφώθηκαν στα 162,7 εκατ. ευρώ έναντι 176,7 εκατ. ευρώ στο πρώτο μισό του 2016, εμφανίζοντας μείωση της τάξης του 7,9%.

Το σύνθετο σκηνικό που διαμορφώνεται στην ελληνική αγορά κρουαζιέρας αποτυπώνεται στη διαφορετική εικόνα που προκύπτει από τα λιμάνια που προσελκύουν τους περισσότερους επιβάτες κι εκείνα που αποσπούν τα μεγαλύτερα οφέλη (έσοδα) από την κρουαζιέρα.

Ο Πειραιάς εμφανίζεται να προσελκύει το 1/4 των επιβατών που επιλέγουν την Ελλάδα για να κάνουν κρουαζιέρα (23,9% των συνολικών επισκέψεων επιβατών). Στη συνέχεια, τέσσερις προορισμοί αποσπούν σχεδόν ισομερή μερίδια της πίτας επιβατών, με την Κέρκυρα να κατατάσσεται δεύτερη, με μερίδιο 14,8%. Την ακολουθούν σε απόσταση αναπνοής η Σαντορίνη (13,4% των επισκέψεων), η Μύκονος (12,7%) και το Κατάκολο (λόγω Ολυμπίας) με 11,9%.

Εντελώς διαφορετική, ωστόσο, είναι η εικόνα σε ό,τι αφορά στην κατανομή των εισπράξεων κρουαζιέρας.

Από τα στοιχεία της TτE προκύπτει πως μόλις δύο λιμάνια (Πειραιάς, Κέρκυρα) αποσπούν τα 2/3 των συνολικών εισπράξεων ενώ τα πέντε βασικά ελληνικά λιμάνια κρουαζιέρας (Πειραιάς, Κέρκυρα, Σαντορίνη, Μύκονος, Κατάκολο), πάνω από το 85% των συνολικών εισπράξεων κρουαζιέρας.

Ο Πειραιάς εμφανίζεται να αποσπά σχεδόν τις μισές εισπράξεις (48,6%), η Κέρκυρα το 14,4%, η Σαντορίνη το 7,7%, η Μύκονος το 7,3% και το Κατάκολο το 6,9% των εισπράξεων.