Ανάκαμψη για λίγους στην αγορά ακινήτων

Ο μεγάλος ανταγωνισμός ισχυρών εγχώριων και διεθνών ομίλων για τα λιγοστά καλά ακίνητα οδηγεί προς τα πάνω τις τιμές, χωρίς να συμπαρασύρει το σύνολο της αγοράς real estate, υποστηρίζουν όσοι παρακολουθούν τις εξελίξεις της τελευταίας διετίας. Ταυτόχρονα, μεγάλο ενδιαφέρον συγκεντρώνουν πλέον τα τουριστικά ακίνητα, με την αγορά να παραμένει, όμως, ρηχή.

Πρόκειται για το κοινό συμπέρασμα των περισσότερων ομιλητών στην εκδήλωση του Urban Land Institute (ULI) για τις τάσεις στην ευρωπαϊκή αγορά ακινήτων το 2018. Ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ Αριστοτέλης Καρυτινός (φωτό) μίλησε για «νησίδες ανάκαμψης» που παρατηρούνται στην ελληνική αγορά ακινήτων, αλλά ξεκαθάρισε πως βρισκόμαστε μακριά από την έξοδο από την κρίση.

Ο κ. Καρυτινός υποστήριξε πως «η γενική εικόνα της αγοράς δεν είναι και τόσο ρόδινη», ενώ θεωρεί πως τους επόμενους μήνες θα ξεκαθαρίσει περισσότερο η εικόνα, ώστε να διαπιστώσουμε «ποια σημεία της αγοράς είναι κατεστραμμένα και δεν έχουν ελπίδα ανάκαμψης και ποια τμήματα της αγοράς θα μπορούσαν να παρουσιάσουν καλύτερες αποδόσεις».

Ωστόσο, μετά το πολύ δύσκολο 2015, η κατάσταση στην ελληνική αγορά real estate παρουσίασε σημάδια εξισορρόπησης το 2016 και φέτος άρχισε να σταθεροποιείται, ειδικά μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, είπε ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνική Πανγαία. Πρόσθεσε πως η σταθεροποίηση μεταφράζεται σε μείωση του ρίσκου και πτώση των αποδόσεων, αλλά σε συγκεκριμένα ακίνητα και σε συγκεκριμένα τμήματα της αγοράς.

Κατά τον κ. Καρυτινό, η αγορά παραμένει, όμως, κατακερματισμένη και «μόνο κάποιες νησίδες» παρουσιάζουν σαφή σημάδια ανάκαμψης, με κάμψη των αποδόσεων και άνοδο στις τιμές των ενοικίων. Πρόκειται για φαινόμενο που κατά τον ίδιο, «δεν συμπαρασύρει ανοδικά το σύνολο της αγοράς ακινήτων». Τόνισε, επίσης, πως αυτό που βλέπουμε την τελευταία διετία είναι να συνωστίζονται οι επενδυτές γύρω από τα ελάχιστα ακίνητα καλής ποιότητας (που βρίσκονται σε καλή τοποθεσία κ.λπ.) και να μένουν στα αζήτητα τα υπόλοιπα.

Οσον αφορά τους κλάδους που κινούνται περισσότερο, ο Αρ. Καρυτινός είπε πως στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος είναι ο τουρισμός, αλλά και σε αυτόν τον τομέα οι συναλλαγές είναι σχετικά περιορισμένες. Σε άλλους κλάδους, όπως οι αποθηκευτικοί χώροι (logistics), υπήρξε επίσης κινητικότητα, με τις αποδόσεις να έχουν μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με την προηγούμενη διετία-τριετία. Ενδιαφέρουσες, κατά τον επικεφαλής της Εθνική Πανγαία, προοπτικές ανάπτυξης εντοπίζονται και σε κλάδους όπως η μετασκευή παλαιών κτιρίων σε οικιστικές μονάδες ή ξενοδοχεία πόλης (boutique hotels).

Αρκετά για την πορεία της αγοράς real estate (όπως για παράδειγμα το αν θα αποκτήσει «βάθος») θα κριθούν από την πορεία της διαδικασίας για τα «κόκκινα δάνεια» των τραπεζών, πολλά από τα οποία είναι συνδεδεμένα με ακίνητα, κατέληξε ο κ. Καρυτινός.

Η Ελλάδα καλείται την επόμενη διετία να βελτιώσει το επίπεδο του ποιοτικού τουρισμού, ώστε να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τις γειτονικές αγορές της Μεσογείου (Τουρκία κ.λπ.), οι οποίες θα ανακάμψουν από την κρίση των τελευταίων ετών, υποστήριξε ο Στέφανος Βλαστός, Διευθυντής στην Grivalia Hospitality, τον επενδυτικό βραχίονα της Grivalia ΑΕΕΑΠ στον τουριστικό κλάδο. Ο ίδιος υποστήριξε πως η ελληνική αγορά τουριστικού real estate παραμένει ρηχή αφού είναι περιορισμένα τα αξιόλογα ακίνητα.

Οπως είπε ο κ. Βλαστός, «σε πολλούς διαγωνισμούς, κατά την πρώτη φάση εμφανίζεται πλήθος ενδιαφερομένων, αλλά λίγοι μένουν μέχρι το τέλος της διαδικασίας». Τόνισε, επίσης, πως είναι απαραίτητη η δημιουργία ενός σαφούς πλαισίου για την επιτάχυνση των επενδύσεων.

Ειδικά στους ξένους επενδυτές, όπως αυτοί που συμμετέχουν στην Grivalia Hospitality (το 50% της εταιρείας ελέγχεται από κεφάλαια της PIMCO), είναι δύσκολο να εξηγηθεί το πλαίσιο που διέπει τον αιγιαλό, τα ρέματα, την αρχαιολογία, όταν οι μελέτες που χρειάζονται για μια επένδυση πρέπει να έχουν συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και κόστος, είπε.