Οι αλλαγές στο νόμο για προστασία καταναλωτών

Δύο ειδικά κεφάλαια - νομοσχέδια αρμοδιότητας του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης που σχετίζονται με την προστασία των καταναλωτών και τη διεξαγωγή και τον προσδιορισμό των εμπορικών εκθέσεων, περιλαμβάνονται σύμφωνα με πληροφορίες στο πολυνομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί στη βουλή από στιγμή σε στιγμή.

Η καταναλωτική νομοθεσία

Αναφορικά με την καταναλωτική νομοθεσία, αφετηρία για την κατάρτιση των διατάξεων, αποτέλεσαν συστάσεις του ΟΟΣΑ για τον εκσυγχρονισμό του νόμου 2251/1994. Ωστόσο το υπουργείο Οικονομίας ανέλαβε την πλήρη «ιδιοκτησία» της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης, από την διαμόρφωση των συστάσεων μέχρι την υλοποίησή τους. Συγκεκριμένα, η καταναλωτική νομοθεσία εξετάστηκε και κωδικοποιήθηκε συνολικά για πρώτη φορά, σε πλήρη αρμονία με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Βασικοί στόχοι των διατάξεων, είναι, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου, αφενός η διατήρηση υψηλού επιπέδου προστασίας για καταναλωτές και μικρές εγχώριες επιχειρήσεις, αφετέρου η μείωση του κόστους συμμόρφωσης για τις εμπορικές επιχειρήσεις.

Η κωδικοποίηση θα ολοκληρωθεί με την έκδοση Υπουργικής Απόφασης αμέσως μετά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου. Με αυτό το ευέλικτο εργαλείο θα είναι δυνατή η άμεση ενημέρωση όλων των ενδιαφερόμενων μερών, ιδίως σε περιπτώσεις μεταβολών που προκύπτουν από νέες ευρωπαϊκές Οδηγίες.

Οι σημαντικότερες παρεμβάσεις είναι οι εξής:

Α. Εισαγωγή ενιαίου ορισμού των εννοιών του καταναλωτή και του προμηθευτή (εμπόρου). Το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο χαρακτηριζόταν από πλήθος ορισμών, ανάλογα με την κατηγορία συναλλαγών που ρυθμιζόταν κάθε φορά. Το αποτέλεσμα ήταν η μείωση της ασφάλειας δικαίου, ιδίως για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και καταναλωτές - με άλλα λόγια για δρώντες της αγορές οι οποίοι δεν έχουν την πολυτέλεια καθημερινής νομικής υποστήριξης, αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Β. Επέκταση της προστασίας που παρέχουν οι διατάξεις περί γενικών όρων συναλλαγών στο σύνολο των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στο πλαίσιο συναλλαγών τους με άλλες μεγαλύτερες ή με πιστωτικά ιδρύματα, συχνά συνάπτουν συμβάσεις οι οποίες κατά το μεγαλύτερο τμήμα τους περιέχουν προδιατυπωμένους όρους. Αυτοί φυσικά υπαγορεύονται από το ισχυρότερο μέρος της συμβατικής σχέσης.

Με τις προτεινόμενες διατάξεις, η προστασία από καταχρηστικούς όρους σε τέτοιες περιπτώσεις καλύπτει πλέον και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, όπως αυτές ορίζονται σε επίπεδο Ε.Ε. Με δεδομένο ότι αυτός ο ορισμός αναφέρεται σε επιχείρηση η οποία απασχολεί λιγότερους από 10 εργαζομένους και της οποίας ο κύκλος εργασιών ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 2 εκατ. Ευρώ, γίνεται αντιληπτό ότι σχεδόν το σύνολο των εγχώριων μικρομεσαίων επιχειρήσεων αποκτά ένα ακόμα εργαλείο για την προστασία των συμφερόντων του.

Γ. Αποσαφήνιση κρίσιμων νομικών εννοιών. Οπως αναφέρουν τα στελέχη του υπουργείου, δημιουργείται ένα ολοκληρωμένο πλέγμα προστασίας των καταναλωτών στις αγορές αγαθών για δύο έτη. Αυτό περιλαμβάνει τόσο τις διατάξεις περί νόμιμης εγγύησης, δηλαδή της διατήρησης των βασικών ιδιοτήτων ενός προϊόντος επί μια διετία με ευθύνη του εμπόρου, όσο και την διασφάλιση, για πρώτη φορά, της υποστήριξης μετά την πώληση (after sales service) και της διαθεσιμότητας ανταλλακτικών για ίσο χρονικό διάστημα.

Με δεδομένη αυτή την ενίσχυση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, η εμπορική εγγύηση, δηλαδή η επιπλέον κάλυψη που παρέχει ο έμπορος πέρα από την διετία, καθίσταται προαιρετική, σύμφωνα με την επικρατούσα ευρωπαϊκή πρακτική. Η υποχρεωτικότητα που ίσχυε ως τώρα είχε αποδειχθεί δυσεφάρμοστη και σε μεγάλο βαθμό συμβολική, καθώς δεν παρεχόταν πάντα από τους κατασκευαστές, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται αναίτια μικρομεσαίοι έμποροι.

Η ρύθμιση που προτείνεται δίνει έμφαση στην σωστή ενημέρωση του καταναλωτή για την εμπορική εγγύηση. Άλλωστε, σημειώνουν οι ίδιες πηγές, ο ενημερωμένος καταναλωτής που διεκδικεί τα δικαιώματά του είναι ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός ρυθμιστής της αγοράς.

Η νομοθεσία για τις εμπορικές εκθέσεις

Αφορμή για την κατάρτιση των νέων διατάξεων αποτέλεσαν ορισμένες αυτονόητες συστάσεις του ΟΟΣΑ, οι οποίες υποδείκνυαν στρεβλώσεις και ανισότητες του καθεστώτος αδειοδότησης εκθεσιακών χώρων, έγιναν η αφορμή για μια συνολική αναθεώρηση της σχετικής νομοθεσίας, η οποία σήμερα είναι ελλιπής, ασαφής και κατακερματισμένη.

Βασικός στόχος των νέων διατάσεων, όπως έχει αποκαλύψει το Euro2day.gr είναι η δημιουργία προϋποθέσεων για την πλήρη αξιοποίηση των εμπορικών εκθέσεων ως μοχλού τοπικής ανάπτυξης, προσέλκυσης επενδυτών και εκθετών από το εξωτερικό και ανάδειξης της εγχώριας παραγωγής.

Σύμφωνα πάντα με τα στελέχη του υπουργείου, στις σημαντικότερες παρεμβάσεις περιλαμβάνονται:

Α. Εισαγωγή ενιαίου πλαισίου αδειοδότησης, στην βάση σαφών κατηγοριών εκθεσιακών χώρων και δραστηριοτήτων.

Β. Θέσπιση οριζόντιων κριτηρίων ποιότητας που δεσμεύουν τους ιδιοκτήτες τέτοιων χώρων, ώστε να ενισχυθεί η εμπορική αξία και η αναγνωρισιμότητα αυτής της δραστηριότητας.

Γ. Ειδική μέριμνα για τις προϋποθέσεις διοργάνωσης αντίστοιχων εκδηλώσεων μικρότερης κλίμακας και τοπικής εμβέλειας.

Δ. Δημιουργία μητρώου για την παρακολούθηση του κλάδου βάσει δεικτών και την αποτελεσματική χάραξη πολιτικής.

* Η Αιτιολογική έκθεση και το κείμενο του Πολυνομοσχεδίου δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη «Συνοδευτικό Υλικό»