Νέα όπλα ρίχνονται στη μάχη των «κόκκινων» δανείων

Δύο ειδήσεις με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το τι μέλλει γενέσθαι με το τεράστιο πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων είδαν χθες το φως της δημοσιότητας.

Η πρώτη αφορά στην Τράπεζα Κύπρου, η οποία εξετάζει την πώληση του συνόλου, σχεδόν, των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της, ύψους περίπου 7 δισ. ευρώ. Η δεύτερη, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή», αποκαλύπτει ότι το ΤΧΣ σχεδιάζει την παροχή εγγύησης για το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων των εγχώριων τραπεζών.

Πρόκειται για δύο ειδήσεις που μοιάζουν, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, ως «σκηνές από τα προσεχώς». Όσα, δηλαδή, είναι αρκετά πιθανόν να συμβούν στις εγχώριες τράπεζες εντός των επόμενων 6 έως 20 μηνών.

Υπό την πίεση του SSM, η Τράπεζα Κύπρου εξετάζει την πώληση ολόκληρης της μονάδας που ασχολείται με τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (εσωτερική bad bank), με τον αγοραστή να έχει την ευχέρεια να πάρει μέρος ή και το σύνολο του απασχολούμενου προσωπικού. Στόχος είναι να εξυγιάνει τον ισολογισμό της και να περάσει, με ή χωρίς πρόσθετη κεφαλαιακή ενίσχυση, στην επόμενη ημέρα, όπου θα μπορεί να επικεντρωθεί στις τραπεζικές εργασίες.

Με δεδομένο ότι είχε προηγηθεί αντίστοιχη λύση για την ιταλική UniCredit, είναι σαφές ότι σε μερικούς μήνες, το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί σε κάποιες από τις εγχώριες τράπεζες. Το πιθανότερο σενάριο αναφέρει ότι αν διέλθουν αβρόχοις ποσίν το εν εξελίξει stress test, μια τέτοια λύση θα εξετασθεί στη διάρκεια της επόμενης χρονιάς.

Τότε οι τράπεζες θα ολοκληρώνουν τα πλάνα τριετίας για τη μείωση των NPEs και των NPLs, αλλά θα έχουν μπροστά τους ακόμη ένα… βουνό για να ρίξουν τα επίπεδα των «κόκκινων» δανείων στον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Με βάση τους στόχους, στο τέλος του 2019 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (Non Performing Exposures - NPEs) των τραπεζών θα υποχωρήσουν σε επίπεδα ίσα ή χαμηλότερα των 64,6 δισ. ευρώ.

Η λύση του carve out των εσωτερικών μονάδων διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων δεν ενδείκνυται, όμως, για όλες τις τράπεζες, παρά μόνο για όσες θα έχουν ικανούς δείκτες κάλυψης από προβλέψεις και κεφαλαιακής επάρκειας, ώστε να σηκώσουν με μια «αναπτυξιακή», όπως βαπτίστηκε ήδη, αύξηση κεφαλαίου την πώληση και εξυγίανση του ισολογισμού τους. Για τις υπόλοιπες, απαιτούνται άλλα εργαλεία.

Υπό το παραπάνω πρίσμα η προεργασία που έχουν κάνει ΤΧΣ και κυβέρνηση για την έκδοση κρατικών εγγυήσεων επί του αποθέματος «κόκκινων» δανείων αποτελεί διεύρυνση των διαθέσιμων επιλογών. Θα επιτρέψει, σύμφωνα με παράγοντες, σε κάποιες τράπεζες να τιτλοποιήσουν μεγάλα χαρτοφυλάκια «κόκκινων» δανείων από τις υποκατηγορίες στεγαστικών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων (SMEs), απαλλασσόμενες από το μεγαλύτερο μέρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους ( NPLs).

Για να λειτουργήσει ως λύση, θα πρέπει ο ESM να δημιουργήσει προϊόν που επιτρέπει τη χορήγηση εγγυήσεων και βεβαίως να υπάρχει ενδιαφέρον από ιδιωτικά κεφάλαια για τα προς τιτλοποίηση χαρτοφυλάκια. Με δεδομένο ότι κάποιες υποκατηγορίες δανείων (π.χ. κόκκινα SMEs) θα έχουν εγγύηση από το ΤΧΣ, θα μειωθεί ο αναλαμβανόμενος κίνδυνος και θα βελτιωθεί ο ορίζοντας της επένδυσης, επιτρέποντας καλύτερη τιμολόγηση από πλευράς επενδυτών.

Σύμφωνα με πληροφορίες από τραπεζικά στελέχη, ο ESM δεν είναι αρνητικά διακείμενος σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ενώ ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) είναι υπέρ των αποτελεσματικών λύσεων, που θα εξυγιάνουν τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Πιέζει, δε, οι λύσεις αυτές να εφαρμοστούν όσο γίνεται ταχύτερα.

Οι τράπεζες από την πλευρά τους δηλώνουν ότι όσα περισσότερα εργαλεία υπάρχουν διαθέσιμα τόσο το καλύτερο. Ξέρουν, άλλωστε, ότι ο μόνος τρόπος να λυθεί αποτελεσματικά το ζήτημα, χωρίς να τεθεί θέμα συστημικής ευστάθειας, είναι να χρησιμοποιηθούν κατά περίπτωση διαφορετικές λύσεις. Το πού θα πέσει η κάθε μία από τις τράπεζες θα εξαρτηθεί από την ποιότητα ενεργητικού και κεφαλαίων, καθώς και από την προσπάθεια που θα καταβάλει.