«Καταλύτες» ζητά τώρα η οικονομία

«Το τρέχον οικονομικό περιβάλλον είναι πλέον στάσιμο προς θετικό» δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του ΣΕΒ κ. Θεόδωρος Φέσσας, δείχνοντας τον αμφίσημο τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται ο επιχειρηματικός κόσμος την επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας.

Και αυτό γιατί μπορεί το σύνολο της αγοράς να παραδέχεται πως ο κίνδυνος της χώρας αποκλιμακώνεται και πως η κατάσταση τείνει να ομαλοποιηθεί, ωστόσο από την άλλη πλευρά, το προσφάτως ψηφισθέν «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022» ήρθε να ψαλιδίσει από τώρα τις προϋπάρχουσες προσδοκίες για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης (+2% το 2018, +2,4% το 2019, +2,3% το 2020, +2,1% το 2021 και +1,8% το 2022).

Χαρακτηριστική είναι η εκτίμηση προέδρου εισηγμένης εταιρείας που δραστηριοποιείται στον χώρο των τροφίμων: «Βλέπουμε μια περιορισμένη ανάκαμψη στην εγχώρια αγορά φέτος, αλλά δεν ενθουσιαζόμαστε ούτε παραγνωρίζουμε τις προκλήσεις. Γνωρίζουμε πως από του χρόνου θα μειωθούν οι συντάξεις και πως από το 2020 θα περιοριστεί το αφορολόγητο όριο εισοδήματος. Πώς όλος αυτός ο κόσμος θα καταναλώσει; Με τι λεφτά; Για πόσο καιρό ακόμη θα… τρώει από τα έτοιμα;».

Ακόμη όμως και για τον τουρισμό, που τόσο μεγάλη άνοδο έχει σημειώσει τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν παράγοντες του κλάδου που αμφιβάλλουν για το κατά πόσο η αύξηση του αριθμού των ξένων επισκεπτών θα συνεχιστεί και κατά τα επόμενα χρόνια. Μεταξύ αυτών και το εκτελεστικό μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΓΕΚΕ (ξενοδοχείο President) Δωροθέα Κεφάλα, η οποία στο πλαίσιο της τακτικής γενικής συνέλευσης της εταιρείας υποστήριξε: «Διαισθάνομαι πως το 2019 δεν θα είναι μια τόσο καλή χρονιά όσο η φετινή, καθώς η κατάσταση στη Μεσόγειο ηρεμεί και οι αγορές άλλων χωρών (π.χ. Τουρκία, Αίγυπτος) αρχίζουν να ανακάμπτουν».

Άλλοι παράγοντες του τουρισμού πιστεύουν μεν στις μακροπρόθεσμες ανοδικές δυνατότητές του, πλην όμως φοβούνται μήπως επαναληφθούν τα όσα έγιναν μετά το 2004 και τους Ολυμπιακούς Αγώνες, όταν αρκετές από τις πολλές επενδύσεις εκείνης της εποχής αποδείχτηκαν στη συνέχεια ζημιογόνες.

Επιφυλακτική στάση επίσης διατηρούν και όσες επιχειρήσεις επηρεάζονται από την πορεία των ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων στη χώρα. Ενδεικτική είναι η πρόσφατη δήλωση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της Γενικής Εμπορίου & Βιομηχανίας Γιώργου Κρεμμύδα: «Εμείς προχωρούμε, ελπίζοντας πως κάποια στιγμή η οικονομία θα λειτουργήσει ως ελατήριο και θα δούμε μια γενικευμένη αύξηση των επενδύσεων, μεγάλου, μικρού και μεσαίου μεγέθους. Η οικονομία μας χρειάζεται πολύ υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από το +2% μετά τη μεγάλη υποχώρηση που έχει μεσολαβήσει κατά τη διάρκεια της κρίσης. Ας παραδειγματιστούμε από τις επιδόσεις άλλων βαλκανικών κρατών».

Άλλωστε, η τρέχουσα κατάσταση στο μέτωπο των επενδύσεων προκύπτει και από το γεγονός ότι ενώ πέρυσι είχαμε τη χαμηλότερη εγχώρια ζήτηση τσιμέντου των τελευταίων πενήντα ετών, φέτος πάμε για ακόμη μικρότερη επίδοση... Αυτό υποστήριξε ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, εκφράζοντας την ελπίδα του πως κάποια περιορισμένη ανάκαμψη θα μπορούσε ίσως να παρατηρηθεί μέσα στο 2019.

«Στην Ελλάδα, το 2018 αναμένεται να δούμε ένα νέο ιστορικό χαμηλό ζήτησης, καθώς οι όποιες επενδύσεις στον ξενοδοχειακό και τουριστικό τομέα δεν επαρκούν απέναντι στην έλλειψη επενδύσεων στην ιδιωτική κατοικία και στις υποδομές. Είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι κάποια ανάπτυξη θα παρατηρηθεί το 2019» δήλωσε χαρακτηριστικά.

Στο μέτωπο του Ελληνικού, κανείς δεν μπορεί να διαβεβαιώσει σήμερα για το πότε τελικά θα ξεκινήσει το μεγάλο αυτό project, ενώ επίσης αρκετοί φοβούνται μήπως ως ένα βαθμό διαταραχθεί το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον των τελευταίων ετών.

«Η ελληνική οικονομία ευτύχησε τα τελευταία χρόνια να βλέπει την τιμή του πετρελαίου σε σαφώς χαμηλά επίπεδα, τη συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ μακριά από τα υψηλά του παρελθόντος, τα επιτόκια του ευρώ στο μηδέν, τις οικονομίες της Ευρωζώνης να ανεβάζουν κάθε χρόνο το ΑΕΠ τους και τη διεθνή προσφορά επενδυτικών κεφαλαίων από υπερβάλλουσα έως παροιμιώδη! Όλο αυτό το πολύ ευνοϊκό μίγμα δεν μπορεί να συνεχίζεται επ’ άπειρο» δηλώνει στο Euro2day.gr οικονομικός διευθυντής εισηγμένης εταιρείας, συμπληρώνοντας πως «εμείς στην Ελλάδα θα πρέπει να βιαστούμε. Φοβάμαι μήπως όταν εμείς ετοιμαστούμε, η διεθνής ρευστότητα δεν θα είναι διαθέσιμη»…

Σε κάθε περίπτωση, οι παράγοντες της αγοράς ζητούν από την πολιτεία να επισπεύσει τις μεταρρυθμίσεις, καθώς ο τρέχων ρυθμός ανάπτυξης είναι ανεπαρκής (ιδίως αν συνεκτιμηθεί το πόσο μεγάλη υποχώρηση προηγήθηκε), αλλά και -κάτω από προϋποθέσεις- αναστρέψιμος.