Τα σενάρια για το ύψος και τη διάρκεια του επιδόματος ανεργίας

Στο στάδιο τεχνικής επεξεργασίας βρίσκονται όλα τα σενάρια αλλαγών στη διάρκεια και στο ύψος του επιδόματος ανεργίας, με την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας αλλά και της ΔΥΠΑ να ξεκαθαρίζουν ότι οι αλλαγές έχουν στόχο τη δικαιότερη κατανομή του επιδόματος ανεργίας, με κλιμάκωση που θα ξεκινά κατά τους πρώτους μήνες ανεργίας σε υψηλά επίπεδα και θα βαίνει μειούμενο με την πάροδο των μηνών.

Όσο για την επέκτασή του, υπό προϋποθέσεις και μετά τους 12 μήνες, αυτή εξετάζεται σε συνδυασμό με μια πιθανή κατάργηση του επιδόματος μακροχρόνιας ανεργίας που στην πράξη, λόγω των εισοδηματικών κριτηρίων, έχει καταστεί σχεδόν ανενεργό.

Οι αλλαγές προωθούνται στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς έχουν εξασφαλιστεί πόροι άνω των 100 εκατ. ευρώ, με στόχο την πιλοτική εφαρμογή ενός προγράμματος αναπροσαρμογής του επιδόματος ανεργίας.

Σύμφωνα μάλιστα με τον διοικητή της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης Σπύρο Πρωτοψάλτη, αυτό που θα επιδιωχθεί είναι το επίδομα ανεργίας να είναι πιο αποτελεσματικό και πιο δίκαιο. Βέβαια, σύμφωνα και με τον υπουργό Εργασίας Άδωνι Γεωργιάδη, καμία απόφαση δεν έχει ακόμη ληφθεί, με όλα τα σενάρια να βρίσκονται ακόμη στο τραπέζι και να απαιτούν επεξεργασία.

Αναλυτικά, σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη η ΔΥΠΑ, με τεχνική βοήθεια από τον ΟΟΣΑ, μελετά τρόπους και διαφοροποιήσεις που θα μπορούσαν να διευρύνουν το πλέγμα προστασίας των ανέργων και ιδιαίτερα όσων από αυτούς έχουν πάνω από 12 και έως 24 μήνες ανεργίας.

«Εξετάζουμε πώς θα μπορούσε το επίδομα ανεργίας να είναι υψηλότερο, κυρίως τους πρώτους μήνες ανεργίας, ώστε να μην είναι τόσο απότομη η μείωση εισοδήματος, ανάλογα με τον ασφαλιστικό βίο του ανέργου, τα έτη εργασίας και τα ένσημα που έχει πληρώσει, τις εισφορές ασφάλισης κατά της ανεργίας, κ.ά.» επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Πρωτοψάλτης.

Να σημειωθεί ότι σήμερα, όλοι όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις λαμβάνουν το 55% του βασικού ημερομισθίου, ανεξάρτητα από το πόσα χρόνια έχουν εργαστεί και πόσες εισφορές έχουν πληρώσει. Έτσι, για παράδειγμα, εξετάζεται το ύψος του επιδόματος ανεργίας να ξεκινά κατά τους πρώτους μήνες της καταβολής του από υψηλότερα επίπεδα -πιο κοντά στον βασικό μισθό σε επίπεδο αναπλήρωσης- και να αποκλιμακώνεται σταδιακά.

«Σε καμία όμως περίπτωση δεν εξετάζεται η μείωση του επιδόματος ανεργίας», ξεκαθαρίζει ο κ. Πρωτοψάλτης. Αντίθετα, εκτιμά πως το αυξημένο και κλιμακούμενο επίδομα ανεργίας θα μπορεί να στηρίξει πιο αποτελεσματικά όσους βρέθηκαν χωρίς δουλειά καθώς τους πρώτους μήνες θα βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο και θα μειώνεται σταδιακά.

Όσον αφορά στο επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας, αυτό που έχει διαπιστωθεί είναι ότι το λαμβάνουν πολύ λίγοι δικαιούχοι, καθώς δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια, τα οποία όμως αφορούν το φορολογικό έτος κατά το οποίο ο άνεργος εργαζόταν… Σε αυτή τη βάση, ο κ. Πρωτοψάλτης σημειώνει πως εξετάζεται το ενδεχόμενο ενσωμάτωσής του στο επίδομα ανεργίας που θα λειτουργήσει ανταποδοτικά, κυρίως σε ανέργους που εργάζονταν για πολλά χρόνια και έχουν πληρώσει πολλά χρήματα μέσω του συστήματος ασφάλισης κατά της ανεργίας.

Βέβαια, τίποτε ακόμη δεν έχει «κλειδώσει» καθώς απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση και μελέτη, ώστε η μεταρρύθμιση να έχει σωστή στόχευση και αποτελεσματικότητα. Εντός του πρώτου τριμήνου του 2024, εκτιμάται ότι η ΔΥΠΑ θα έχει καταλήξει στο πλέον πιθανό σενάριο, με κάποιες βασικές εναλλακτικές, προκειμένου να υλοποιηθεί το πιλοτικό πρόγραμμα και αφού αξιολογηθεί, εντός του δεύτερου εξαμήνου να προωθηθεί η σχετική νομοθετική πρωτοβουλία.