Bonus σε μεγάλες επιχειρήσεις από τράπεζες-Ταμείο Ανάκαμψης

Τη δυνατότητα σχεδιασμού και υλοποίησης «φιλόδοξων» επιχειρηματικών πλάνων, μέσω οργανικής ανάπτυξης, αλλά και εξαγορών, χαρίζει στους «ισχυρούς» επιχειρηματικούς ομίλους της χώρας, ο συνδυασμός χαμηλότοκων δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με τα χαμηλά, συγκριτικά, spreads, που -τους- χρεώνουν οι τράπεζες.

Χάρη στην αργή μεταστροφή καταθετών σε προϊόντα προθεσμίας, το κόστος χρηματοδότησης των εγχώριων τραπεζών παρέμεινε πέρσι σε πολύ καλύτερα επίπεδα από αυτά που είχαν προϋπολογίσει οι διοικήσεις στα τέλη του 2022. Η παραπάνω εξέλιξη αφενός «αβγάτισε» την κερδοφορία των τραπεζών, διευρύνοντας το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο, αφετέρου επίτρεψε/επιτρέπει την αποκλιμάκωση του περιθωρίου δανεισμού για επιχειρήσεις με ισχυρούς ισολογισμούς.

Έτσι, παρά το γεγονός ότι τα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, τα τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι το περιθώριο (spread), που χρεώνουν επί του Euribor, θα αποκλιμακωθεί περαιτέρω διαμορφούμενο, σε μέσο όρο, πέριξ του 1,7% με 1,8% για τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Την ίδια στιγμή, το χαμηλό κόστος δανεισμού για επενδύσεις, που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (TAA) ως και 50% (σ.σ. του ύψους της επένδυσης), μέσω του σκέλους χαμηλότοκων δανείων, ρίχνει το μέσο κόστος δανεισμού. Δυνατότητα που αξιοποιούν ως τώρα, κυρίως, οι «ισχυροί» επιχειρηματικοί όμιλοι.

Η περίπτωση της Autohellas αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Χάρη στα δάνεια του ΤΑΑ, που χρηματοδοτούν κατά 50% την επένδυση για ανανέωση στόλου με ηλεκτρικά/υβριδικά αυτοκίνητα και στο πρόσφατο retail bond, η μητρική πέτυχε να μειώσει το μέσο κόστος δανεισμού στα επίπεδα του 3%, υποκαθιστώντας «ακριβό» βραχυπρόθεσμο τραπεζικό δανεισμό. Η παραπάνω δυνατότητα υποβοηθά το υλοποιούμενο πλάνο επέκτασης, μέσω εξαγορών, τόσο στις μισθώσεις αυτοκινήτων (HR Automoveis), όσο και στην εμπορία αυτοκινήτων (Italian Motion).

Αντίστοιχη είναι η λογική, που διατρέχει τις επενδύσεις σε ΑΠΕ, παραγωγή συστημάτων αποθήκεσης ενέργειας, οπτικές ίνες. Δεν είναι τυχαίο ότι στους παραπάνω τομείς συγκεντρώνονται οι μεγαλύτερες επιχειρηματικές συμφωνίες κατά την τελευταία διετία.

Παρά το γεγονός ότι οι αιτήσεις για άδειες ξεπερνούν κατά πολύ τη χωρητικότητα του δικτύου, κυβέρνηση και τράπεζες συναίνεσαν, ώστε τα έργα ΑΠΕ να ενταχθούν στο σκέλος χαμηλότοκων δανείων του ΤΑΑ, λαμβάνοντας, μάλιστα, χρηματοδότηση της τάξης του 50%. Έτσι, το μέσο κόστος χρηματοδότησης της επένδυσης διαμορφώνεται σε χαμηλά, συγκριτικά, επίπεδα καθώς το ύψος του τραπεζικού δανεισμού μειώνεται ως το 30%. Με δεδομένο, δε, ότι καλύπτεται (σ.σ. ο τραπεζικός δανεισμός) από τις ταμειακές ροές, που θα παράξει το ίδιο το έργο, δεν είναι «αλμυρός».

Το χαμηλό συγκριτικά κόστος χρηματοδότησης αποτελεί «πυλώνα» του μεγάλου επενδυτικού σχεδίου ΔΕΗ. Ο όμιλος ανακοίνωσε, για την τριετία 2024-26, επενδύσεις 9 δισ. ευρώ, που στο μεγαλύτερο μέρος τους αφορούν σε ανάπτυξη ΑΠΕ, με στόχο τον διπλασιασμό του capacity από 4,5 GW σε 8,9 GW.

Με σταθερό επιτόκιο 1% το 50% της επένδυσης

Για παράδειγμα. η κοινοπραξία ΔΕΗ-RWE (Μέτων) θα πάρει χρηματοδότηση της τάξης του 50% (127,7 εκατ. ευρώ) από το σκέλος των χαμηλότοκων δανείων ΤΑΑ, για την ανάπτυξη του φωτοβολταικού πάρκου ισχύος 450 MW στο Αμύνταιο και τραπεζικό δανεισμό 76,6 εκατ. ευρώ. Εξασφάλισε, ως εκ τούτου, κόστος χρηματοδότησης 1% σταθερό για το 50% της επένδυσης. Ακόμη και αν οι τράπεζες την «χρέωσαν» με Euribor πλέον 2% για το υπόλοιπο 30%, το μέσο κόστος διαμορφώνεται σε χαμηλά επίπεδα.

Το ίδιο συμβαίνει και με τις επενδύσεις στις οπτικές ίνες (50% χρηματοδότηση επένδυσης από ΤΑΑ). Μια από τις πρώτες επιχειρήσεις, οι οποίες εκταμίευσαν πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ήταν ο ΟΤΕ. Ο Οργανισμός υπέγραψε στις 7 Ιουλίου 2022 δανειακή σύμβαση με την EBRD για το ποσό των 150 εκατ. ευρώ και το ποσό εκταμιεύτηκε στις 13 Ιουλίου. Από τα 150 εκατ. ευρώ, τα 93,8 εκατ. ευρώ αποτελούν εκταμίευση από το σκέλος των χαμηλότοκων δανείων του ΤΑΑ, ενώ τα υπόλοιπα 56,2 εκατ. ευρώ χορηγήθηκαν από την EBRD.

Το συνολικό, συνδυαστικό, επιτόκιο για τα 150 εκατ. ευρώ ανέρχεται σε 1,561% ετησίως και είναι σταθερό για οκτώ έτη, με αποπληρωμή στη λήξη. Τα 150 εκατ. ευρώ χρηματοδοτούν το επενδυτικό σχέδιο για ανάπτυξη δικτύου οπτικών ινών ως το σπίτι του ΟΤΕ συνολικού ύψους 187,5 εκατ. ευρώ. Η ίδια συμμετοχή του ΟΤΕ ανέρχεται σε 37,5 εκατ. ευρώ.

Στον τομέα των οπτικών ινών εισέρχεται η ΔΕΗ, αξιοποιώντας το δίκτυο μεταφοράς ρεύματος, που διαθέτει με επενδυτικό πρόγραμμα της τάξης των 800 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 290 εκατ. ευρώ με χαμηλότοκο δάνειο από ΤΑΑ και άλλα 280 εκατ. ευρώ κοινοπρακτικό τραπεζικό δάνειο.

Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν αρκετά. Το πρόγραμμα μεγάλων εξαγορών που υλοποιεί ο όμιλος Sunlight στο εξωτερικό (Triathlon, P.B.M Holding, A. Müller GmbH, SEBA, Israeli Industrial Batteries) εδράζεται στις μεγάλες παραγωγικές επενδύσεις εν Ελλάδι, που χρηματοδοτούνται από ΤΑΑ και φθηνό- συγκριτικά- δανεισμό.

Η δυναμική είσοδος Motor Oil και HelleniQ Energy στις ΑΠΕ ( Ανεμος) και στην κυκλική οικονομία (Thalis, ΗΛΕΚΤΩΡ), μέσω σειράς εξαγορών, το μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική (680 εκατ. ευρώ χρηματοδότηση από ΤΑΑ και τράπεζες) κ.ά.