Τον Ιούνιο ο διαγωνισμός για τον υπερυπολογιστή Δαίδαλο

Σε τροχιά υλοποίησης θα μπει σύντομα ένα σημαντικό έργο για την χώρα που αφορά στον υπερυπολογιστή με το όνομα «Δαίδαλος» που θα αποκτήσει η Ελλάδα και θα διαθέτει ισχύ 55 Petaflots, δηλαδή θα είναι σε θέση να εκτελεί 55 τρισεκατομμύρια πράξεις ανά δευτερόλεπτο.

Ο «Δαίδαλος» έχει ως στόχο να βελτιώσει τις δυνατότητες των εγχώριων ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων και θα είναι ένα από τα ισχυρότερα συστήματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

«Ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος είναι στον δρόμο του. Τελείωσε πριν από λίγες ημέρες η διαβούλευση και φεύγει για έγκριση το τεύχος δημοπράτησης γι' αυτό το έργο των 35 εκατ. ευρώ. Στόχος είναι μέχρι την 1η Ιουνίου να βγει στον αέρα ο διαγωνισμός, ώστε σε ένα εξάμηνο να έχει τρέξει ο διαγωνισμός και το αργότερο σε έναν χρόνο να έχει αναδειχθεί ο ανάδοχος και να υπογράψουμε τη σχετική σύμβαση» είπε από τους Δελφούς ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δ. Παπαστεργίου.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα χρονοδιαγράμματα, ο «Δαίδαλος» θα είναι έτοιμος να λειτουργήσει σε διάστημα περίπου 8-9 μηνών (α’ φάση) με την διαδικασία αναβάθμισης να απαιτεί άλλους 5-6 μήνες.

Η διαδικασία για την ανάπτυξη του «Δαίδαλου» ξεκίνησε στις 29 Δεκεμβρίου 2023 με το αρμόδιο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης να θέτει σε δημόσια διαβούλευση τη διακήρυξη για το έργο «Ανάπτυξη νέου υπολογιστικού συστήματος υψηλών επιδόσεων» γνωστό ως υπερυπολογιστής «Δαίδαλος».

Το έργο χρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, καθώς και από τον ευρωπαϊκό οργανισμό European High Performance Computing Joint Undertaking - EuroHPC, με συνολικό προϋπολογισμό 41,569 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.).

Αντικείμενο του διαγωνισμού είναι η προμήθεια και η εγκατάσταση προηγμένου υπολογιστικού εξοπλισμού, αποθηκευτικού χώρου και λογισμικού, για την υλοποίηση του νέου υπολογιστικού συστήματος υψηλών επιδόσεων «Δαίδαλος». Επιπλέον, ο διαγωνισμός περιλαμβάνει συνοδευτικές υπηρεσίες εκπαίδευσης, εγκατάστασης, παραμετροποίησης και πολυετούς συντήρησης. Την ευθύνη για την ανάπτυξη και λειτουργία του νέου υπερυπολογιστή έχει το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET), φορέας του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Υπενθυμίζεται ότι το ΕΔΥΤΕ έχει την ευθύνη για τη λειτουργία του υφιστάμενου υπερυπολογιστή της χώρας, ονόματι ARIS. Ο «Δαίδαλος» θα διαθέτει 120 φορές μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ σε σχέση με τον ARIS, η λειτουργία του οποίου στα μέσα της περασμένης δεκαετίας βοήθησε σημαντικά την προσπάθεια των ερευνητικών ιδρυμάτων της χώρας, τα οποία και τον αξιοποίησαν.

Στους 500 κορυφαίους

Ο «Δαίδαλος» πέραν ότι θα είναι ο μεγαλύτερος υπερυπολογιστής (high performance computer – HPC) στη χώρα θα είναι και από τους ισχυρότερους στην Ευρώπη και εκτιμάται ότι θα βρίσκεται και στη λίστα των κορυφαίων 500 συστημάτων παγκοσμίως σε επιδόσεις (Τ 500) και αποδοτικής χρήσης (GREEN 500).

Όπως αναφέρεται στα σχετικά έγγραφα, η αρχιτεκτονική του είναι ιδανική για να φιλοξενήσει μεγαλύτερες και πιο ετερογενείς εφαρμογές, συνδυάζοντας υπολογιστικές εφαρμογές υψηλής απόδοσης με την τεχνητή νοημοσύνη, την μηχανική μάθηση και την ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων.

Επιπλέον, ο νέος υπέρ-υπολογιστής θα έχει κεντρικό ρόλο, μεταξύ άλλων, στην έρευνα για την ανάπτυξη νέων πιο αποτελεσματικών και αξιόπιστων υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των πολιτών μέσω αιτημάτων σε φυσική γλώσσα, για την εξατομικευμένη ιατρική, την πυροπροστασία, τον χωροταξικό σχεδιασμό, αλλά και για την έξυπνη κινητικότητα και στα αυτόνομα οχήματα.

Ο «Δαίδαλος» πρόκειται να εγκατασταθεί στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στο ανακαινιζόμενο κτίριο του πρώην Ηλεκτρικού Σταθμού. Πρόκειται για ένα κτήριο 1.500 τ.μ. εκ των οποίων τα 150 τ.μ. θα είναι διαθέσιμα για την τοποθέτηση και εγκατάσταση των ικριωμάτων.

Ο σχεδιασμός της εγκατάστασης στο Λαύριο έχει γίνει με γνώμονα την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Επισημαίνεται ότι θα τροφοδοτείται από συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα γίνεται χρήση σύγχρονων συστημάτων ψύξης, ώστε να υπάρχει χαμηλό ενεργειακό κόστος.

Το κτίριο έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης για μια ερευνητική ομάδα του ΕΜΠ, ενώ είχαν πραγματοποιηθεί εργασίες αποκατάστασης (1996-1997). Τότε κατασκευάστηκε νέος φέρων μεταλλικός οργανισμός της στέγης καθώς και νέα επικάλυψη, τα οποία διατηρούνται μέχρι σήμερα. Το κτίριο διαθέτει τμηματικό υπόγειο χώρο και υπόγεια κανάλια από λιθόκτιστες θολωτές κατασκευές, ενώ σώζεται σε άριστη κατάσταση και αγωγός απορροής ομβρίων υδάτων.