Σάλλας: "Μονόδρομος η αναδιαπραγμάτευση του χρέους"

Μονόδρομο χαρακτηρίζει την αναδιαπραγμάτευση του χρέους, με βάση τις ρήτρες του Μνημονίου, και τις αλλαγές στη δομή και αρχιτεκτονική της εξυπηρέτησής του, ο πρόεδρος της Πειραιώς Μιχάλης Σάλλας ζητώντας ταυτόχρονα αλλαγές στο Μνημόνιο, ώστε τα προβλεπόμενα πρωτογενή πλεονάσματα να πέσουν για την ανάπτυξη.

Μιλώντας στη γενική συνέλευση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, ο κ Σάλλας αφού επισήμανε ότι φέτος υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος τόνισε ότι το χρέος παραμένει μη βιώσιμο και ως εκ τούτου «η μόνη εναλλακτική πρόταση που απομένει είναι αυτή της αναδιαπραγμάτευσης του, θεσμικά όταν και όπως πρέπει, αξιοποιώντας τις προβλεπόμενες στο τελευταίο Μνημόνιο ρήτρες»

Ο κ. Σάλλας ζήτησε αναπτυξιακή διάσταση στο χειρισμό των πλεονασμάτων που προβλέπεται να δημιουργηθούν τα επόμενα χρόνια, υπογράμμισε τους άξονες πολιτικής που θα οδηγήσουν σε οικονομική ανάκαμψη, ενώ προειδοποίησε ότι η χορήγηση ρευστότητας από τις τράπεζες θα παραμείνει προσεκτική τα επόμενα χρόνια.

Ο επικεφαλής της Τράπεζας Πειραιώς υπογράμμισε ότι η Ελλάδα βρίσκεται, από πλευράς εικόνας και προσδοκιών, "στο καλύτερο σημείο της τελευταίας 5ετίας. Δεν έχει ξεπεράσει την κρίση, ωστόσο, η επικράτηση του ρεαλισμού στην οικονομική πολιτική της κυβέρνησης δημιουργεί μια πολύ θετικότερη εικόνα για την χώρα.
Δημιουργεί την εικόνα μιας χώρας με συνέπεια, αποφασιστικότητα, ικανή να αλλάξει, και πράγματι αλλάζει, το αρνητικό κλίμα που υπήρχε για αυτήν τα τελευταία χρόνια. Υπάρχουν επίσης, οι πρώτες ενδείξεις για σταθεροποίηση της οικονομίας. Απομένουν όμως ακόμα πολλά να γίνουν για την ουσιαστική αναστροφή της οικονομικής πορείας", σημείωσε ο κ. Σάλλας.

Ωστόσο, ο κ. Σάλλας τόνισε ότι υπάρχει ένα σοβαρό εμπόδιο. Το χρέος παραμένει σήμερα στο 156,9% του ΑΕΠ, καθιστώντας σχεδόν απαγορευτική την κάλυψη της ετήσιας εξυπηρέτησής του.

Συνεπώς, υπογράμμισε, αποτελεί σοβαρό εμπόδιο σε κάθε σχεδιασμό για ανάπτυξη ιδιαίτερα στο χώρο της εσωτερικής αγοράς, καθώς η βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών επιτυγχάνεται μέσω της μεταφοράς πόρων από την ιδιωτική οικονομία ανατροφοδοτώντας έτσι την ύφεση και την ανεργία.

Εφόσον, λοιπόν, η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους δεν μπορεί ή δεν είναι οικονομικά ορθό και κοινωνικά αποδεκτό, λόγω της ύφεσης, να διασφαλισθεί μέσω μιας ουσιαστικής αύξησης εσόδων από φορολογία ή δεν αρκεί ο εξορθολογισμός των δημοσίων δαπανών, η μόνη εναλλακτική πρόταση που απομένει είναι αυτή της «αναδιαπραγμάτευσης» του δημόσιου χρέους θεσμικά, όταν και όπως πρέπει, αξιοποιώντας τις προβλεπόμενες στο τελευταίο μνημόνιο ρήτρες για τη ρύθμιση του, σε συνάρτηση με την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.

Ο κ. Σάλλας σημείωσε ότι σαν επιχειρήματα για να πεισθούν οι δανειστές, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τόσο οι αστοχίες του ελληνικού προγράμματος, όσο και ο τρόπος που έγινε το PSI, που ενώ στοίχισε στους μετόχους των τραπεζών περίπου 28 δισ. ευρώ, είχε ελάχιστα οφέλη για τους φορολογούμενους. Ζήτησε δε, η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών να μην επιβαρύνει το δημόσιο χρέος αλλά το ESM.

Αναπτυξιακή διάσταση

Από τη στιγμή που η πορεία υλοποίησης του προγράμματος και των μακροοικονομικών μεγεθών το επιτρέψουν, θα πρέπει να επαναδιατυπωθεί η δομή και αρχιτεκτονική εξυπηρέτησης του χρέους, έτσι ώστε να αφήνει περιθώριο αναπτυξιακών δαπανών που θα οδηγούν και στην απόλυτη ασφάλεια εξυπηρέτησης του, σημείωσε ο κ. Σάλλας.

Τι θα βοηθούσε αυτή την κατεύθυνση:

• η μεταφορά στο ESM του δανείου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ώστε να μην υπολογίζεται στο δημόσιο χρέος

• η αναδιάρθρωση του επίσημου χρέους που κατέχουν οι χώρες, με περιορισμένη μείωση των επιτοκίων και η χρονική επέκταση των χρεολυσίων

• η ανανέωση (roll over) των ομολόγων ύψους €10 δισεκ. που κατέχουν οι Κεντρικές Τράπεζες των χωρών της Ευρωζώνης, καθώς και τα ομόλογα που κατέχει απευθείας η ΕΚΤ, με παράλληλη επιστροφή των κερδών που έχουν πραγματοποιήσει τόσο αυτές, όσο και οι χώρες, από επιτόκια των ελληνικών ομολόγων.

Πέραν όμως των παραπάνω, τόνισε, θα πρέπει να πείσουμε την τρόϊκα να επιτρέψει αναπτυξιακό χειρισμό των προβλεπόμενων πρωτογενών πλεονασμάτων. "Στην τελευταία έκθεσή της η Τρόικα προβλέπει τη δημιουργία υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων ύψους έως και 4,5% με την υποχρέωση όλα να προορίζονται για την εξυπηρέτηση του χρέους. Πιστεύω ότι αυτό είναι λάθος. Κατά την άποψη μου μέρος μόνο αυτών θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση του χρέους και τα υπόλοιπα σε χρηματοδότηση έργων", υπογράμμισε ο επικεφαλής της Τ. Πειραιώς.

Οι άξονες ανάκαμψης

Όπως ανέφερε, η θετική πορεία των μακροοικονομικών μεγεθών το τελευταίο τρίμηνο ενισχύεται και από τέσσερις τομείς της οικονομίας στους οποίους σειρά από διεργασίες είναι σε εξέλιξη ή έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Ειδικότερα, πρόκειται για:

• Την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος που ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Η σημασία αυτού του παράγοντα για την διοχέτευση ρευστότητας στην οικονομία έγκειται, όχι μόνο στην ΑΜΚ αυτή καθαυτή, αλλά και στις δυνατότητες που δημιουργούνται με τις αυξήσεις ΜΚ οι οποίες επιτρέπουν στις Τράπεζες να αναζητήσουν, αναβαθμισμένες πλέον, κεφάλαια από τις διεθνείς αγορές.

• Την επανέναρξη των εργασιών κατασκευής των μεγάλων οδικών αξόνων που θα πρέπει να προσλάβουν εντατικούς ρυθμούς και έκταση ώστε να ενεργοποιήσουν την οικονομική ζωή στην περιφέρεια. Εκτιμάται ότι η κατασκευή των οδικών αξόνων μπορεί να δημιουργήσει άμεσα 25.000 θέσεις εργασίας και μερικές ακόμη χιλιάδες εμμέσως και να προσθέσουν 0,5% τουλάχιστον στο ΑΕΠ. Στο σημείο αυτό πρέπει να πω ότι τόσο το τραπεζικό σύστημα όσο και η κυβέρνηση οφείλουν να δράσουν με μεγαλύτερη ταχύτητα.

• Την αυξητική πορεία των τουριστικών δραστηριοτήτων, καθώς σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, τα μεγέθη και τα έσοδα από τον τουρισμό θα είναι φέτος σημαντικά βελτιωμένα. Η ποσοτική μεγέθυνση η οποία αναμένεται αυτή τη χρονιά δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη σταδιακή διαφοροποίηση των υπηρεσιών και την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.

• Την επιτυχή υλοποίηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Οι διαδικασίες υλοποίησης του προγράμματος που είναι σε εξέλιξη θα πρέπει να είναι καλά σχεδιασμένες, ώστε να καταλήξουν θετικά και χωρίς καθυστερήσεις. Ανάλογα θα πρέπει να προωθηθούν οι διαγωνιστικές διαδικασίες για την παραχώρηση της εκμετάλλευσης παραγωγικών υποδομών, όπως λιμάνια, αεροδρόμια, μαρίνες, ακίνητα κ.α., τα οποία πέρα από την ενίσχυση των εσόδων του Δημοσίου, θα προκαλέσουν νέες επενδύσεις και θέσεις εργασίας με πολλαπλασιαστικά οικονομικά οφέλη σε όλη την ελληνική επικράτεια. Η επιτυχημένη παρουσία της Cosco στο λιμάνι του Πειραιά , η συμφωνία για τη ΔΕΣΦΑ και η διαφαινόμενη συμφωνία για τον αγωγό φυσικού αερίου ΤΑΡ, αποτελούν απτές αποδείξεις των δυνατοτήτων αποτελεσματικής αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας προς όφελος της εθνικής οικονομίας.

Στους τομείς αυτούς θα πρέπει να επιμείνει η οικονομική πολιτική καθώς έχουν αναδειχθεί από τις εξελίξεις σε μοτέρ επανεκκίνησης της οικονομίας. Από τη δυναμική τους, τόνισε ο κ. Σάλλας, θα εξαρτηθεί η ροή κεφαλαίων μονιμότερου χαρακτήρα στην οικονομία από το εξωτερικό (από ιδιώτες, τράπεζες και ευρωπαϊκά ταμεία), η σταδιακή ομαλοποίηση των μηχανισμών ανάπτυξης νέων ιδιωτικών επενδύσεων, τόσο από τη πλευρά των φορέων/επενδυτών όσο και από την πλευρά της χρηματοδότησης ( τραπεζικό σύστημα) και, ασφαλώς , η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και εισοδημάτων.

Κλαδικές πολιτικές

Παράλληλα, για να ενεργοποιηθούν βαθμιαία οι ιδιωτικές επενδύσεις – μετά και τη σημαντική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας – θα μπορούσαν να αναπτυχθούν κλαδικές πολιτικές σε επιλεγμένους τομείς με συγκεκριμένα αναπτυξιακά κριτήρια, όπως η διαθεσιμότητα εγχώριων φυσικών πόρων (πρωτογενής τομέας), η παραγωγή ενδιάμεσων προϊόντων, ο εξαγωγικός χαρακτήρας των δραστηριοτήτων, η παραγωγή έρευνας και τεχνολογίας, κ.α. και στους κλάδους αυτούς να κατευθυνθούν κατά προτεραιότητα οι πόροι από τα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα (ΕΣΠΑ, κλπ).

Ένας τομέας ιδιαίτερου ενδιαφέροντος είναι αυτός της αγροτικής οικονομίας, τόνισε ο επικεφαλής της Πειραιώς.

"Από την εμπειρία που αποκτούμε μετά την απορρόφηση της πρώην ΑΤΕ, μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως ο τομέας αυτός έχει τεράστια περιθώρια ανάπτυξης, αύξησης των εξαγωγών, ενίσχυσης της μεταποιητικής βιομηχανίας και στήριξης του αγροτικού εισοδήματος", ανέφερε.

Άλλες κλαδικές πολιτικές σε επιλεγμένες δραστηριότητες, οι οποίες θα επωμισθούν ρόλο ατμομηχανής για την ανάπτυξη άλλων δραστηριοτήτων θα μπορούσε να ήταν:

(ι) Οι ναυπηγοεπισκευαστικές δραστηριότητες σε συνδυασμό με την παροχή κινήτρων για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου.

(ιι) Η αναθέρμανση του κλάδου της πληροφορικής τεχνολογίας με την προκήρυξη ολοκληρωμένου προγράμματος ηλεκτρονικού εκσυγχρονισμού του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα.

(ιιι) Η ενίσχυση των υποδομών του Εκκλησιαστικού, Περιβαλλοντικού και Ιατρικού Τουρισμού, όπου η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα παροχής υψηλού επιπέδου υπηρεσιών, με χαμηλό κόστος συγκριτικά με την Δυτική Ευρώπη ή άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής.

(ιν) Επενδύσεις στον κλάδο των διακομιστικών υπηρεσιών, των logistics ή της μεταφοράς ενέργειας που θα αναζωογονήσουν μια σειρά από εξαρτώμενες οικονομικές δραστηριότητες. Η χρηματοδότηση επενδύσεων σε αυτούς τους κλάδους είναι δυνατόν να αντληθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και από το τραπεζικό σύστημα, σημείωσε ο επικεφαλής της Πειραιώς.

(v) Σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα θα πρέπει να κινητοποιηθούμε σε δραστηριότητες με υψηλή προστιθέμενη αξία, καθώς σε αυτές το κόστος εργασίας αποτελεί ένα μικρό και σίγουρα όχι τον καθοριστικό παράγοντα ανταγωνιστικότητας.

Ο ρόλος των τραπεζών

Πολλοί κλάδοι μπορούν και πρέπει να αναδιαρθρωθούν με την ουσιαστική στήριξη των τραπεζών τόσο για την πραγματοποίηση συγχωνεύσεων ή ανασυγκροτήσεων, καθώς και με ρυθμίσεις των υποχρεώσεων τους με κριτήρια αγοράς, υπογράμμισε ο κ. Σάλλας.

"Τυφλή χρηματοδότηση μόνο με τη δικαιολογία της διατήρησης στη ζωή μιας επιχείρησης χωρίς προοπτική υποσκάπτει τα συμφέροντα του τόπου, βλάπτει μακροπρόθεσμα τα συμφέροντα των εργαζομένων και στερεί πόρους από άλλες παραγωγικές δραστηριότητες και επενδυτικές ανάγκες", ανέφερε χαρακτηριστικά.

Όπως υπογράμμισε, μετά τις τελευταίες αναδιαρθρώσεις και με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών θα αποκατασταθούν οι κεφαλαιακοί δείκτες σημαντικά υψηλότερα από τα προ κρίσης επίπεδα, παρέχοντας τη δυνατότητα στις τράπεζες να επανατροφοδοτήσουν πολύ προσεκτικά και υπό προϋποθέσεις, την αγορά με ρευστότητα.

Οι προϋποθέσεις έχουν να κάνουν βασικά με την ποιότητα των δανειακών αιτημάτων προς τις τράπεζες. Το παλαιό μοντέλο χρηματοδότησης της καταναλωτικής δαπάνης, για παράδειγμα, πρέπει να το ξεχάσουμε, κατέληξε.