Public: Υπέρ διατήρησης της ενιαίας τιμής του βιβλίου

Ανοιχτή επιστολή στην οποία τάσσεται ανοιχτά υπέρ της διατήρησης της ενιαίας τιμής του βιβλίου δημοσιοποίησε ο Ρόμπυ Μπουρλάς, διευθύνων σύμβουλος των Public.

Παράλληλα, στην επιστολή εκτιμά ότι οι προωθούμενες αλλαγές θα οδηγήσουν σε απώλεια θέσεων εργασίας, ενώ προτείνει ανάληψη πρωτοβουλιών και δεσμεύσεων για να μειωθούν οι τιμές. 

Όπως αναφέρει η επιστολή, «τασσόμαστε ανοιχτά υπέρ της διατήρησης της ενιαίας τιμής, με την πεποίθηση ότι ο νόμος διαφυλάσσει τα δικαιώματα των δημιουργών, ενισχύει την πολυφωνία των τίτλων, προστατεύει την «πολύπαθη» αγορά εκδοτών βιβλίου, αλλά και τον καταναλωτή. Την άποψη αυτή, ενισχύει η εμπειρία της πλειοψηφίας των Ευρωπαϊκών αγορών όπου και ισχύει ο σχετικός νόμος.

Το βιβλίο είναι πολιτισμός και δεν πρέπει να αποτιμάται μόνο με όρους ελεύθερης αγοράς. Θεωρούμε ότι η όποια απόπειρα εξίσωσής του με άλλα καταναλωτικά αγαθά υποβιβάζει το ρόλο του και υπονομεύει την πολιτιστική του αξία.

Πιστεύουμε ότι η κατάργηση της ενιαίας τιμής θα δημιουργήσει «αβάσταχτες» συνθήκες ανταγωνισμού που θα βλάψουν πρωτίστως τους εκδοτικούς οίκους, δευτερευόντως τους συγγραφείς, και τέλος τα συνοικιακά βιβλιοπωλεία. Σε κάθε περίπτωση το βέβαιο είναι ότι θα βλάψει τον κλάδο του βιβλίου συνολικά, καθώς και τον πολιτισμό της χώρας μας.

Η ΑΓΟΡΑ

Η αγορά του βιβλίου την τελευταία 5ετία βαίνει μειούμενη έχοντας πληγεί σοβαρά από την κρίση. Συγκεκριμένα, στο διάστημα που εξετάζουμε ο συνολικός τζίρος από τα 250 εκατ. ευρώ μειώθηκε στα 100 εκατ. ευρώ (εκτίμηση για τη λιανική το 2014), σημειώνοντας πτώση της τάξεως του 60%. Στο ίδιο διάστημα, η μέση τιμή ενός βιβλίου έχει πέσει πάνω από 25%.

ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ

Οι τιμές των βιβλίων στην Ελλάδα είναι πολύ προσιτές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της αγοράς, η μέση τιμή των βιβλίων υπολογίζεται στα 9 ευρώ!

Στο σημείο αυτό, αξίζει να θέσουμε υπόψη σας τα αποτελέσματα έρευνας για την καταναλωτική συμπεριφορά, όσων αγοράζουν βιβλία στη χώρα μας. Τα στοιχεία αφορούν στο 64% του ελληνικού πληθυσμού που δηλώνει ότι διαβάζει έστω κι ένα βιβλίο το χρόνο. Το ποσοστό των συχνών αγοραστών, εκείνων δηλαδή που αγοράζουν συχνότερα από 1 φορά στους 3 μήνες, δεν υπερβαίνει το 15%. Παραθέτουμε εδώ, τα ευρήματα της έρευνας που εκπόνησε το 2012 η QED για λογαριασμό της Public. Σύμφωνα με αυτά :

-Το 15% των ερωτηθέντων είναι συχνοί αγοραστές βιβλίων (συχνότερα από 1 φορά στους 3 μήνες)

-Το 37% είναι περιστασιακοί αγοραστές βιβλίων (1 φορά στους 6-12 μήνες)

-Το 13% είναι αραιοί αγοραστές βιβλίων ( λιγότερο συχνή από 12 μήνες )

-Το 35% δεν αγοράζει ποτέ

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ακόμη και οι συχνοί αγοραστές δαπανούν κατά μέσο όρο 36 ευρώ το χρόνο για βιβλία.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΤΙΜΗΣ ΒΙΒΛΟΥ

Εύκολα συμπεραίνει κανείς, ότι η αγορά του βιβλίου βρίσκεται ήδη υπό πίεση. Κατά τη γνώμη μας η διατήρηση της ενιαίας τιμής αποτελεί προϋπόθεση για την ανάκαμψή της και προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει το Υπουργείο Πολιτισμού να είναι ο βασικός αρωγός.

Η κατάργηση του νόμου ενιαίας τιμής θα συμβάλλει περαιτέρω στη συρρίκνωση του κλάδου με όλους τους τρόπους που έχουν κατά καιρούς επισημάνει οι άνθρωποι της διανόησης :

-Δεν θα υπάρχει πολυφωνία στο χώρο των εκδόσεων τόσο σε επίπεδο εκδοτών, όσο και σε επίπεδο τίτλων .
-Θα συρρικνωθούν τα σημεία πώλησης που λειτουργούν ως εστίες πολιτισμού.
-Ο εκδοτικός κόσμος θα αναγκαστεί να προχωρήσει στην έκδοση –κυρίως- best sellers, κι όχι βιβλίων ειδικού ενδιαφέροντος που προάγουν τον πολιτισμό.
-Θα επέλθει κλείσιμο μικρών εκδοτών και συρρίκνωση του κλάδου
-Μείωση θέσεων εργασίας στις εκδόσεις και τα βιβλιοπωλεία. Να σημειωθεί ότι η αλυσίδα PUBLIC τα τελευταία 2 έτη έχει δημιουργήσει τουλάχιστον 300 νέες θέσεις εργασίας στα καταστήματά της μόνο για την προώθηση προϊόντων πολιτισμού, προσφέροντας εργασία σε ανθρώπους που έχασαν τη δουλειά τους από το κλείσιμο γνωστής αλυσίδας πώλησης CD, την έξοδο της FNAC από την ελληνική αγορά, αλλά και διάφορα βιβλιοπωλεία που έχουν ήδη κλείσει.
-Εν κατακλείδι, θεωρούμε ότι η κατάσταση, όπως περιγράφεται πιο πάνω, θα οδηγήσει στην αύξηση της τιμής των βιβλίων, όπως έχει συμβεί και σε άλλες χώρες όπου δεν υπάρχει η ενιαία τιμή και θα λειτουργήσει εις βάρος των καταναλωτών.

Και να σημειωθεί ότι όλα τα παραπάνω είναι θέση μίας αλυσίδας που οτιδήποτε άλλο εμπορεύεται ανήκει στους νόμους της ελεύθερης αγοράς.

Έχουμε τη βεβαιότητα ότι η ενιαία τιμή λειτουργεί υπέρ του αναγνώστη / καταναλωτή.

Το συμπέρασμα αυτό, εξάγεται εύκολα αν αναλογιστεί κανείς τι ισχύει με το ξενόγλωσσο εκπαιδευτικό βιβλίο στη χώρα μας, τη μόνη κατηγορία βιβλίων που δεν υπόκειται αυτή τη στιγμή στην ενιαία τιμή. Η αγορά διέπεται από νόμους ολιγοπωλίου με λίγους παίκτες να διαμορφώνουν τις τιμές διάθεσης των βιβλίων και πρακτικά να υποχρεώνουν τους καταναλωτές να αγοράσουν συγκεκριμένους τίτλους. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι το μέσο καλάθι ανά ελληνική οικογένεια υπολογίζεται στα 150-300 ευρώ (κατ' ελάχιστο) το χρόνο. Ο γονέας φυσικά δεν έχει και πολλές επιλογές διότι θα αγοράσει κατ' ανάγκη το βιβλίο που θα του υποδείξει το σχολείο ή το φροντιστήριο αντίστοιχα.

Η μέση τιμή βιβλίου σε αυτή την κατηγορία που ΔΕΝ ΥΠΟΚΕΙΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΝΙΑΙΑ ΤΙΜΗ; 60 ευρώ περίπου!
Αυτό θέλουμε να επιτύχουμε με την κατάργηση της ενιαίας τιμής;

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

Στο εξωτερικό η πλειοψηφία των Ευρωπαϊκών χωρών εφαρμόζει την ενιαία τιμή προασπίζοντας τον πολιτισμό της εκάστοτε χώρας (ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες χώρες όπως Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Δανία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Αυστρία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Νορβηγία κ.α.)

Αντίθετα σε χώρες, όπου το σύστημα της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου εγκαταλείφθηκε, η μέση τιμή του βιβλίου τελικώς αυξήθηκε εις βάρος του καταναλωτή. Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα από χώρες, όπως η Αγγλία και το Ισραήλ, όπου η απελευθέρωση της αγοράς του βιβλίου, οδήγησε σε ολιγοπωλιακή λογική με συνέπεια τη συρρίκνωση της αγοράς και την αύξηση των τιμών διάθεσης των βιβλίων. Σήμερα οι χώρες αυτές επεξεργάζονται την ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ τους στην ενιαία τιμή.

ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΙ ΩΣ ΕΞΗΣ:

Δηλώνουμε την πρόθεσή μας το 2014 να συνεχίσουμε να επενδύουμε σε επιχειρηματικές δραστηριότητες που δημιουργούν νέες θέσεις απασχόλησης και προάγουν τον κλάδο του βιβλίου συνολικά. Ωστόσο, επισημαίνουμε ότι προϋπόθεση για την υλοποίηση των σχεδίων μας, αποτελεί η διατήρηση της ενιαίας τιμής και προτείνουμε τα ακόλουθα:

1. ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΤΙΜΗΣ

Η διατήρηση της ενιαίας τιμής προστατεύει το βιβλίο ως πολιτιστικό αγαθό, μέσα από τον πλουραλισμό των εκδόσεων και της ποιότητας της παραγωγής, συμβάλλοντας ουσιαστικά στον πολιτισμό και στη γλώσσα μας. Αυτή είναι η άποψη του Νο1 λιανέμπορου που οτιδήποτε άλλο εμπορεύεται ανήκει σε μία απελευθερωμένη αγορά.

2. ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΠΛΑΦΟΝ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ «ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΟΥΜΕΝΑ» ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

Προτείνουμε να δοθεί οδηγία προς όλους τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς (φροντιστήρια, σχολεία και Πανεπιστήμια) για ένα πλαφόν τιμών στα βιβλία που προτείνουν, ώστε αυτό το πλαφόν να λειτουργεί υπέρ του καταναλωτή.

3. ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ-ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ PUBLIC

Προκειμένου να βοηθήσουμε στο παραπάνω, μπορούμε να δεσμευτούμε στην ανάληψη ενός σοβαρού κόστους επένδυσης από την πλευρά του μας για τη δημιουργία μιας πλατφόρμας ανταλλαγής/πώλησης μεταχειρισμένων βιβλίων από φοιτητές/ μαθητές που έχουν ολοκληρώσει την ύλη της εκάστοτε σχολικής χρονιάς. Έτσι, ο καταναλωτής/γονέας, θα μπορεί να βρίσκει μεταχειρισμένα ξενόγλωσσα βιβλία, σε πολύ καλή κατάσταση, σε τιμές περίπου 50% κάτω της ονομαστικής τους αξίας. Αυτή η πρακτική εφαρμόζεται με επιτυχία και στην Αμερική».