Η ΑΚΤΩΡ και οι στοιχειωμένοι οδικοί άξονες της Ρουμανίας

Πριν από λίγες εβδομάδες η Εθνική Εταιρεία Αυτοκινητοδρόμων και Εθνικών Οδών Ρουμανίας (CNADNR) ανακοίνωσε πως ακυρώνει τη διαδικασία υπογραφής σύμβασης παραχώρησης με την κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ - Vinci - Strabag για την κατασκευή και εκμετάλλευση του τμήματος Comarnic-Brasov, μήκους 58 χιλιομέτρων. Την επικράτηση της κοινοπραξίας της ΑΚΤΩΡ με τη γαλλική εταιρεία και τον αυστριακό όμιλο είχε ανακοινώσει η διοίκηση της εισηγμένης με ανακοίνωση στις 20 Δεκεμβρίου 2013. Παρέλειψε, όμως, να ανακοινώσει και την ακύρωση του διαγωνισμού στα τέλη Ιουνίου, πιθανώς επειδή είναι η δεύτερη φορά που χάνει «κλεισμένη δουλειά» δισεκατομμυρίων στη βαλκανική χώρα.

Το 2009 πάλι μια κοινοπραξία της Vinci με την ΑΚΤΩΡ είχε επικρατήσει σε διαγωνισμό για σύμβαση παραχώρησης στο ίδιο τμήμα, του ίδιου οδικού άξονα! Όπως είχε ανακοινωθεί τότε, το έργο θα ήταν ύψους δύο δισ. ευρώ και η διάρκεια παραχώρησης ήταν 30 χρόνια. Μάλιστα τότε είχε υπογραφεί και σύμβαση παραχώρησης, σε γιορτινή ατμόσφαιρα παρουσία Γάλλων επισήμων, κ.λπ. Λίγους μήνες αργότερα, ανακοινώθηκε η αποχώρηση της κοινοπραξίας από το έργο επειδή, μεταξύ άλλων, στάθηκε αδύνατο να βρει χρηματοδότηση για να καλύψει την ίδια συμμετοχή. Η αδυναμία προσέλκυσης κεφαλαίων αποδόθηκε στη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, αλλά υπήρχαν και σοβαρές αντιδράσεις εντός της Ρουμανίας.

Η κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ - Vinci, πάντως, επέμεινε, και στα τέλη Δεκεμβρίου 2013 ανακοινώθηκε πως (με την προσθήκη της αυστριακής Strabag) θα υπογράψει νέα σύμβαση παραχώρησης για το ίδιο έργο. Αυτή τη φορά το κόστος είχε περιοριστεί από τα περίπου δύο δισ. ευρώ (της πρώτης σύμβασης παραχώρησης) σε 1,24 δισ. ευρώ με τον ΦΠΑ. Πέρυσι, όμως, όταν οι διαπραγματεύσεις με την κοινοπραξία βρίσκονταν σε εξέλιξη, η κυβέρνηση της Ρουμανίας είχε ανακοινώσει πως το κόστος θα φτάσει τα 1,8 δισ. ευρώ και το έργο θα ολοκληρωθεί το 2017.

Ομως είχε περάσει σχεδόν ενάμισης χρόνος, χωρίς -πάλι- η κοινοπραξία να εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδότηση από διεθνείς φορείς όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) ή η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Ετσι το σύνολο της ιδιωτικής χρηματοδότησης έπρεπε να προέλθει από τις τσέπες των τεχνικών εταιρειών, πράγμα που καθιστούσε το ούτως ή άλλως ακριβό έργο μη βιώσιμο. Εκτός από την αδυναμία εξεύρεσης κεφαλαίων, το έργο ακυρώθηκε για δεύτερη φορά επειδή η χρηματοδοτική συμβολή του ρουμανικού δημοσίου θα εγγραφόταν στο χρέος. Όπως ανακοινώθηκε ,μια τέτοια εξέλιξη «θα επηρέαζε αρνητικά τους στόχους που έχουν τεθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα».

Μία από τις σημαντικότερες αιτίες της νέας ακύρωσης, σύμφωνα με τον τοπικό Τύπο ήταν -όπως παραδέχθηκε και η διοίκηση της κρατικής εταιρείας αυτοκινητοδρόμων- το γεγονός πως «υπήρξαν εξαιρετικά αρνητικές αντιδράσεις, ειδικά σε σχέση με το κόστος κατασκευής του έργου». Οσοι αντιδρούσαν στην υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης υποστήριζαν πως τα συνολικά έσοδα της κοινοπραξίας (στα 26 χρόνια εκμετάλλευσης αφού τα άλλα τρία θεωρούνταν περίοδος κατασκευής) θα έφταναν τα 8,5 δισ. ευρώ. Τώρα η ρουμανική κυβέρνηση ετοιμάζεται να προκηρύξει τμήμα του ίδιου οδικού άξονα ως δημόσιο έργο, ενώ υποστηρίζει πως παραμένει πρώτη προτεραιότητα η αναβάθμιση του οδικού δικτύου της χώρας.

Παρά τα σημαντικά οφέλη που αποκόμισαν αρκετοί Ελληνες επενδυτές στον τομέα των ακινήτων, η ρουμανική αγορά αποδείχθηκε γρουσούζικη για τις εγχώριες τεχνικές εταιρείες, πολλές από τις οποίες αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν με ζημίες όπως για παράδειγμα οι ΑΕΓΕΚ, Προοδευτική κ.λπ., ενώ ακόμα εκκρεμούν δικαστικές διεκδικήσεις.