Τράπεζα Κύπρου: Από τη Λευκωσία στην Αθήνα και τώρα... στο Λονδίνο

Ήταν το φθινόπωρο του έτους 2000, όταν τα στελέχη της Τράπεζας Κύπρου πανηγύριζαν την εισαγωγή των μετοχών της στο Χρηματιστήριο της Αθήνας. Μιλούσαν για μια ιστορική στιγμή που θα άνοιγε καινούριους ορίζοντες στο μέλλον του Συγκροτήματος.

Την εξέλιξη αυτή είχε χαιρετίσει θερμά και το επενδυτικό κοινό της Μεγαλονήσου και μάλιστα ενόψει αυτής της εισόδου είχε προηγηθεί ένα... μεγαλειώδες (και παρατεταμένο) front running της τιμής της μετοχής, δημιουργώντας κλίμα «1999-2000» (τιμή εισαγωγής άνω των 15 ευρώ!).

Από τότε έως σήμερα συνέβησαν πολλά, με την Κύπρο να μετεξελίσσεται αρχικά σε ισχυρή περιφερειακή δύναμη της ΝΑ Ευρώπης (Ελλάδα, Βαλκάνια, Ρωσία, Ουκρανία) και στη συνέχεια -τον Μάρτιο του 2013- να αναγκάζεται να προχωρήσει σε «κούρεμα» ακόμη και καταθετών της, χάνοντας και τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα (ακολούθησε η πώληση της ρωσικής θυγατρικής Uniastrum).

Ωστόσο το μόνο βέβαιο είναι πως στις μέρες μας η «τραυματισμένη» Τράπεζα Κύπρου δεν ποντάρει χρηματιστηριακά στην Ελλάδα, αλλά εξετάζει το πώς και πότε -έστω και μέσω δημιουργίας μιας μητρικής στην Ιρλανδία- θα μπορέσει να εισαχθεί στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου και να ενταχθεί στον δείκτη FTSE UK.

Άλλωστε και η δεύτερη σε μέγεθος κυπριακή τράπεζα (η Ελληνική) έχει αναθεωρήσει παλαιότερους στόχους της και δεν ενδιαφέρεται πλέον να διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, μέσα από τη διαδικασία της παράλληλης εισαγωγής (dual listing).

Η Τράπεζα Κύπρου (μετά από κουρέματα, περιπέτειες και αφού ρευστοποίησε τις θυγατρικές της στο εξωτερικό) αποτιμάται σήμερα στο ταμπλό της κοινής πλατφόρμας του ΧΑ γύρω στο 1,3 δισ. ευρώ, περισσότερο δηλαδή από τις «πολυεθνικές» Πειραιώς και Eurobank.

Οι επιπτώσεις βέβαια από το «κούρεμα» καταθετών και ομολογιούχων το 2013, αλλά και από τη γενικότερη κυπριακή οικονομική κρίση, παραμένουν νωπές. Το ύψος άλλωστε των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο Νησί της Αφροδίτης ως ποσοστό του ΑΕΠ αποτελεί... παγκόσμιο ρεκόρ.

Ωστόσο, ο βασικός παράγοντας που μετά από μια πολύ μεγάλη πτώση (-86,5% κατά την τελευταία πενταετία) έχει αρχίσει να δημιουργεί σε ορισμένους κάποιες θετικές προσδοκίες είναι κυρίως τα νέα που ακούγονται γύρω από την πορεία της τοπικής οικονομίας («recovery story»):

• Ο τουρισμός στην Κύπρο σημείωσε φέτος ιστορικό ρεκόρ και ο ρυθμός ανάπτυξης στην οικονομία προβλέπεται πως θα υπερβεί το 2%.

• Η χώρα αφού βγήκε στο πρώτο τρίμηνο από το μνημόνιο, δανείζεται πλέον από τις διεθνείς αγορές ομολόγων, με τη φετινή έκδοση να γίνεται έναντι επιτοκίου που υπολειπόταν ελαφρά του 4%.

• Οι φόροι στα ακίνητα μειώθηκαν, κάποιες άλλες επιβαρύνσεις ελαφρύνονται, η ανεργία μειώνεται και ήδη υπάρχει πλήθος αιτημάτων για αυξήσεις αποδοχών στον δημόσιο τομέα. Μάλιστα, κόμμα της αντιπολίτευσης (το ΔΗ.ΚΟ.) εισηγείται ώστε ποσοστό των δημοσιονομικών πλεονασμάτων να κατευθύνεται σε ομάδες που επλήγησαν ιδιαίτερα από την κρίση του 2013 χωρίς να ευθύνονται.

• Στον χρηματοπιστωτικό τομέα τώρα, οι καταθέσεις αυξήθηκαν για τέταρτο συνεχόμενο μήνα, ενώ όλα δείχνουν πως τα φετινά τους αποτελέσματα θα είναι κερδοφόρα.

Στην Κύπρο, όλοι πιστεύουν πως τα χειρότερα για την οικονομία βρίσκονται πίσω τους, ωστόσο δεν λείπουν και αυτοί (μεταξύ των οποίων και ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης) που δηλώνουν πως δεν υπάρχουν περιθώρια χαλάρωσης και πως οι προσπάθειες για περαιτέρω τομές και μεταρρυθμίσεις στην οικονομία θα πρέπει να συνεχιστούν χωρίς διαλείμματα.

Ωστόσο, ο κίνδυνος έγκειται στο ότι μετά τις φετινές βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο, η κυβέρνηση χρειάζεται την έγκριση τριών τουλάχιστον πολιτικών κομμάτων (του κυβερνητικού Δημοκρατικού Συναγερμού και δύο άλλων της αντιπολίτευσης) για να περάσει οποιοδήποτε νομοσχέδιο και αυτό δείχνει να έχει επιδράσει ανασχετικά στην πρόοδο των μεταρρυθμίσεων.

Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Cyta (Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου) για την οποία η κυβέρνηση πιστεύει πως πρέπει να μετατραπεί σε ανώνυμη εταιρεία και να προσελκύσει στρατηγικό συνεταίρο προκειμένου να αναπτυχθεί περαιτέρω. Ο σχεδιασμός αυτός ωστόσο έχει παγώσει, καθώς ένα τέτοιο νομοσχέδιο δεν θα μπορούσε να ψηφιστεί από την παρούσα Βουλή.

Γενικότερα, επικρατεί ο προβληματισμός ότι η χώρα έχει ουσιαστικά εισέλθει σε μια πορεία «αυτόματου πιλότου», χωρίς ωστόσο αυτό να έχει επιδράσει αρνητικά ως τώρα στα νούμερα, καθώς η συγκυρία είναι ευνοϊκή. Τι θα γίνει ωστόσο αν αλλάξουν τα πράγματα;

Επιπλέον, προβληματισμός επικρατεί και από την πιθανή επίπτωση στου BREXIT την κυπριακή οικονομία, χωρίς ωστόσο να μπορεί να οριοθετηθεί μέχρι σήμερα αξιόπιστα το ύψος μιας τέτοιας επίδρασης.