Στο «σκοτάδι» ο διαγωνισμός παραχώρησης της Εγνατίας Οδού

Στον αέρα βρίσκεται πλέον ο διαγωνισμός για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού καθώς στην ουσία έχουν παγώσει οι διαδικασίες για τους νέους σταθμούς διοδίων. Ούτως ή άλλως, το αυστηρό χρονοδιάγραμμα κατασκευής και λειτουργίας των τελευταίων, όπως προβλεπόταν σε πρόσφατη υπουργική απόφαση, ήταν από την αρχή εκτός πραγματικότητας.

Ακόμα και οι σταθμοί διοδίων που έχουν κατασκευαστεί και συγκεκριμένα οι μετωπικοί σταθμοί Παμβώτιδας, Μέστης, Ιεροπηγής και Ευζώνων, δεν λειτούργησαν στις 31 Αυγούστου όπως προέβλεπε η υπουργική απόφαση.

Τώρα ακούγεται πως θα λειτουργήσουν στο πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου, εκτός και αν… ξεχαστούν πάλι στα υπουργεία Οικονομικών και Υποδομών, που πρέπει να εκδώσουν μια Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ).

Οι καθυστερήσεις αποδίδονται και στο γεγονός πως στο υπουργείο προωθούν ένα ενιαίο τεχνολογικό σύστημα, με κοινό πομποδέκτη για όλες τις παραχωρήσεις οδικών αξόνων, ώστε να εφαρμοστούν τα αναλογικά διόδια, δηλαδή η χρέωση με βάση την απόσταση που διανύει ο οδηγός. Αυτό το σχέδιο υπήρχε, όμως, και όταν έβγαινε η -πρόχειρη όπως αποδείχθηκε- ΚΥΑ με τα χρονοδιαγράμματα λειτουργίας των σταθμών διοδίων. 

Ταυτόχρονα, συνεχίζονται οι κινητοποιήσεις των υπαλλήλων της Εγνατία Οδός ΑΕ οι οποίοι απεργούν την ημέρα που έχει προγραμματιστεί διαγωνισμός για κατασκευή νέου σταθμού διοδίων. 

Κύκλοι του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων υποστηρίζουν πως το διοικητικό συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ από τις 2/5/2017 έχει εγκρίνει την έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση σύμβασης παραχώρησης υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση της Εγνατίας Οδού και Τριών Καθέτων Οδικών Αξόνων υπό την προϋπόθεση προηγούμενης επίλυσης του νομικού ζητήματος για το εύρος εφαρμογής των διατάξεων του Ν.4413/2016.  Οπως λένε, "έκτοτε ήταν και είναι έτοιμο να προχωρήσει με την σχετική προκήρυξη, σύμφωνα με όσα προβλέπει ο ιδρυτικός του νόμος", χωρίς να περιγράφουν αναλυτικά το σχέδιο της παραχώρησης.

Ωστόσο, ο νόμος 4413/2016 περί ανάθεσης και εκτέλεσης συμβάσεων παραχώρησης ανατρέπει όλο τον σχεδιασμό του ΤΑΙΠΕΔ, καθώς διατάξεις του έρχονται καταρχήν σε αντίθεση με τον ιδρυτικό νόμο και τον καταστατικό σκοπό του Ταμείου, ενώ προβλέπει σειρά ρυθμίσεων εσωτερικού δικαίου που δεν ενσωματώνουν κοινοτική νομοθεσία. Ως αποτέλεσμα, "καθίσταται απαραίτητη η ερμηνευτική προσέγγιση της εξαίρεσης εφαρμογής για το ΤΑΙΠΕΔ τυχόν αντίθετων ή μη συμβατών διατάξεων του εσωτερικού δικαίου.
Αναφορικά με την ΚΥΑ για την δημιουργία νέων διοδίων στην Εγνατία Οδό, το ΤΑΙΠΕΔ έχει προβεί σε κάθε απαραίτητη ενέργεια στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του προκειμένου να τηρηθούν τα σχετικά χρονοδιαγράμματα. Ωστόσο, η εφαρμογή των προβλεπόμενων στην ΚΥΑ όπως εκδόθηκε από τα υπουργεία Οικονομικών και Μεταφορών, αποτελούσε και αποτελεί ευθύνη της Εγνατίας Οδού ΑΕ και των αρμόδιων υπουργείων".

Ανεξάρτητα από την επίκληση των νομικών προβλημάτων, η απουσία λεπτομερούς σχεδίου παραχώρησης από το ΤΑΙΠΕΔ, δικαιώνει όσους υποστήριζαν από την πρώτη στιγμή, όπως αναφερόταν και σε πρόσφατο ρεπορτάζ του Euro2day.gr, πως στο Ταμείο δεν είχαν στιβαρό σχέδιο για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού. Επιπλέον, δεν είχαν μελετήσει επαρκώς τα εναλλακτικά σενάρια. Και ας υποστήριζε, δημοσίως, η διοίκηση πως «μέχρι το τέλος του χρόνου» θα ξεκινήσει ο διαγωνισμός! Και ας είχε πέρυσι (για να καλύψει απαιτήσεις των δανειστών) ανακοινώσει πως ξεκίνησε η διαδικασία παραχώρησης, χωρίς να γνωρίζουν οι υποψήφιοι τους όρους της παραχώρησης!

Πώς θα καλυφθεί εκ νέου η μνημονιακή υποχρέωση για προκήρυξη του διαγωνισμού μέχρι το τέλος του έτους;

Κάτι δημιουργικό θα σκεφτούν στο ΤΑΙΠΕΔ. Στην περυσινή ανακοίνωση (5 Οκτωβρίου 2016) αναφερόταν πως «με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης πριν από το τέλος του 2016, το ΤΑΙΠΕΔ θα προχωρήσει άμεσα, στις αρχές του 2017, στη δημοσίευση των τευχών δημοπράτησης» και πως «σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που εγκρίθηκε, οι δεσμευτικές προσφορές των επενδυτών θα κατατεθούν μέχρι τον Νοέμβριο του 2017, ενώ η διαγωνιστική διαδικασία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του ίδιου έτους».

Σύμφωνα με το συμπληρωματικό μνημόνιο, μέχρι το τέλος του μήνα, το ΤΑΙΠΕΔ και η κυβέρνηση πρέπει να στείλουν προς έγκριση στη Γενική Διεύθυνση Μεταφορών (DG Move) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τη νέα πολιτική διοδίων που θα εφαρμοστεί στην Εγνατία Οδό και στους κάθετους άξονες, «μετά την ολοκλήρωση της μελέτης από τους τεχνικούς συμβούλους του ΤΑΙΠΕΔ».

Ως προαπαιτούμενο αναφέρεται, επίσης, η έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης μέχρι τον Απρίλιο του 2018 για τη νέα πολιτική διοδίων. Επισημαίνεται όμως πως «μέχρι την εφαρμογή της νέας πολιτικής διοδίων που θα εφαρμοστεί σε όλους τους σταθμούς του βασικού άξονα και των κάθετων αξόνων, το υπουργείο Υποδομών, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής των νέων σταθμών διοδίων, πρέπει να εκδώσει μια προσωρινή υπουργική απόφαση με την οποία οι νέοι σταθμοί θα τίθενται σε λειτουργία με βάση την υφιστάμενη πολιτική διοδίων».

Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφορεί πως ο σχεδιασμός παραχώρησης της Εγνατίας Οδού θα «ξεκινήσει από το μηδέν», με αποτέλεσμα αρκετοί να αναρωτιούνται για ποιο λόγο το ΤΑΙΠΕΔ απασχολούσε τόσους μήνες πέντε (τεχνικούς, χρηματοοικονομικούς και νομικούς) συμβούλους.

Στην ΚΥΑ που είχαν υπογράψει προ μηνών οι κ.κ. Ευκλ. Τσακαλώτος και Χρ. Σπίρτζης προβλεπόταν πως στον οδικό άξονα θα λειτουργήσουν δεκαοκτώ μετωπικοί σταθμοί και 20 πλευρικοί! Αναφερόταν πως για τους μετωπικούς σταθμούς Παμβώτιδας, Μέστης, Ιεροπηγής και Ευζώνων, απώτατος χρόνος λειτουργίας είναι η 31η Αυγούστου 2017, για τον μετωπικό σταθμό διοδίων Σιάτιστας, η 1η Νοεμβρίου 2017, για τους σταθμούς διοδίων Θεσσαλονίκης, Ασπροβάλτας, Καβάλας και Στρυμονικού, η 10η Οκτωβρίου 2017, για τον μετωπικό σταθμό διοδίων στο Αρδάνιο, η 1η Νοεμβρίου 2017, ενώ την ίδια ημερομηνία προβλέπεται να λειτουργήσει και το σύνολο των 20 πλευρικών σταθμών διοδίων.

Σήμερα στην Εγνατία Οδό λειτουργούν οκτώ σταθμοί διοδίων, στην Τύρια (περιοχή Παραμυθιάς Θεσπρωτίας), στο Μαλακάσι (περιοχή Μετσόβου), στον Πολύμυλο Κοζάνης, στα Μάλγαρα Θεσσαλονίκης, στην Ανάληψη (περιοχή Λαγκαδά), στη Μουσθένη Καβάλας, στον Ίασμο Κομοτηνής και στον Προμαχώνα Σερρών.