Τα εννέα σημεία της Μέρκελ στο Συμβούλιο Κορυφής

Με ένα πρόγραμμα εννέα σημείων μεταβαίνει η καγκελάριος της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ, στις Βρυξέλλες, για το κρίσιμο Συμβούλιο Κορυφής. Όπως εξήγησε η  καγκελάριος σε ομιλία της στη γερμανική Βουλή, πρόκειται για εννέα προϋποθέσεις προκειμένου να αντιμετωπισθεί σε βάθος χρόνου η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη.

Οι προϋποθέσεις που ανέπτυξε η κυρία Μέρκελ είναι οι εξής:

1. Με τον υπό σύσταση Μόνιμο Μηχανισμό Κρίσεων από το 2013, ο οποίος θα ενεργοποιείται σε περίπτωση απειλούμενης πτώχευσης κράτους μέλους, δεν μεταφέρονται κυριαρχικά δικαιώματα στις Βρυξέλλες.

2. Τα μέτρα βοήθειας θα δρομολογούνται όταν διαπιστώνεται ότι η Ευρωζώνη απειλείται ως σύνολο.

3. Η βοήθεια θα χορηγείται μόνον κατόπιν ομόφωνης απόφασης των χωρών της Ευρωζώνης.

4. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι στενά συνδεδεμένο στο Μηχανισμό.

5. Η απειλούμενη αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους ενός κράτους-μέλους θα πρέπει να διαπιστώνεται από την Κομισιόν της ΕΕ, το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

6. H χορήγηση οικονομικής βοήθειας στήριξης θα συνδέεται με αυστηρές
προϋποθέσεις.

7. Ιδιώτες επενδυτές θα συμμετέχουν κατά περίπτωση στην αντιμετώπιση μιας κρίσης. Σε περίπτωση πτώχευσης μίας χώρας θα πρέπει να αναλαμβάνουν ένα κόστος και οι ιδιώτες επενδυτές.

8. Από το 2013 θα συνοδεύονται όλα τα νέα κρατικά ομόλογα με  μία ρήτρα για τη συμμετοχή των ιδιωτών στο κόστος ενδεχόμενης πτώχευσης.

9. Στο Μόνιμο Μηχανισμό Κρίσεων μπορούν να συμμετέχουν και χώρες μη μέλη της Ευρωζώνης.

Όπως εξήγησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στο Βερολίνο Στέφεν Ζάιμπερτ, πρόκειται για εννέα σημεία που αποτέλεσαν τις «κατευθυντήριες γραμμές» της πολιτικής της γερμανικής κυβέρνησης τους τελευταίους μήνες στην αντιμετώπιση της κρίσης. Ο κ. Ζάιμπερτ διευκρίνισε ότι ο Μόνιμος Μηχανισμός Κρίσεων προγραμματίζεται να τεθεί σε λειτουργία με την εκπνοή της υφιστάμενης ήδη ασπίδας προστασίας EFSF και EFSM ύψους 750 δις ευρώ στις 30 Ιουνίου 2013.

Η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ απέρριψε, πάντως, την ιδέα του ευρω-ομολόγου λέγοντας ότι «δεν πρέπει να γίνει το λάθος να παρουσιαστεί ως λύση η ενοποίηση των κινδύνων». Διαβεβαίωσε, ωστόσο, ότι ο στόχος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης «θα είναι και τα επόμενα 50 χρόνια η κατευθυντήρια γραμμή της γερμανικής πολιτικής».

Κατά την κα Μέρκελ η άλλη όψη της αλληλεγγύης είναι να αντιμετωπίσουν οι άλλοι εταίροι στην ΟΝΕ ως «Ένωση ευθύνης» τηρώντας τους κανόνες της. Κάλεσε δε τους ηγέτες της Ένωσης να εγκρίνουν οριστικά τις αλλαγές στη συνθήκη της Λισαβόνας το αργότερο στο Συμβούλιο του Μαρτίου 2011, για να ολοκληρωθεί η διαδικασία επικύρωσης από τις 27 χώρες μέλη μέχρι το τέλος του 2012 και να τεθεί στη συνέχεια σε λειτουργία ο «Μόνιμος Μηχανισμός Κρίσεων». Όπως είπε η κα Μέρκελ, πληρούνται οι δύο βασικοί όροι που είχε θέσει η Γερμανία, η ομοφωνία στη λήψη απόφασης και η χορήγηση της βοήθειας από το Μηχανισμό ως «έσχατο μέσο».

Την ίδια ώρα, η ηγεσία του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Γερμανίας (SPD) άσκησε οξεία κριτική στην καγκελάριο Μέρκελ για αναποφασιστικότητα και έλλειψη ευρωπαϊκού προσανατολισμού, η οποία παρατείνει την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη και δημιουργεί αμφιβολίες στις αγορές για το μέλλον της.

Με άρθρο τους, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Financial Times», ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του SPD και αντικαγκελάριος στην προηγούμενη κυβέρνηση του μεγάλου συνασπισμού Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγιερ και ο πρώην υπουργός Οικονομικών στην ίδια κυβέρνηση Πέερ Στάινμπρουκ, ζήτησαν από την κ. Μέρκελ να προωθήσει μια «ευρωπαϊκή λύση» στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Παράλληλα, οι δύο ισχυροί άνδρες της προηγούμενης γερμανικής κυβέρνησης πρότειναν ένα σχέδιο για να σταματήσει η σημερινή αβεβαιότητα, το οποίο βασίζεται σε τρεις άξονες: Πρώτον, τη διαγραφή (haircut) σημαντικού μέρους του χρέους της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Δεύτερον, την αύξηση των πόρων του Ταμείου Διάσωσης (σ.σ.: του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που σήμερα έχει κεφάλαια έως 750 διδ. ευρώ) για την εγγύηση του χρέους άλλων χωρών - όπως της Ισπανίας και της Ιταλίας - που κινδυνεύουν, αν και είναι φερέγγυες, να «πνιγούν» από την κερδοσκοπία των αγορών. Τρίτον, την περιορισμένη έκδοση ευρωομολόγων μεσοπρόθεσμα, σε συνδυασμό με την προώθηση μεγαλύτερης δημοσιονομικής και πολιτικής ενοποίησης στην Ευρώπη.

Όσον αφορά το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ιρλανδικές τράπεζες, τα κορυφαία στελέχη της γερμανικής αξιωματικής αντιπολίτευσης προτείνουν να καταργηθεί η πλήρης κρατική εγγύηση που έχει δοθεί για αυτά, ώστε να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα στη ρίζα του, με τους ιδιώτες επενδυτές να αναλαμβάνουν ένα δίκαιο μέρος του κόστους. Αν, προσθέτουν, συνεχισθεί η εφαρμογή των προγραμμάτων διάσωσης, τότε αυτή θα παρέχει σταθερή βάση για την επιστροφή στην οικονομική ανάπτυξη.

Στο ζήτημα των ευρωομολόγων, ο κ. Στάινμαγιερ και ο κ. Στάινμπρουκ αναφέρουν ότι η Γερμανία πρέπει να υποστηρίξει την ιδέα, καθώς οι αγορές περιμένουν τώρα ένα πολιτικό μήνυμα ότι η Οικονομική και Νομισματική Ένωση είναι αμετάκλητη, αλλά σημειώνουν ότι η έκδοσή τους πρέπει να αφορά ένα περιορισμένο ποσοστό του δημοσίου χρέους για να αποφευχθεί ο ηθικός κίνδυνος και μόνο σε συνδυασμό με μεγάλης έκτασης πολιτικές μεταρρυθμίσεις, ώστε να καλυφθεί το χάσμα που υπάρχει μεταξύ νομισματικής και πολιτικής ενοποίησης. Αυτό, κατά την άποψη των συγγραφέων, σημαίνει αυστηρότερο έλεγχο στη δημοσιονομική και οικονομική σταθερότητα, μαζί με ελάχιστους κανόνες για τις πολιτικές μισθών και κοινωνικών δαπανών, καθώς και τη φορολογία των επιχειρήσεων και του κεφαλαίου.