Χαριστική βολή για την κατανάλωση η αύξηση έμμεσων φόρων

Πολλαπλά… κατάγματα στο διαθέσιμο εισόδημα, αλλά και τις επιχειρήσεις τόσο του εμπορίου όσο και της βιομηχανίας, επιφέρουν σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς οι νέες αυξήσεις εμμέσων φόρων (ΕΦΚ, ΦΠΑ) που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας.

Αν και αρκετοί σημειώνουν ότι για τις ακριβείς οικονομικές επιπτώσεις χρειάζεται να προηγηθεί η εξειδίκευση των μέτρων εν τούτοις δηλώνουν ότι το νέο χαράτσι θα πλήξει κυρίως τη μεσαία τάξη.

Για τις επιχειρήσεις η μετάταξη προϊόντων στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ (η ακριβής λίστα με τα προϊόντα δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα) δημιουργεί προβλήματα στις εξαγωγές, οι οποίες αποτελούν την μοναδική σανίδα σωτηρίας στην παρούσα φάση. Ο κίνδυνος είναι ορατός για την αγορά των τροφίμων και έρχεται σε μια συγκυρία κατά την οποία συνολικά οι παραγγελίες στις βιομηχανίες από την Ελλάδα έχουν υποχωρήσει κατά περίπου 26% (στοιχεία Μαρτίου) αλλά από το εξωτερικό σημειώνουν αύξηση 14%.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι η αγορά θα πρέπει να επιζήσει το υπόλοιπο του 2011 χωρίς τα 2,55 δισ. ευρώ που η κυβέρνηση προσδοκά ότι θα εισπράξει ως επιπλέον έσοδα από το πακέτο μέτρων που ανακοίνωσε τη Δευτέρα.
Αυτό που δεν είναι βέβαιο είναι το εάν θα καταφέρει το κράτος να εισπράξει τα όσα προβλέπει. Τα παραδείγματα από τις προηγούμενες αυξήσεις φόρων είναι ενδεικτικά:

• Ο ειδικός φόρος στα καύσιμα οδήγησε την τιμή της αμόλυβδης στο υψηλότερο επίπεδο πανευρωπαϊκα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις εταιρειών πετρελαιοειδών, το τίμημα ήταν η μείωση της κατανάλωσης σε διψήφιο ποσοστό το 2011, και το κλείσιμο περίπου 1.000 πρατηρίων κυρίως στην περιφέρεια.

• Στα τσιγάρα, όπου η κυβέρνηση προανήγγειλε αλλαγή στον τρόπο φορολόγησης οι πωλήσεις έχουν μειωθεί κατά περίπου 15% και ταυτόχρονα οι εναπομείναντες καταναλωτές έχουν στραφεί στα φθηνότερα σήματα και τα στριφτά. Τα τελευταία αντιστοιχούν πλέον στο 11% της συνολικής κατανάλωσης.

• Στην αγορά αυτοκινήτων η προαναγγελθείσα αύξηση των τελών κυκλοφορίας απειλεί να βαθύνει ακόμα περισσότερο την κρίση. Ήδη Το πρώτο τετράμηνο της φετινής χρονιάς ταξινομήθηκαν μόλις 35.457 καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα, νούμερο μειωμένο κατά 50,6% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 (71.813 αυτοκίνητα). Εκτιμάται ότι το Μάιο οι πωλήσεις δεν θα φτάσουν καν στο μισό αυτών του αντίστοιχου μήνα του 2010.

Επιχειρηματίες υπενθυμίζουν πως, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, αύξηση της φορολογίας κατά 1 ποσοστιαία μονάδα επιφέρει μείωση 1,5% στις πωλήσεις. Ήδη και χωρίς τα νέα μέτρα που έπεσαν στο τραπέζι να έχουν λάβει σάρκα και οστά η αγορά στενάζει. Η πτώση της κατανάλωσης σε βασικά καταναλωτικά προϊόντα όπως τα τρόφιμα –ανελαστική δαπάνη- ξεπερνά σε κάποιες κατηγορίες ακόμη και το 25%.

Η νέα «μαύρη τρύπα» στην κατανάλωση θεωρείται δεδομένη σύμφωνα με επιχειρηματίες, οι οποίοι ωστόσο σημειώνουν ότι στην παρούσα συγκυρία, οι ισχυρές επιχειρήσεις όσο και αν πληγούν θα κερδίσουν μερίδιο, σε μια αγορά που θα ξεκαθαρίζει και θα συρρικνώνεται.

Χαριστική βολή για την οικονομία χαρακτηρίζει την αύξηση του ΦΠΑ και η ΓΣΕΒΕΕ. Η Συνομοσπονδία εκτιμά ότι με δεδομένη την αδυναμία μετακύλισης, έστω και μέρους, της αύξησης των συντελεστών ΦΠΑ από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, το μέτρο αυτό θα έχει ραγδαίες συνέπειες στη βιωσιμότητα των κλυδωνιζόμενων εταιρειών. Υπολογίζεται ότι το κόστος της αύξησης του ΦΠΑ από 13% σε 18% μόνο για τα είδη διατροφής θα ανέλθει σε 1,5 δισ. €, ενώ σε περίπτωση μετάταξης στο 23% θα ξεπεράσει τα 2,2 δισ. €.

Επιπρόσθετα, αν εφαρμοστεί και το σενάριο για μείωση του αφορολόγητου ποσού στις 6.000 ή 8.000 €, τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα της κοινωνίας θα οδηγηθούν στην απόλυτη εξάντληση. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι η απονέκρωση της αγοράς και η έκρηξη των λουκέτων. Η ανεργία, επομένως, όχι μόνο δεν θα ανακοπεί, αλλά εντός 2-3 μηνών θα ξεπεράσει ακόμα και το 20%.

Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία των επαγγελματιών μελών του για την εξαγγελία νέων φορολογικών μέτρων που προτίθεται να επιβάλει η κυβέρνηση βυθίζοντας ανεπιστρεπτί την οικονομία της χώρας.

Όπως επισημαίνει η μετάταξη προϊόντων και υπηρεσιών στον υψηλό συντελεστή Φ.Π.Α., οι περαιτέρω αυξήσεις των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης, η επιβολή ΕΦΚ στα νερά και αναψυκτικά, η μείωση - κατάργηση των αφορολογήτων ποσών, η επιβολή έκτακτων εισφορών και οι περικοπές μισθών των εργαζομένων, μόνο καταστροφικές συνέπειες μπορεί να έχουν αφού ισοπεδώνουν την αγοραστική δύναμη εκατομμυρίων Ελλήνων χωρίς να προσδιορίζουν αναπτυξιακή διαδικασία.

Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα ο δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης έπεσε για πρώτη φορά στις 45 μονάδες, ενώ η Ευρώπη αποτελεί την πλέον απαισιόδοξη γεωγραφική περιοχή του πλανήτη, σύμφωνα με τη τελευταία μελέτη της Nielsen η οποία επίσης καταγράφει αλλαγή στις αγοραστικές συνήθειες του Έλληνα και κλίμα ανασφάλειας για εργασία - οικονομία.

Στην Ελλάδα η εργασιακή ασφάλεια και η Οικονομία παραμένουν οι δυο μεγαλύτερες ανησυχίες των Ελλήνων με ποσοστά που είναι τα υψηλότερα στην Ευρώπη (43% και 38% αντίστοιχα), αποτυπώνοντας το κλίμα ανασφάλειας και προβληματισμού που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία.

Πράγματι, στην Ελλάδα πάνω από ένας στους τέσσερις ερωτώμενους (28%) δηλώνει πως δεν του περισσεύουν καθόλου χρήματα, με το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη να είναι 21%. Επιπλέον, όσοι από τους Έλληνες συνεχίζουν να διαθέτουν χρήματα μετά την κάλυψη των βασικών τους αναγκών, τα χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό για την αποπληρωμή δανείων, πιστωτικών καρτών και άλλων χρεών.

Σχεδόν το σύνολο των Ελλήνων (94%) αναγκάστηκε να αλλάξει τις αγοραστικές του συνήθειες εξαιτίας της κρίσης, με τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων να έχει μειώσει τα χρήματα που δαπανά για τη διασκέδαση εκτός σπιτιού (77%) και για την αγορά νέων ρούχων (73%), ενώ ένα πολύ υψηλό ποσοστό (66%) έχει στραφεί σε φθηνότερα καταναλωτικά προϊόντα, ώστε να καταφέρει να αντεπεξέλθει στην περιορισμένη αγοραστική του δύναμη.