Ελλάδα και Ιταλία κυριαρχούν στο Eurogroup

Οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών-μελών της Ευρωζώνης συναντώνται σήμερα για συνομιλίες που χαρακτηρίζονται κρίσιμες σε ό,τι αφορά το δεύτερο πακέτο στήριξης της Ελλάδας και την επιδεινούμενη κατάσταση στην Ιταλία.

Ο Χέρμαν Βαν Ρομπέι, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θα έχει συνάντηση πριν τη συνάντηση των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ και τον πρόεδρο του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Εκπρόσωπος του Βαν Ρομπάι χαρακτήρισε τη συνάντηση, στην οποία αναμένεται να λάβουν μέρος ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο και ο επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρμόδιος για οικονομικά και νομισματικά θέματα Όλι Ρεν, ως «συνάντηση συντονισμού, όχι κρίσης», και πρόσθεσε ότι η Ιταλία δεν πρόκειται να είναι ανάμεσα στα θέματα που θα συζητηθούν.

Ωστόσο, ανώτερα στελέχη της ΕΕ έλεγαν ότι θα είναι αδύνατον να μη συζητηθεί η κατάσταση στην Ιταλία, την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, μετά τις μαζικές πωλήσεις ιταλικών πόρων που τα ΜΜΕ στη Ρώμη αποκάλεσαν «Μαύρη Παρασκευή».

Οι μετοχές της μεγαλύτερης ιταλικής τράπεζας, της Unicredit Spa, κατέγραφαν μεγάλες διακυμάνσεις τη Δευτέρα μετά την πτώση 7,9% που υπέστησαν την Παρασκευή, εν μέρει λόγω των ανησυχιών για τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής των ευρωπαϊκών τραπεζών που αναμένεται να δημοσιοποιηθούν την 15η Ιουλίου. Οι μετοχές και άλλων τραπεζών σημείωσαν επίσης μεγάλη πτώση.

Οι μαζικές πωλήσεις ενέτειναν τους φόβους η Ιταλία, με τον υψηλότερο λόγο χρέους προς ΑΕΠ στην Ευρωζώνη μετά από εκείνον της Ελλάδας, να είναι η επόμενη χώρα που θα αντιμετωπίσει σοβαρή κρίση. Εάν αυτό συμβεί, ο υπάρχων μηχανισμός αποκατάστασης της δημοσιονομικής σταθερότητας (EFSF) δεν διαθέτει επαρκείς πόρους για παρέμβει.

Το spread των 10ετών ομολόγων ανάμεσα στα ιταλικά και τα γερμανικά ομόλογα διευρύνθηκε σε νέο ιστορικό υψηλό μετά την εισαγωγή του ευρώ, στις 258 μονάδες βάσης τη Δευτέρα, ενώ τα επιτόκια των ιταλικών ομολόγων αυξήθηκαν στο 5,5%-5,7%, γεγονός που τραπεζίτες εκτιμούν ότι θα ασκήσει μεγάλες πιέσεις στα δημοσιονομικά της Ιταλίας.

Οι πιέσεις οφείλονται εν μέρει στο υψηλό χρέος της Ιταλίας και τη βραδεία ανάπτυξη της οικονομίας, αλλά και στους φόβους ότι ο Μπερλουσκόνι ίσως αποπέμψει τον υπουργό Οικονομικών Τζούλιο Τρεμόντι, ο οποίος πρότεινε μεγάλες περικοπές των κρατικών δαπανών για να ελεγχθεί το έλλειμμα στον προϋπολογισμό.

«Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε για πολύ έτσι, αν υπάρξουν πολλές ακόμα ημέρες σαν την Παρασκευή», δήλωσε ανώτερο στέλεχος της ΕΚΤ. «Ανησυχούμε πολύ για την Ιταλία», πρόσθεσε. Η γερμανική εφημερίδα Die Welt φέρει πηγή της ΕΚΤ να δηλώνει ότι τα αποθεματικά του EFSF ίσως χρειαστεί να διπλασιαστούν στο 1,5 τρισεκατομμύριο ευρώ, εάν πρέπει να υπάρξει δάνειο στην Ιταλία.

Η σημερινή συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης επικεντρώνεται στο δεύτερο πακέτο στήριξης της Ελλάδας και στην εξασφάλιση της συμμετοχής των ιδιωτών πιστωτών στο πρόγραμμα δανεισμού, το οποίο εκτιμάται ότι θα έχει συνολικό ύψος 110 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η Γερμανία, η Ολλανδία, η Αυστρία και η Φινλανδία λένε ότι οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρίες και άλλοι ιδιώτες κάτοχοι ελληνικών κρατικών τίτλων πρέπει να επωμιστούν μέρος του κόστους του νέου πακέτου δανεισμού της Ελλάδας - ως και 30 δισεκατομμύρια ευρώ. Αλλά μετά τις διαπραγματεύσεις που διαρκούν δύο εβδομάδες με τους τραπεζίτες, οι οποίοι εκπροσωπούνται από το Διεθνές Οικονομικό Ινστιτούτο (IIF), δεν έχει σημειωθεί σχεδόν καθόλου πρόοδος όσον αφορά τον τρόπο που θα γίνει κάτι τέτοιο, ώστε να είναι αποδεκτό από όλες τις πλευρές.

Αρχικά οι συνομιλίες επικεντρώνονταν σε ένα περίπλοκο γαλλικό σχέδιο που προέβλεπε την επαναγορά των ελληνικών ομολόγων στη λήξη τους (rollover). Αλλά το σχέδιο αυτό μοιάζει να απομακρύνεται και το Βερολίνο επανέφερε την πρόταση παράτασης της διάρκειας των ελληνικών ομολόγων κατά επτά χρόνια. Η πρόταση επαναγοράς των ελληνικών ομολόγων και απόσυρσής τους επίσης έχει τεθεί σε συζήτηση. Η ανησυχία παραμένει εάν αυτά τα σχέδια χαρακτηριστούν από τους τρεις μεγαλύτερους αμερικανούς οίκους αξιολόγησης ως χρεοκοπία ή επιλεκτική χρεοκοπία, κάτι που θα έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για τις αγορές διεθνώς. Η ΕΚΤ έχει επίσης προειδοποιήσει ότι δεν θα αποδεχθεί κανένα σενάριο που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως χρεοκοπία, θέση που διατυπώνει και η Γερμανία.

«Χρειάζεται να προχωρήσουμε μέσα στις δύο επόμενες εβδομάδες. Δεν μπορούμε να περιμένουμε ως τα τέλη Αυγούστου ή τις αρχές του Σεπτεμβρίου, όπως λέει η Γερμανία. Αυτό θα ερμηνευτεί ως πολύ μεγάλη καθυστέρηση από τις αγορές και θα μας κάνουν να πληρώσουμε γι’ αυτό», είπε ανώτατος αξιωματούχος κράτους-μέλους της Ευρωζώνης.