Κόκκινες γραμμές για τα... χειρότερα

Κόκκινες γραμμές για το ορατό πλέον ενδεχόμενο «βελούδινης» χρεοκοπίας της χώρας καλείται να τραβήξει η κυβέρνηση, καθώς η επιμονή της Γερμανίας και των άλλων χωρών του Βορρά σε αναδιάρθρωση χρέους με συμμετοχή των ιδιωτών δείχνει προς το παρόν να οδηγεί αναπόδραστα σε υποβάθμιση της Ελλάδας στη βαθμίδα της επιλεκτικής πτώχευσης.

Την ώρα που η κρίση χρέους απειλεί να μετασταθεί στην Ιταλία, την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, θέτοντας σε ευθεία αμφισβήτηση το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, η Ευρώπη φάνηκε μεν διατεθειμένη να συζητήσει δραστικές λύσεις, όπως η ενεργοποίηση του EFSF για την περίπτωση της Ελλάδας, με την προϋπόθεση, όμως, να συμμετάσχουν στο κόστος και οι ιδιώτες.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εμφανίστηκε στο Eurogroup ανυποχώρητος στην ανάγκη συμμετοχής των ιδιωτών σε οποιαδήποτε λύση προκριθεί για το ελληνικό χρέος, παρά τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς ότι η συμμετοχή των ιδιωτών δημιουργεί υπό προϋποθέσεις μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που επιλύει.

Η κάθετη στάση του κατέστη ξεκάθαρη την Τρίτη, όταν δήλωσε πως είναι αναπόφευκτη η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην μείωση του δανειακού βάρους της Ελλάδας, χαρακτηρίζοντας «ενδιαφέρουσα» και συζητήσιμη την πρόταση της Commerzbank για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους με κούρεμα 30% και μετακύλιση σε 30ετή ομόλογα που θα φέρουν την εγγύηση της Ευρωζώνης.

Με δεδομένο ότι το γαλλικό σχέδιο έχει ήδη απορριφθεί από κυβερνήσεις και τράπεζες, στο τραπέζι αυτή τη στιγμή βρίσκονται μόνο προτάσεις ανταλλαγής ομολόγων με ταυτόχρονο κούρεμα απαιτήσεων. Πέραν της Commerzbank, κάτι αντίστοιχο έχει προτείνει και ο επικεφαλής του IFF και ενορχηστρωτής της οικειοθελούς ανανέωσης του ελληνικού χρέους Τσαρλς Νταλάρα.

Σύμφωνα με εγχώριους τραπεζίτες, παρά το θολό ακόμη τοπίο οι βασικοί άξονες για μια λύση στο ελληνικό χρέος με τη συμμετοχή των ιδιωτών έχουν αρχίσει να σχηματοποιούνται. Οι ιδιώτες θα κληθούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να αποδεχθούν «χασούρα», με αντάλλαγμα την σιγουριά της εγγύησης του EFSF.

Η παραπάνω λύση οδηγεί αναπόφευκτα σε υποβαθμίσεις της χώρας σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας για το διάστημα από την ανακοίνωση της λύσης ως και την εφαρμογή της. Σε μια τέτοια περίπτωση, η ελληνική κυβέρνηση καλείται πρωτίστως να διασφαλίσει ότι θα πρόκειται περί σύντομης και κυρίως «βελούδινης» χρεοκοπίας. Να εξασφαλίσει, δηλαδή, ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα συνεχίζει να αποδέχεται τα ελληνικά κρατικά ομόλογα που θα συμμετάσχουν στην αναδιάρθρωση ως ενέχυρα, παρά την υποβάθμιση της χώρας σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας.

Την Τρίτη ο κ. Βενιζέλος ζήτησε να υπάρξει πλήρη κάλυψη του εγχώριου τραπεζικού συστήματος από το νέο πακέτο βοήθειας, την ώρα που για πρώτη φορά παραδεχόταν ότι υπάρχει το ενδεχόμενο «επιλεκτικής χρεοκοπίας».

Στρώνει το έδαφος ο Βενιζέλος

Παρά την επιμονή της σε αποφυγή πιστωτικού γεγονότος και υποβάθμισης της Ελλάδας στην βαθμίδα του selective default, η ΕΚΤ εκτιμάται ότι θα υπαναχωρήσει μπροστά σε μια κοινή ευρωπαϊκή απόφαση αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.

Το δεύτερο μέλημα της Ελλάδας πρέπει να είναι, σύμφωνα με τραπεζίτες και στελέχη της αγοράς, η με κάθε τρόπο σταθεροποίηση των αντιδράσεων της εσωτερικής κοινής γνώμης στο ενδεχόμενο έστω επιλεκτικής χρεοκοπίας. Ήδη, η αναστάτωση των τελευταίων ημερών εντείνει φαινόμενα εκροής καταθέσεων. Δεν είναι τυχαίο ότι το απόγευμα της Τρίτης ο υπουργός Οικονομικών επεδίωξε να αποενοχοποιήσει την περίπτωση επιλεκτικής χρεοκοπίας, σημειώνοντας ότι είναι κάτι που δεν πρέπει να τρομάζει. «Δεν αποτελεί πραγματική χρεοκοπία», σημείωσε, προσθέτοντας ότι αποτελεί αξιολόγηση των τριών οίκων στα ομόλογα.

Η αναφορά Βενιζέλου εκτιμάται ότι αποσκοπεί στο να προετοιμάσει την κοινή γνώμη, απενεχοποιώντας τον όρο. Ακόμη, πάντως, και αν αποφευχθούν οι συνέπειες στο τραπεζικό σύστημα, με το δίχτυ ασφαλείας που εκτιμάται ότι θα απλώσει η ΕΚΤ, πρόβλημα θα υπάρξει στις συναλλαγές ελληνικών εταιρειών με ξένες σε εξαγωγές και εισαγωγές προϊόντων και πρώτων υλών.

Τέλος, η ελληνική πλευρά καλείται να διασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή σε μια τέτοια λύση, ώστε να υπάρξει γενναίο haircut, με ταυτόχρονη αύξηση της χρονικής ωρίμανσης του χρέους και χαμηλά επιτόκια. Στόχος αποτελεί «να μπει πάτος στο βαρέλι» όπως σχηματικά λέει ο κ. Βενιζέλος, να εξασφαλισθεί, δηλαδή, η βιωσιμότητα του χρέους.

Κρίσιμες οι τεχνικές λεπτομέρειες για τράπεζες

Το ορατό πλέον ενδεχόμενο της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους με κούρεμα απαιτήσεων και μετακύλιση του χρέους που λήγει σε νέα ομόλογα μεγαλύτερης διάρκειας, χαμηλότερου επιτοκίου και εγγύησης από τον EFSF αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εγγραφής υπολογίσιμων ζημιών για τις ελληνικές τράπεζες.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, οι ελληνικοί και κυπριακοί τραπεζικοί όμιλοι κατέχουν ελληνικά κρατικά ομόλογα που λήγουν ως και το 2014 ύψους 22 δισ. ευρώ. Τραπεζικά στελέχη σημειώνουν ότι θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια ώστε να περιορισθεί η λογιστική επίδραση οποιασδήποτε λύσης στα βιβλία των τραπεζών, τονίζοντας ότι υπάρχουν λύσεις ακόμη και για απόσβεση της απώλειας από το «κούρεμα» σε βάθος χρόνου.