Οι ρυθμίσεις για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων

Το πράσινο φώς για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων για 40 χρόνια, άναψε η παρουσίαση του σχετικού νομοσχεδίου στο υπουργικό συμβούλιο.

Η ρύθμιση ακολουθεί το πρότυπο εκείνης που ίσχυσε για τους ημιυπαίθριους και πέρα από τα πρόστιμα που τακτοποιούν το αυθαίρετο, προβλέπει το «περιβαλλοντικό ισοζύγιο», την δυνατότητα δηλαδή, που θα έχει ο ιδιοκτήτης να αγοράσει την έκταση που προβλέπει ο νόμος και σήμερα δεν διαθέτει ή να πληρώσει στο δήμο την αξία της.

Μέχρι και τα 27.000 ευρώ, για αυθαίρετη κατοικία 100 τετραγωνικών μέτρων και έως 200.000 για αυθαίρετα βιομηχανικά κτίρια ή ξενοδοχεία, θα φτάνουν τα πρόστιμα διατήρησης αυθαιρέτων, με βάση το σχέδιο νόμου που παρουσίαστηκε στο υπουργικό συμβούλιο.

Για τη διαμόρφωση του προστίμου θα λαμβάνονται υπόψη μια σειρά από στοιχεία όπως:

Η ύπαρξη οικοδομικής άδειας, η θέση του κτίσματος σε περιοχή εντός ή εκτός σχεδίου, το είδος του ακινήτου (κύρια και μοναδική κατοικία, άλλη χρήση κ.λ.π), ο τύπος της πολεοδομικής παράβασης (κατ’επέκταση ή/ και καθ’ύψος υπέρβαση δόμησης/κάλυψης, παραβίαση πλάγιων αποστάσεων ή/και οικοδομικής γραμμής), Θα υπολογίζεται η αυθαίρετη αλλαγή ως προς την χρήση της οικοδομικής άδειας, η τιμή ζώνης, βάσει του συστήματος αντικειμενικών αξιών και  κάθε άλλο είδος αυθαίρετης κατασκευής (π.χ. πισίνες). Υπό προϋποθέσεις, θα λαμβάνονται υπόψη και κοινωνικά κριτήρια.

Από 1/1/2012, όλα τα ακίνητα δεν θα μπορούν να μεταβιβάζονται χωρίς υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και δήλωση μηχανικού που θα βεβαιώνει ότι δεν υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή στο ακίνητο και δεν έχουν εγκατασταθεί χρήσεις χωρίς άδεια.

Ψευδείς ή ανακριβείς βεβαιώσεις από όσους εμπλέκονται σε μια δικαιοπραξία (συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, μεσίτες, υποθηκοφύλακες κ.λ.π) επισύρουν αυστηρές ποινές. Για τους μηχανικούς προβλέπεται μέχρι και αφαίρεση της άδειας άσκησης επαγγέλματος.

Θα γίνει διαχωρισμός των αυθαιρέτων σε αυτά που βρίσκονται σε ευαίσθητες περιοχές και σε αυτά που μπορούν να ρυθμιστούν με τις προϋποθέσεις που τίθενται: εξαιρούνται και είναι άμεσα κατεδαφιστέες οι κατασκευές που προκαλούν ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική βλάβη (μέσα σε δάση, σε ρέματα, στον αιγιαλό, σε αρχαιολογικούς χώρους κ.λ.π).

Η δυνατότητα διατήρησης παρέχεται σε κατασκευές που έχουν ανεγερθεί έως 28/4/2010 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του Ν. 3843/2010 για τους ημιυπαίθριους χώρους) και αφορά σε επιτρεπόμενες χρήσεις.

Για τα κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές εντός σχεδίου πόλεως ή εντός ορίων οικισμών, η ρύθμιση ισχύει για σαράντα χρόνια. Για τα κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου πόλεως ή εκτός ορίων οικισμών, η ρύθμιση ισχύει για είκοσι χρόνια. Εάν ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός και ο καθορισμός των χρήσεων γης και των όρων και περιορισμών δόμησης της περιοχής και το διατηρούμενο κτίσμα εντάσσεται σε αυτόν, διατηρείται για επιπλέον είκοσι χρόνια.

Επιπλέον, προκείμενου περί αυθαίρετων κατασκευών που έχουν ανεγερθεί σε μη άρτια και συνεπώς μη οικοδομήσιμα οικόπεδα, η διατήρηση επίσης αυξάνεται σε 40 χρόνια υπό την προϋπόθεση:

• χρήσης, όμορου ή τμήματος όμορου ή οικοπέδου που βρίσκεται στο δήμο της αυθαίρετης κατασκευής, άρτιου και οικοδομήσιμου γηπέδου για τη συμπλήρωση της υπολειπόμενης αρτιότητας ή
• ειδικού προστίμου για το ισοδύναμο εμβαδό γης που υπολείπεται ή
• συνδυασμό των δύο παραπάνω.

Διαδικασία διατήρησης

Με πλήρη ευθύνη του ιδιοκτήτη και του μηχανικού υποβάλλεται από τον ιδιοκτήτη ή το νόμιμο εκπρόσωπό του, στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία ή στο ΚΕΠ μέχρι 31.12.2011, φάκελος με τα εξής δικαιολογητικά:

1. Αίτηση.
2. Παράβολο υπέρ του ελληνικού δημοσίου (500€, 1000€ ή 2000€, ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της αυθαίρετης κατασκευής).
3. Έντυπο υπολογισμού του ειδικού προστίμου.
4. Υπεύθυνη δήλωση Ν.1599/86 με τα στοιχεία της αυθαίρετης κατασκευής.

Το έντυπο υπολογισμού θεωρείται από την Πολεοδομική Υπηρεσία προσωρινά (σε περίπτωση εξόφλησης με δόσεις) ή οριστικά (σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης) και με αυτό ο ιδιοκτήτης πληρώνει στις τράπεζες το πρόστιμό του.

Διάθεση των χρηματικών ποσών από τα πρόστιμα

Το πρόστιμο κατατίθεται σε ειδικό κωδικό του Πράσινου Ταμείου με την ονομασία «Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο» και στο πλαίσιο των στόχων και αρχών του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής αποδίδεται στους Δήμους στη διοικητική περιφέρεια των οποίων βρίσκονται τα μη νόμιμα κτίσματα και διατίθεται αποκλειστικά για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης, την αύξηση των κοινοχρήστων χώρων και την εκτέλεση κατεδαφίσεων.

Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ενδυνάμωση της δυνατότητας κατεδάφισης αυθαίρετων κτισμάτων, που δεν εντάσσονται στις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου. Η Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων:

• Υπάγεται απευθείας στο Γενικό Επιθεωρητή της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ)
• Έχει τις εξής αρμοδιότητες :

α) τον εντοπισμό και τον έλεγχο αυθαίρετων επεμβάσεων και κατασκευών.
β) την έκδοση και την εκτέλεση πράξεων καθαίρεσης και κατεδάφισης.
γ) τη μέριμνα για την ορθή διάθεση των οικοδομικών αποβλήτων (μπάζων) και την αποκατάσταση.

• Εκτελεί τα πρωτόκολλα κατεδάφισης με δικά της μηχανικά μέσα ή με μέσα ιδιωτικών επιχειρήσεων μετά από σύναψη σχετικών συμβάσεων.
• Εάν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις αρνηθούν να συνάψουν συμβάσεις, η ΕΥΕΚΑ ενημερώνει τις οικείες Αστυνομικές Αρχές, οι οποίες και θα αναλαμβάνουν την κίνηση της διαδικασίας μεμονωμένης πολιτικής επιστράτευσης (ν.δ. 17/1974).

Ενδεικτικά πρόστιμα:

για 30τμ κατοικίας, σε διάφορες περιπτώσεις:
• Υπέρβαση δόμησης (ΥΔ) 30τμ, εντός σχεδίου, με τιμή ζώνης (ΤΖ): 1.500€, α’ κατοικία -> 3.375 €
• ΥΔ 30τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500€ (+υπέρβαση ύψους >20%) -> 5.062 €
• ΥΔ 30τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500€ (+υπέρβαση κάλυψης <20%) -> 4.050 €
• ΥΔ 30τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500€, (α’ κατοικία) -> 2.250 €

για 100τμ κατοικίας, σε διάφορες περιπτώσεις:
• Υπέρβαση δόμησης 100τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500€, α’ κατοικία -> 11.250 €
• ΥΔ 100τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500€(50τμ κύριοι/50τμ βοηθ.) -> 8.812 €
• ΥΔ 100τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500€ (β’ κατοικία) -> 27.000 €
• 100τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500€, α’ κατοικία -> 7.500 €
• 100τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500€, (α’ κατοικία, χωρίς άδεια) -> 22.500 €

για μεγάλα κτίρια (πλην κατοικίας) σε διάφορες περιπτώσεις:
• Αγροτική μονάδα 1.200τμ, εκτός σχεδίου με Τ.Ζ.: 500€ -> 24.000€
• Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 1.200τμ, εκτός σχεδίου με Τ.Ζ.: 500€ -> 48.000€
• Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 4.000τμ, εκτός σχεδίου με Τ.Ζ.: 500€ -> 200.000€
• Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 120τμ, εντός σχεδίου με Τ.Ζ.: 1.500€ -> 7.200€
• Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 1.200τμ, εντός σχεδίου με Τ.Ζ.: 1.500€ -> 108.000€

Σημείωση: κατ’ αποκοπή πρόστιμο για αυθαίρετες κατασκευές μικρότερες από 20τμ:
• εντός σχεδίου με ΤΖ<2.000€ -> 2.000€
• εντός σχεδίου με ΤΖ?2.000€ -> 3.000€
• εκτός σχεδίου -> 1.500€