«Κυριαρχικό μας δικαίωμα η εκμετάλλευση του θαλασσίου πλούτου»

Τη βοήθεια της διεθνούς κοινότητας και ιδιαίτερα των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ζήτησε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας για τη «συμμόρφωση» της Τουρκίας, ώστε να σταματήσει τις απειλές της κατά της Κύπρου και να επιδείξει ρεαλισμό για την επίλυση του Κυπριακού. 

Μιλώντας την Πέμπτη από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Κύπριος Πρόεδρος κατήγγειλε τις απειλές της Τουρκίας για την προσπάθεια της Κυπριακής Δημοκρατίας να εφαρμόσει το «κυριαρχικό της δικαίωμα» για εκμετάλλευση του θαλάσσιού της πλούτου. Επίσης, κατήγγειλε την λεγόμενη «συμφωνία» της Τουρκίας με το καθεστώς στις κατεχόμενες περιοχές του νησιού, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι «αποτελεί πρόκληση όχι μόνο για την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και για τη διεθνή κοινότητα». 

Στη συνέχεια, ο κ. Χριστόφιας σημείωσε ότι αντί η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία να επικεντρωθούν στη διαμόρφωση μιας εποικοδομητικής στάσης στις διαπραγματεύσεις, η οποία θα συμβάλει σε σύντομη λύση του Κυπριακού, προσπαθούν να δημιουργήσουν ένταση και νέα παράνομα τετελεσμένα, σημειώνοντας ότι οι νέες τουρκικές απειλές εκτοξεύονται ενάντια σε μια χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ίδια ώρα που η Τουρκία επιδιώκει το άνοιγμα νέων κεφαλαίων στη διαπραγμάτευσή της για να καταστεί μέλος της ΕΕ.

Ο πρόεδρος Χριστόφιας εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και η ΕΕ έχουν ξεκάθαρα τοποθετηθεί για το θέμα, υπερασπιζόμενοι την άσκηση του κυριαρχικού δικαιώματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Στη συνέχεια, ανέφερε ότι οι έρευνες για εντοπισμό και η πιθανή εξόρυξη υδρογονανθράκων προηγήθηκαν συμφωνιών οριοθέτησης της ΑΟΖ με γειτονικά κράτη, πάντοτε στα πλαίσια των διαδικασιών που προβλέπει το διεθνές δίκαιο και ειδικότερα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία η Κυπριακή Δημοκρατία έχει επικυρώσει. «Προσβλέπουμε ότι αυτή η προσπάθειά μας θα συμβάλει στην εξεύρεση νέων ενεργειακών πόρων, ιδιαίτερα για την Ευρώπη, και βεβαίως θα λειτουργήσει προς όφελος του λαού μας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Θεωρούμε ότι η πιθανή ανεύρεση και εξόρυξη υδρογονανθράκων θα αποτελέσει ακόμη ένα ισχυρό κίνητρο για Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους να φτάσουμε σύντομα σε μια δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, ούτως ώστε σε συνθήκες ειρήνης, ασφάλειας και ευημερίας, οι δύο κοινότητες να απολαύσουμε τα οφέλη από τον πλούτο που η φύση έχει χαρίσει στην πατρίδα μας», ανέφερε.

Επίσης, τόνισε ότι «ανεξαρτήτως συνθηκών, οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν να ωφεληθούν από τους καρπούς της πιθανής ανεύρεσης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων».

Όσο αφορά τη διαπραγματευτική διαδικασία στο Κυπριακό, ο πρόεδρος Χριστόφιας υποστήριξε ότι η τουρκοκυπριακή ηγεσία υπαναχώρησε ακόμα και από προηγούμενες συγκλίσεις μεταξύ των δύο πλευρών, ιδιαίτερα το τελευταίο χρονικό διάστημα, επισημαίνοντας ότι η αλλαγή στάσης της τουρκοκυπριακής ηγεσίας εκτρέφεται από την αρνητικότητα και την προκλητικότητα που παρουσιάζει το τελευταίο χρονικό διάστημα η τουρκική πολιτική στην περιοχή. 

Εξέφρασε ακόμη την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ έχει ζητήσει επαναβεβαίωση των συγκλίσεων που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα στα πλαίσια των συνομιλιών. Ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί πρόοδος, όπως είπε, και να εξευρεθεί λύση το συντομότερο είναι ο δρόμος της τήρησης των δεσμεύσεων που οι δύο πλευρές έχουν αναλάβει ενώπιον του γενικού γραμματέα. 

Ο πρόεδρος Χριστόφιας εξέφρασε την πλήρη δέσμευσή της Κυπριακής Δημοκρατίας να συνεχίσει να εργάζεται για λύση του Κυπριακού εντός του συμφωνημένου πλαισίου και στη βάση της συμφωνημένης διαδικασίας το συντομότερο δυνατό, προσθέτοντας: «Νοουμένου ότι είναι πρώτα απ’ όλα ο κυπριακός λαός που υποφέρει από τη συνεχιζόμενη κατοχή, είναι φυσικό να διαπνεόμαστε από καλή θέληση και να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση του προβλήματος, για επανένωση του κράτους και του λαού μας. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για την ενίσχυση της συνεργασίας και της εμπιστοσύνης μεταξύ των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Η επαναπροσέγγιση των δύο κοινοτήτων αποτελεί συστατικό στοιχείο της πολιτικής μας διαχρονικά». 

Ο κ. Χριστόφιας επανέφερε την πρόταση της ελληνοκυπριακής πλευράς για επιστροφή της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της υπό τη διοίκηση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και χρήση του λιμανιού της πόλης από τους Τουρκοκυπρίους υπό την εποπτεία της ΕΕ. Είπε ότι η εφαρμογή της πρότασης αυτής θα ενισχύσει τα μέγιστα τις διαπραγματεύσεις και το κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Κάτι τέτοιο, πρόσθεσε, θα οδηγήσει επίσης και στο ξεπάγωμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας που σχετίζονται με τη διαδικασία ένταξης της χώρας στην ΕΕ.

Καταλήγοντας, σημείωσε ότι «το Κυπριακό είναι συνεπώς πρώτιστα πρόβλημα εισβολής και κατοχής, πρόβλημα παραβίασης του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Κυπρίων πολιτών» και ότι η προσπάθεια της ελληνοκυπριακής πλευράς επικεντρώνεται στη μετεξέλιξη του ενιαίου κράτους σε ομοσπονδιακό με δύο ομόσπονδες μονάδες με πολιτική ισότητα, όπως αυτή καθορίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ένα κράτος, είπε, με μια και μόνη κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα».

«Πρόσθετο κίνητρο επίλυσης του Κυπριακού τα κοιτάσματα»

Αν βρεθούν υδρογονάνθρακες θα ωφεληθούν και οι δυο κοινότητες της Κύπρου, γι’ αυτό είναι ένας επιπρόσθετος λόγος να λυθεί το Κυπριακό, τόνισε ο Δημήτρης Χριστόφιας σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά την ομιλία του.

Ο Πρόεδρος Χριστόφιας κάλεσε την Τουρκία να εγκαταλείψει την τακτική των απειλών και των προκλήσεων και να δει τα οφέλη που θα προκύψουν για όλους σε περίπτωση που εξευρεθούν κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου στην περιοχή, σημειώνοντας παράλληλα ότι δεν μπορεί να γίνεται εξίσωση της αναγνωρισμένης Κυπριακής Δημοκρατίας με το παράνομο καθεστώς στις κατεχόμενες περιοχές, ενώ κατήγγειλε την Άγκυρα για τη λεγόμενη «συμφωνία» υφαλοκρηπίδας με το τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Χριστόφιας ανέφερε ότι οι Τουρκοκύπριοι είναι μέλη της Κυπριακής Δημοκρατίας και είναι «ίσοι πολίτες, με ίσα δικαιώματα», υποστηρίζοντας ότι αυτή την στιγμή είναι «δευτερεύουσα σκέψη» αν (τα οφέλη προς τους Τουρκοκύπριους) είναι πριν ή μετά τη λύση. «Θα εξεταστεί στην ώρα του από την ηγεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας», είπε, αλλά, ακόμη και αν δεν βρεθεί λύση, θα βρεθεί τρόπος να ωφεληθούν από τα έσοδα και οι Τουρκοκύπριοι, τονίζοντας ότι ο πολιτικός του βίος είναι εγγύηση των υποσχέσεών του.

Στη συνέχεια, εξέφρασε την ελπίδα ότι οι τουρκικές απειλές δεν θα οδηγήσουν σε θερμό επεισόδιο και κρίση στην περιοχή. Στην αρχική τοποθέτησή του επεσήμανε το γεγονός ότι βρίσκεται στον ΟΗΕ για μια ακόμη χρονιά με άλυτο το Κυπριακό και ότι αυτή τη φορά η Κύπρος έχει να αντιμετωπίσει και τις τουρκικές απειλές, υπερασπιζόμενη το δικαίωμά της να πραγματοποιήσει έρευνες στη δική της ΑΟΖ. 

Σ’ αυτό το σημείο εξέφρασε την ικανοποίησή του επειδή η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλα κράτη χαιρέτισαν το δικαίωμα της Κύπρου για έρευνες, σημειώνοντας ότι οι τουρκικές προκλήσεις είναι απαράδεκτες.

Αναφερόμενος στη διαπραγματευτική διαδικασία επεσήμανε ότι υπάρχει υπαναχώρηση από τα συμφωνηθέντα μεταξύ του ιδίου και του κ. Ταλάτ, σε θέματα διακυβέρνησης, οικονομίας, ΕΕ και σε ορισμένα άλλα. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, σημείωσε, είχε ζητήσει από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων να επαναβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους στα συμφωνηθέντα και να συνεχίσουν από το σημείο που είχαν σταματήσει οι συνομιλίες Χριστόφια-Ταλάτ, ενώ μέχρι τη σύγκληση της κοινής συνάντησης προς το τέλος Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη εξέφρασε την ελπίδα να σημειωθούν περισσότερες συγκλίσεις που θα επιτρέψουν να πραγματοποιηθεί διεθνής διάσκεψη για τις διεθνείς πτυχές του Κυπριακού.

Σε ερώτηση Τούρκου δημοσιογράφου γιατί η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν περιμένει να λυθεί το Κυπριακό και μετά να κάνει έρευνες για φυσικό αέριο και πετρέλαιο, ο κ. Χριστόφιας τόνισε ότι όλα αυτά τα χρόνια είναι η τουρκική πλευρά που δεν δείχνει καλή θέληση για λύση και ότι ακόμη και τώρα, αν θέλει, το Κυπριακό θα λυθεί, τονίζοντας ότι Κυπριακή Δημοκρατία γνωρίζει για πιθανή ύπαρξη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και οι έρευνες άρχισα τρία χρόνια μετά την έναρξη των διαβουλεύσεων με την αμερικανική εταιρεία Noble Energy.

Στη συνέχεια, ανέφερε ότι οι τουρκικές απειλές αποτελούν παράδειγμα εκδήλωσης στρατιωτικής υπεροχής εναντίον μιας αδύναμης χώρας και χαρακτήρισε τους τουρκικούς ισχυρισμούς ότι οι Ελληνοκύπριοι δήθεν ετοιμάζονται για πόλεμο ως «γελοίους».

Ερωτηθείς για την έκρηξη στο Μαρί, επανέλαβε ότι η Κύπρος τήρησε τα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ για την αποθήκευση του υλικού, ότι πραγματοποιούνται έρευνες και αναμένονται τα αποτελέσματα των ερευνών για τις ευθύνες και τα αίτια της έκρηξης από ειδική επιτροπή και από την αστυνομία.