«Η έννοια του λάθους στη γραφή με συναρπάζει»

Η εικαστικός Νίνα Παπακωνσταντίνου δίνει τον... τόνο με φόντο τη νέα ατομική της έκθεση «Αγαπητέ μου Υποκόμη»

  • Real.gr
«Η έννοια του λάθους στη γραφή με συναρπάζει»
Τα έργα της είναι αχνά, αινιγματικά και χρειάζονται υπομονή να τα ανακαλύψεις. Σταδιακά σε μαγνητίζουν, σε παρασύρουν σε ένα ονειρικό σύμπαν, βγαλμένο από τα λογοτεχνικά και θεατρικά κείμενα, απ' όπου αντλεί το υλικό της η Νίνα Παπακωνσταντίνου, από τις σημαντικότερες Ελληνίδες εικαστικούς της γενιάς της.

Στη δουλειά της δεν εικονογραφεί το κείμενο και τους ήρωες αλλά οπτικοποιεί την ίδια τη γραφή, τις λέξεις, τα σημεία στίξης, τις προτάσεις, ως ίχνος, υφή, η ακόμα και ως λάθος.

Στην έκθεσή της πριν λίγα χρόνια στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, η «Βιβλιοθήκη» της, μια εγκατάσταση με έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, είχε εντυπωσιάσει.

Αυτή την εποχή η Νίνα Παπακωνσταντίνου, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο μετέχει στην ομαδική έκθεση «Drawing Time, Reading Time» στο The Drawing Center της Νέας Υόρκης και από σήμερα στη γκαλερί Καλφαγιάν στην Αθήνα, η ατομική της έκθεση «Αγαπητέ μου Υποκόμη», που παραπέμπει στο γνωστό μυθιστόρημα του Λακλό, «Επικίνδυνες σχέσεις».

Αναλυτικά η συνέντευξή της

Εστιάζετε στις επιστολές του υποκόμη Βαλμόν με την μαρκησία ντε Μερτέιγ. Πώς προσεγγίζετε εικαστικά το θέμα;
«Με ενδιαφέρει ιδιαίτερα πώς ξετυλίγεται η πλοκή μέσα από τις επιστολές, που εμένα μου θυμίζουν ένα μαντηλάκι διπλωμένο που κάποιος άλλος το σηκώνει κι αποκαλύπτεται ένα μήνυμα που μπορεί να είναι πολύ αθώο αλλά μπορεί και να ανυφαίνει το μυστήριο της ίντριγκας, του ψεύδους, της διαπλοκής μ' έναν τρόπο ευαίσθητο όσο και τα ανθρώπινα συναισθήματα, γι αυτό σε αυτή την εγκατάστασή μου, το υλικό είναι εύθραυστο και αέρινο. Διπλωμένο λεπτό χαρτί, όπως το παιχνίδι της χαρτοπετσέτας που κάναμε όταν είμασταν παιδιά, κι όταν την ανοίγαμε γινόταν κάτι διαφορετικό. Τα γράμματα του κειμένου είναι τρυπημένα, σε αμέτρητες τρυπούλες».

Τα άλλα έργα στην έκθεση της Αθήνας;
Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin«Είναι σχέδια από τη σειρά που ονομάζω «κορίτσια που γράφουν επιστολές», με φιγούρες από έργα του Βερμέερ και άλλων. Πάλι το θέμα είναι γυναίκες που γράφουν γράμματα. Αυτά τα έργα τα έχω δουλέψει με μπλε μελάνι και επίσης τρυπήματα στο χαρτί, για να δημιουργήσουν υφή».

Η αγάπη σας για την λογοτεχνία είναι δεδομένη. 'Αλλωστε σπουδάσατε φιλολογία πριν τις σπουδές σας στο σχέδιο, στο Λονδίνο. Και ξεκινήσατε εικονογραφώντας βιβλία. Πώς έγινε η μεταστροφή;
«Ξεκίνησα από το ενδιαφέρον μου για το κείμενο έτσι κι αλλιώς. Έκανα εικονογραφήσεις για το παραμύθι "Χάνσελ και Γκρέτελ". Στη συνέχεια αποφάσισα ότι αυτό που γεννάει το σχέδιο δεν είναι η γραμμή, αλλά οι πιο μικροί κόκκοι του χαρτιού, το να τους ενώσεις ή να μην τους ενώσεις, το να κάνεις πυκνώσεις και αραιώσεις. Το κείμενο δεν μ ενδιέφερε πια σαν εικόνα που επικοινωνεί με το συμβατικό τρόπο Αλλά η σχέση γραφής με το κείμενο. Ερευνώ το κείμενο που δεν αποκαλύπτεται, που του αρέσει περισσότερο να κρύβεται και να επικοινωνεί μ έναν κώδικα».

Πειραματίζεστε με μολύβι, μελάνι, λευκό χαρτί, χαράζετε τα κείμενα, τρυπάτε τις λέξεις, ξανά και ξανά, αντιγράφετε τα κείμενα με μπλε καρμπόν ακόμα και λευκό καρμπόν σε επάλληλες στρώσεις. Χειροναξία δηλαδή και μάλιστα εξοντωτική.
«Η υπομονή είναι στον χαρακτήρα μου (γελώντας). Πειραματίζομαι με νέους τρόπους, αλλά η δουλειά μου, όπως την βλέπω εγώ, διατηρεί από τότε που ξεκίνησα το ίδιο ενδιαφέρον, με έναν πυρήνα και ακτίνες γύρω του. Επανέρχομαι στον πυρήνα και επεκτείνω διάφορες εφαρμογές και επεξεργασίες της ιδέας. Δηλαδή τα θεατρικά κείμενα που επεξεργάζομαι όπως στο «Family Reunion» του Τ.Σ. Ελιοτ. Διπλώνω και ξεδιπλώνω τα χαρτιά όπως διπλώνει και ξεδιπλώνει η αφήγηση. Και το τρύπημα δεν είναι μόνο στο χαρτί είναι το τρύπημα στα λόγια κάποιου, και στους συνειρμούς που σχετίζονται με αυτά. Στα βαθιά σημάδια που σου αφήνουν».

Αυτή η λέξη προς λέξη αντιγραφή που κάνετε στη διαδικασία της δουλειάς σας, θυμίζει τους αφοσιωμένους μοναχούς- αντιγραφείς στα παλιά μοναστήρια.
«Η έννοια του λάθους στη γραφή με συναρπάζει. Και του οπτικού λάθους, να βλέπω δηλαδή κάτι και να νομίζω ότι είναι κάτι άλλο. Γι αυτό στα έργα μου χρησιμοποιώ καρμπόν κι από την άλλη πλευρά, για να υπογραμμίσω το λάθος που κάνει το κείμενο, η εικόνα του, επειδή δεν μπορεί να διαβαστεί. Κι αυτό μου άρεσε από τα φοιτητικά μου χρόνια στη Φιλοσοφική: αυτό που κρύβεται, αυτό που δε μας έχει παραδοθεί από τα κλασικά κείμενα».

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

v
Απόρρητο