Στο συλλογικό υποσυνείδητο, διεθνώς, το όνομά του παραπέμπει σε άνθρωπο - τέρας ακολασίας.

Δύο αιώνες μετά τον θάνατό του, ευρήματα αποκαθιστούν τη μνήμη του Ντονασιέν-Αλφόνς-Φρανσουά Μαρκήσιου ντε Σαντ, σκιαγραφώντας έναν ανθρωπιστή με ρομαντική ψυχή.

Και η Γαλλία για να αποκαταστήσει τη μνήμη του Μαρκήσιου ντε Σαντ, ο οποίος πέθανε το 1814 σε άσυλο φρενοβλαβών σε ηλικία 74 ετών (πέρασε τη μισή του ζωή σε φυλακές και φρενοκομεία), διοργανώνει ένα πλέγμα εκδηλώσεων για τον ποιητή, συγγραφέα και βουλευτή κατά τη Γαλλική Επανάσταση: Μια έκθεση στο Μουσείο Ορσέ του Παρισιού με έργα ζωγράφων, ποιητών και συγγραφέων που επηρεάστηκαν από τον Ντε Σαντ είναι η πρώτη.

Στο κάστρο του στην Προβηγκία - ιδιοκτησία σήμερα του Πιερ Καρντέν - ετοιμάζεται φεστιβάλ, ενώ σχεδιάζεται έκδοση με τις επιστολές προς τη γυναίκα του από την περίφημη συλλογή των «Πλειάδων».

Για τον κόμη Ουγκό ντε Σαντ, έκτο απόγονο του συγγραφέα των «Η φιλοσοφία στο μπουντουάρ» και «120 ημέρες στα Σόδομα», η αποκατάσταση του ονόματος επιχειρείται με μεγάλη καθυστέρηση.

Το όνομα του προγόνου του, θυμάται, ήταν ταμπού στην οικογένεια. «Επικρατούσε ομερτά, ο νόμος της σιωπής», τονίζει ο 65 ετών Ουγκό ντε Σαντ, επιχειρηματίας και πρώην κτηματίας, στους «Κυριακάτικους Τάιμς» του Λονδίνου.

«Είχε διαγραφεί από τη μνήμη από τότε που ο γιος του έσβησε το όνομά του από το γενεαλογικό δέντρο της οικογενείας». Ο απόγονος του μαρκήσιου άρχισε να σκαλίζει την ιστορία του προγόνου του όταν ιστορικοί προσέγγισαν τον πατέρα του, Χαβιέ, το 1940.

Τότε αποφάσισε να μελετήσει τα αρχεία, εντοιχισμένα στη βιβλιοθήκη του οικογενειακού πύργου στην Καμπανία. «Τα γράμματά του δεν ήταν σοκαριστικά αλλά ασυνήθιστα. Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ δεν ήταν τέρας αλλά ανθρώπινος.

Ηταν υπερβολικός σε όλα του, γοητευτικός για τη σύζυγό του, θυμωμένος με τον λογιστή του, λάτρευε κάθε μορφή απόλαυσης - για παράδειγμα, ρωτούσε τη γυναίκα του ποιο ήταν το καλύτερο κρασί ή η πιο ωραία σοκολάτα».

«Τα μυθιστορήματά του ήταν σκανδαλιστικά, μισητά, διαβολικά. Υπέφερα διαβάζοντάς τα», λέει ο ιστορικός Γκονζάγκ Σαν Μπρι, συγγραφέας του βιβλίου «Μαρκήσιος ντε Σαντ - Ο άγγελος των σκιών».

«Εκείνα όμως που είναι δυσβάστακτα είναι όσα γέννησε το μυαλό του στα 27 χρόνια εγκλεισμού του σε φυλακές. Τα μυθιστορήματα είναι καρποί της φαντασίας του. Ουδέποτε σκότωσε κάποιον».

Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ σύρθηκε στις φυλακές με κατηγορίες κακοποίησης, σοδομισμού, βλασφημίας και αφέθηκε ελεύθερος το 1790 για να εκδώσει πολλά βιβλία, ανωνύμως. Για τα κείμενά του βρέθηκε πάλι σε κελί, χωρίς δίκη, με εντολή του Ναπολέοντα το 1801.

«Ο Ντε Σαντ πλήρωσε ακριβά το τίμημα περιγράφοντας απλώς αυτό που κάνουν πολλοί στην κοινωνία μας. Ηταν ουμανιστής, κατά της θανατικής ποινής πολύ πριν από τον Ουγκό, ενώ στη Γαλλική Επανάσταση είχε σοκαριστεί όταν είδε σε νοσοκομείο τρεις τραυματίες στοιβαγμένους σε ένα κρεβάτι», σημειώνει ο Σαν Μπρι.

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ