Ρωσία - Τουρκία: «Πυροσβέστης» η διεθνής κοινότητα

Προς αποκλιμάκωση φαίνεται ότι βαίνει η κρίση των σχέσεων της Μόσχας με την Άγκυρα, μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους στη συριακή μεθόριο. Σύσσωμη η διεθνής κοινότητα συστήνει ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση και καλούν τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές σε διάλογο.

«Η Ρωσία δεν θα κηρύξει πόλεμο στην Τουρκία», δηλώνει ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ. «Δεν επιθυμούμε οποιαδήποτε κλιμάκωση», διαμηνύει ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι Τούρκοι έδωσαν εξηγήσεις σε Ρώσους στρατιωτικούς σχετικά με την κατάρριψη. Μπορεί τα τύμπανα πολέμου να σωπαίνουν, ωστόσο η Άγκυρα φοβάται το ενδεχόμενο οικονομικής πίεσης από τη Μόσχα.

Την ίδια στιγμή, συγκεχυμένες είναι προς το παρόν οι πληροφορίες σχετικά με την αεροπορική επιδρομή στα σύνορα Συρίας - Τουρκίας, η οποία έπληξε φορτηγά μέσα σε ένα πάρκινγκ. Η Τουρκική Οργάνωση Διεθνούς Ανθρωπιστικής Βοήθειας έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφίες και βίντεο από την επίθεση και έκανε γνωστό μέσω Twitter ότι την επιδρομή πραγματοποίησαν ρωσικά αεροσκάφη. Πάντως, μέχρι στιγμής δεν έχει επιβεβαιωθεί αυτή η πληροφορία.

Οι ένοπλες δυνάμεις ανακοίνωσαν χθες αργά το βράδυ ότι κάλεσαν στρατιωτικούς ακολούθους της Ρωσίας στο αρχηγείο του γενικού επιτελείου και εξήγησαν ότι η Άγκυρα κατέρριψε το ρωσικό βομβαρδιστικό σε εφαρμογή των κανόνων εμπλοκής, διότι το αεροσκάφος δεν ανταποκρίθηκε στις προειδοποιήσεις που του απευθύνθηκαν.

Σε γραπτή ανακοίνωσή τους οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις επισήμαναν ότι κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες προκειμένου να εντοπίσουν και να διασώσουν τους χειριστές του ρωσικού αεροσκάφους και επιπλέον επικοινώνησαν με τις στρατιωτικές αρχές στη Μόσχα και εξέφρασαν την ετοιμότητά τους για «κάθε είδους συνεργασία».

Ο Σεργκέι Λαβρόφ μπορεί να ανακοίνωσε ότι η Μόσχα δεν θα κηρύξει τον πόλεμο στην Τουρκία, ωστόσο χαρακτήρισε την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού «προσχεδιασμένη πρόκληση». «Έχουμε σοβαρές αμφιβολίες για το αν πρόκειται για μια αυθόρμητη ενέργεια», ανέφερε χαρακτηριστικά και έκανε λόγο για μία απαράδεκτη ενέργεια. Ακόμη, έκανε γνωστό ότι είχε συζήτηση μίας ώρας με τον Τούρκο ομόλογό του, Αχμέτ Τσαβούσογλου.

«Δεν έχουμε καμία πρόθεση να κλιμακώσουμε το συμβάν. Απλώς υπερασπιζόμαστε την ασφάλειά μας και τα δικαιώματά μας επί των συνόρων μας». Αυτό δήλωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κάνοντας ένα βήμα πίσω σε σχέση με όσα είπε τη Δευτέρα. Ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε ότι ζητήθηκε «10 φορές σε διάστημα 5 λεπτών» από τους πιλότους του ρωσικού μαχητικού να απομακρυνθούν από τον τουρκικό εναέριο χώρο.

Επίθεση... φιλίας προς τη Μόσχα έκανε από την πλευρά του ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, που έκανε λόγο για μία «φιλική και γειτονική χώρα». «Έχουμε πολύ ισχυρές οικονομικές, εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις με τη Ρωσία», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Πάντως, συνεχίζεται η αντιπαράθεση σχετικά με το εάν υπήρξε προειδοποίηση από τα τουρκικά F16 πριν την κατάρρευση του αεροσκάφους στα σύνορα με τη Συρία. Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έδωσαν στη δημοσιότητα ηχητικό ντοκουμέντο, το οποίο ισχυρίζονται ότι αποδεικνύει ότι το ρωσικό μαχητικό είχε προειδοποιηθεί.

Ωστόσο, ο Ρώσος πιλότος του αεροσκάφους που επέζησε από την κατάρριψη δήλωσε πως «δεν υπήρξε κανενός είδους προειδοποίηση, ούτε μέσω ασυρμάτου, ούτε οπτική. Δεν υπήρξε απολύτως καμία επικοινωνία».

Δεν υπάρχει σχέδιο επαναπατρισμού τουριστών

Εν τω μεταξύ, η αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Όλγα Γκόλεντετς δήλωσε πως το ρωσικό υπουργικό συμβούλιο δεν εξετάζει σχέδια επαναπατρισμού Ρώσων τουριστών από την Τουρκία, σε συνέχεια της κατάρριψης ενός ρωσικού βομβαρδιστικού Su-24 από ένα τουρκικό καταδιωκτικό F-16.

«Όχι, δεν συζητάμε αυτό το θέμα», δήλωσε η Γκόλοντετς στους δημοσιογράφους, έπειτα από ερώτηση αν η Μόσχα έχει αντίστοιχα σχέδια με εκείνα που αποφάσισε νωρίτερα αυτό τον μήνα για τον επαναπατρισμό Ρώσων τουριστών από την Αίγυπτο, μετά τη συντριβή του ρωσικού επιβατηγού αεροσκάφους στη χερσόνησο του Σινά στις 31 Οκτωβρίου.

Νωρίτερα, ο ρωσικός σύνδεσμος ταξιδιωτικών πρακτόρων ATOR ανακοίνωσε πως δεν έχει σχέδια επαναπατρισμού τουριστών από την Τουρκία, αλλά ακύρωσε τις πωλήσεις ταξιδιωτικών πακέτων για τον δημοφιλή τουριστικό προορισμό.

Όπως τόνισε, η ακύρωση ή η αλλαγή ταξιδιωτικών πακέτων με προορισμό την Τουρκία αφορά περίπου 6.000 Ρώσους πολίτες, που είχαν ήδη κάνει κρατήσεις ή είχαν προπληρώσει τα πακέτα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του συνδέσμου, αυτή τη στιγμή 10.000 με 11.000 Ρώσοι τουρίστες υπολογίζεται ότι βρίσκονται στην Τουρκία.

Οικονομικές κυρώσεις από τις ΗΠΑ

Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε χθες την επιβολή κυρώσεων σε 10 πρόσωπα και επιχειρήσεις, ανάμεσά τους και μια ρωσική τράπεζα, με την κατηγορία ότι παρέχουν υποστήριξη στον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, «τέσσερα (φυσικά) πρόσωπα και έξι νομικά πρόσωπα που παρέχουν υποστήριξη στην κυβέρνηση της Συρίας, όπως ορίζει το διάταγμα 13582» προστέθηκαν στον κατάλογο των κυρώσεων που έχει επιβάλει το υπουργείο. Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο άτομα συριακής καταγωγής, ένα άτομο κυπριακής καταγωγής, καθώς και τέσσερις εταιρείες με έδρα τη Συρία, την Κύπρο και το Μπελίζ.

Οι κυρώσεις αφορούν τον Σύρο επιχειρηματία Τζορτζ Χασουάνι, που «εκτελούσε χρέη μεσάζοντα» για «την αγοραπωλησία πετρελαίου μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και του Ισλαμικού Κράτους», όπως υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση.

Αξιωματούχοι των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ εκτιμούν πως το Ισλαμικό Κράτος έχει εξασφαλίσει κέρδη ύψους 47 εκατομμυρίων δολαρίων από το εμπόριο πετρελαίου πριν το Οκτώβριο, ενώ η αεροπορική εκστρατεία της δυτικής συμμαχίας μείωσε κατά 30% το ύψος των κερδών αυτών.

Ανάμεσα στα άτομα στα οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις είναι και ο Κιρσάν Ιλιουμζίνοφ, Ρώσος επιχειρηματίας και πρόεδρος της Παγκόσμιας Σκακιστικής Ομοσπονδίας, που κατηγορείται για παροχή βοήθειας στη συριακή κυβέρνηση. Κυρώσεις επίσης επιβλήθηκαν στη ρωσική τράπεζα Financial Alliance Bank, που ελέγχεται (κατά μετοχικό ποσοστό 19% σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του 2014) από τον Ιλιουμζίνοφ.

Ο Ιλιουμζίνοφ αρνήθηκε τις κατηγορίες χαρακτηρίζοντας «προκλητική ενέργεια» την επιβολή κυρώσεων εναντίον του, σε δηλώσεις του στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax και σε μια συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο Rossiya-24.

Εξάλλου ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριάμπκοφ δήλωσε πως η Μόσχα δεν κατανοεί τις νέες κυρώσεις που επέβαλε η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ενάντια σε στόχους ρωσικών συμφερόντων σχετικά με τη Συρία και κάλεσε την Ουάσιγκτον να σταματήσει να παίζει «γεωπολιτικά παιχνίδια», μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων RIA.

«Είναι ξεκάθαρο πως αυτή είναι μια νέα, περίπλοκη περίοδος στις διεθνείς σχέσεις», τόνισε ο Ριάμπκοφ, σύμφωνα με το RIA.