στον Θάνο Αθανασίου

Έκκληση προς τις ελληνικές αρχές να απορροφήσουν τα κοινοτικά κονδύλια και τα δάνεια της ΕΤΕπ για την Παιδεία, να αναμορφώσουν το εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα, ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, ώστε να μειωθεί η ανεργία των νέων και να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, απευθύνει ο επίτροπος για θέματα εκπαίδευσης Τίμπορ Ναβράκσις.

O επίτροπος σε αποκλειστική του συνέντευξη στο Real.gr, απευθύνει συστάσεις για την παροχή εκπαίδευσης στους πρόσφυγες που καταφθάνουν στην Ελλάδα, ζητά αναγνώριση πτυχίων και περιγράφει την στρατηγική της Κομισιόν για την αποριζοσπαστικοποίηση της νεολαίας.

Τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση σε σχέση με την μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος;

Έχουμε το κείμενο της στρατηγικής για το 2020, που έχει δύο βασικούς στόχους, σε σχέση με την εκπαίδευση, ο ένας είναι η μείωση του ποσοστού πρόωρης αποχώρησης από τη βασική εκπαίδευση και ο άλλος είναι η άνοδος του ποσοστού της συμμετοχής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αν πάρουμε τους στόχους, το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα τα πάει σχετικά καλά σε σχέση με την πρόωρη αποχώρηση, η μείωση είναι καλύτερη από το μέσο όρο και η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι κοντά στο μέσο όρο.

Όμως υπάρχουν επείγουσες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν. Υπάρχει αναντιστοιχία προσόντων και αγοράς εργασίας. Πρέπει να υπάρξουν απαντήσεις στις προκλήσεις της αγοράς εργασίας. Υπάρχουν κράτη μέλη και η Ελλάδα είναι ένα από αυτά που η ανεργία είναι απαράδεκτα υψηλή. Έχουμε μεν κάποια εργαλεία διόρθωσης, όπως το σύστημα εγγυήσεων για τη νεανική επιχειρηματικότητα, αλλά το εκπαιδευτικό σύστημα είναι μια πτυχή που πρέπει να βελτιωθεί.

Για παράδειγμα πρέπει να επεκτείνετε τα προγράμματα μαθητείας. Πρέπει να έχουν νόημα και χρησιμότητα για τους νέους και η αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος ως απάντηση στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας είναι αυτό που πρέπει να κάνει η Ελλάδα. Να αναπτύξετε την πρακτική πλευρά της εκπαίδευσης, όχι μόνο την θεωρητική.

Και από τις επαφές που έχετε μαζί τους εκτιμάτε ότι πηγαίνουν προς τα εκεί;

Συνεργάζομαι με όλους τους υπουργούς παιδείας και ελπίζω η Ελλάδα να κάνει το καλύτερο.

Πως μπορεί να χρηματοδοτηθεί αυτό που μας περιγράψατε;

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αποτελεί μια καλή ευκαιρία για επενδύσεις στην εκπαίδευση, κυρίως σε θέματα υποδομής. Υποστηρίζουν προγράμματα για το χτίσιμο σχολείων και τον εξοπλισμό τους, προγράμματα για καθηγητές και παραγωγή περιεχομένου. Υπάρχει και το κοινοτικό ταμείο στρατηγικών επενδύσεων που στοχεύει σε προγράμματα με υψηλό ρίσκο, που δεν αναλαμβάνουν τράπεζες. Το κάνουμε γιατί είναι μακροπρόθεσμη επένδυση, τα αποτελέσματα έρχονται σε 5-10 χρόνια και δεν το κάνουν οι τράπεζες. Δεν είναι επένδυση για τις βραχυπρόθεσμες αγορές, αλλά μεσο-μακροπρόθεσμα είναι βασικός παράγοντας για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας.

Στις αρχές Οκτωβρίου κάναμε ένα σεμινάριο στις Βρυξέλλες, για να βοηθήσουμε τις αρχές και τους άμεσα εμπλεκόμενους να εντοπίσουν τις επενδυτικές ευκαιρίες, ήταν πετυχημένο και τώρα θα κάνουμε και τοπικά σεμινάρια για να δείξουμε στα εκπαιδευτικά συστήματα των κρατών μελών πως μπορούν να αδράξουν την ευκαιρία που τους δίνει η ΕΤΕπ και τα κοινοτικά Ταμεία.

Αυτά είναι για τους καινοτόμους, κινητικούς και παραγωγικούς ανθρώπους, η Κύπρος για παράδειγμα, τα πάει καλύτερα από άλλους σε αυτόν τον τομέα.

Μπορείτε να μας περιγράψετε το πλαίσιο της στρατηγικής για την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης της νεολαίας που ετοιμάζετε;

Πιστεύω, τώρα που γίναμε μάρτυρες των τραγικών γεγονότων στο Παρίσι, αλλά και αλλού στη Γαλλία, το Βέλγιο και τη Δανία, είναι προφανής η σημασία της εκπαίδευσης. Κυρίως γιατί οι δράστες είναι νέοι που μεγάλωσαν στην Ευρώπη, δεν ήταν μετανάστες, αλλά μεγάλωσαν και εκπαιδεύτηκαν εδώ, άρα έχουμε πρόβλημα τη δυνατότητα ενσωμάτωσης των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Η εκπαίδευση μπορεί να παίξει ρόλο αυξάνοντας τη δυνατότητα ενσωμάτωσης και δημιουργώντας πιο ανοικτές ανεκτικές και συνεκτικές κοινωνίες. Γι’ αυτό ξεκινήσαμε τη λεγόμενη διαδικασία των Παρισίων πέρσι το Μάρτιο.

Η Γαλλία, συνέχισε, διοργάνωσε μια έκτακτη συνάντηση των υπουργών παιδείας στις 17 Μαρτίου και αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε τη συνεργασία των υπουργών παιδείας με στόχο την ανάπτυξη προγραμμάτων για την κριτική σκέψη στα σχολεία, τη διδασκαλία των δημοκρατικών αρχών, της ιδιότητας του πολίτη, ενδυναμώνοντας τους νέους με κοινωνικές ανησυχίες. Η εκπαίδευση είναι ο βασικός παράγοντας για την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίηση και πρέπει να δοθούν εκεί οι ευκαιρίες για ενσωμάτωση. Υπάρχουν κλειστές κοινωνίες και κλειστές προσωπικότητες, όμως εναπόκειται στους δασκάλους και τις παρέες να τις ξεκλειδώσουν.

H ενσωμάτωση είναι εξαιρετικά σημαντική ώστε να περιληφθούν αυτά τα άτομα στη συνολική κοινωνία. Είναι μια διαδικασία που ξεκινά με την απομόνωση και την αγανάκτηση. Αν ένας μαθητής είναι απομονωμένος σε μια τάξη, εξαφανισμένος από τα κοινά, τότε πολύ εύκολα η απομόνωση, η αποξένωση και η αγανάκτηση μπορεί να τον καταστήσουν εύκολο στόχο για στρατολόγηση από ακραίες ομάδες.

Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες, φτάνουν ή εγκλωβίζονται στη Ελλάδα, τι πρέπει να κάνουν οι αρχές;

Τα περισσότερα κράτη μέλη καταβάλουν σοβαρές προσπάθειες για ενσωμάτωση των μεταναστών που καταφθάνουν. Πρέπει να κάνουμε ένα διαχωρισμό ανάμεσα στην εκπαίδευση επί των σημείων προσωρινής εγκατάστασης, για παράδειγμα στην Τουρκία, τη Μ. Ανατολή και κάποια από τα ελληνικά νησιά - σε αυτά τα σημεία πρέπει να υπάρξει παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης - και μια δεύτερη ανάγκη, την ανάγκη για πλήρη ενσωμάτωση χρησιμοποιώντας το εκπαιδευτικό σύστημα καθέτως, από το νηπιαγωγείο ως το πανεπιστήμιο.

Πρέπει να χτίσουμε ευκαιρίες για την αμοιβαία αναγνώριση μαθημάτων και πτυχίων, υπάρχουν άνθρωποι με ακαδημαϊκό υπόβαθρο και πρέπει να ενσωματωθούν στα δικά μας ακαδημαϊκά συστήματα. Το ποιο δύσκολο θα είναι όμως οι μαθητές δημοτικού και νηπιαγωγείου. Θα πρέπει να δώσουμε χρήματα στις χώρες με τις περισσότερες δυσκολίες. Μόλις τώρα αποφασίσαμε την αλλαγή χρήσης κεφαλαίων του προγράμματος Erasmus+ και ανοίγουμε νέες ευκαιρίες για την κοινοτική χρηματοδότηση προγραμμάτων που στοχεύουν στην ενσωμάτωση των προσφύγων.