Μέσα σε συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα έγινε χθες το βράδυ η έναρξη των εκδηλώσεων για την 103η επέτειο απελευθέρωσης της Καβάλας από τον κατοχικό ζυγό της περιόδου 1941 - 1944.

Η φετινή ένταξη των ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ 2016 είχε ιδιαίτερη σημασία για την Καβάλα, καθώς ιστορικά κειμήλια, τεκμήρια, φωτογραφικό υλικό και αντικείμενα του θωρηκτού «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ» βγαίνουν για πρώτη φορά από το πλωτό μουσείο και παρουσιάζονται σε μια ξεχωριστή έκθεση, θυμίζοντας την καθοριστική σημασία του Πολεμικού Ναυτικού και του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη στην απελευθέρωση της πόλης από τα βουλγαρικά στρατεύματα.

Ο κυβερνήτης του θωρηκτού «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ», πλοίαρχος Σωτήριος Χαραλαμπόπουλος, στην εναρκτήρια ομιλία του δεν έκρυψε τη χαρά και την ικανοποίησή του που μέσα από την έκθεση κειμηλίων η πόλη της Καβάλας συνδέεται με το ιστορικό παρελθόν της και ατενίζει το μέλλον έχοντας πυξίδα την έμπνευση, τη γενναιότητα και το θάρρος των Ελλήνων ναυτικών.

«Το ΑΒΕΡΩΦ», τόνισε με έμφαση το πλοίαρχος Χαραλαμπόπουλος, «με τον Κουντουριώτη και το πλήρωμα με την ελληνική ναυτοσύνη και παλικαριά απέπλευσε πριν από 103 χρόνια από τα νερά του Φαλήρου, παίρνοντας μαζί την ψυχή και τις ευχές των ελεύθερων Ελλήνων και τα μετέφερε στο βορειανατολικό Αιγαίο για να δώσει πνοή και αισιοδοξία στα νησιά μας, που διψούσαν για ελευθερία έπειτα από 500 χρόνια σκλαβιάς».

Την 1η Σεπτεμβρίου 1911 καταφθάνει στην Ελλάδα με κυβερνήτη τον πλοίαρχο τότε, Παύλο Κουντουριώτη, το τεθωρακισμένο καταδρομικό «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ». Το μέγεθός του εντυπωσιάζει και για τον λόγο αυτόν ο κόσμος που το υποδέχεται το μετονομάζει σε θωρηκτό, ενώ τίθεται άμεσα ως ναυαρχίδα του ελληνικού στόλου.

«Παγκοσμίως» σημείωσε ο κ. Χαραλαμπόπουλος, «η ιστορία των πολεμικών ναυτικών δεν έχει ίσως να παρουσιάσει άλλο πολεμικό πλοίο που το όνομα του συνδέεται τα τελευταία 103 χρόνια με την ιστορία, τα πεπραγμένα και τα οράματα ενός έθνους. Το θωρηκτό "ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ" που φέρει το όνομα του ευεργέτη μας Γεωργίου Αβέρωφ είναι ίσως μοναδική περίπτωση. Ήταν ένα από τα πιο αξιόπιστα, ταχύτερα, ταχύβολα και αποτελεσματικά πλοία της εποχής του. Ενωμένο αναπόσπαστα με την προσωπικότητα και το πατριωτικό σθένος του ναυάρχου Κουντουριώτη παραμένει μέχρι και σήμερα το πλοίο που δεν γνώρισε ποτέ την ήττα ή την καταστροφή. Είναι το μόνο πολεμικό πλοίο στον κόσμο που συμμετείχε και στους δύο παγκοσμίους πολέμους. Είναι το μοναδικό κομμάτι ελληνικής επικράτειας που παραμένει συνεχώς ελεύθερο και ελληνικό τα τελευταία 103 χρόνια».

Ο κυβερνήτης του ιστορικού πολεμικού σκάφους έκανε ιδιαίτερη αναφορά στον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη και το υψηλό αίσθημα πατριωτισμού που τον χαρακτήριζε.
 
«Ο Παύλος Κουντουριώτης», τόνισε, «είναι ο μόνος ναύαρχος στον κόσμο που με το μοναδικό θωρηκτό δύο φορές μέσα σε έναν μήνα αντιπαρατέθηκε με τον εχθρικό τουρκικό στόλο και τον κατατρόπωσε. Λιτός και ταπεινός έδειχνε βαθιά απέχθεια προς τις επιδείξεις και τις κοσμικές εκδηλώσεις. Διατηρούσε ακλόνητη πίστη στον Θεό και πάντοτε κάθε απόφαση και πράξη του ξεκινούσε από την επίκληση της θείας παρέμβασης. Επέβαλε αυστηρή πειθαρχία σε όλους, όμως όλοι τον αγαπούσαν και τον σέβονταν γιατί πρώτος αυτός έδινε το παράδειγμα της προσηλώσεως και της υπερβολικής αγάπης προς την πατρίδα».

Στη διαθήκη του, που συνέγραψε στις 25 Νοεμβρίου 1926, καταγράφεται εύγλωττα το ψυχικό μεγαλείο, η αγάπη και η αφοσίωσή του στην κοινωνική και εθνική προσφορά. Γράφει, μεταξύ άλλων: «Έζησα πιστός εις την χριστιανική θρησκεία και εις την Ανατολική Ορθόδοξον ελληνική εκκλησία. Ηγάπησα δι’ όλης της ψυχής μου την πατρίδα μου. Κατά το μέτρο των δυνάμεων μου και τη βοήθεια του Θεού, εξετέλεσα το καθήκον μου. Ατενίζω ήρεμος την κρίσιν της ιστορίας».

Η δήμαρχος Καβάλας Δήμητρα Τσανάκα, στην ομιλία της τόνισε ότι οι επετειακές εκδηλώσεις, των ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ, «έχουν αξία, γιατί υπενθυμίζουν ότι είμαστε μέλη μιας κοινότητας, που έχει παρελθόν, παρόν, έχει μέλλον! Αυτή, άλλωστε, είναι η προσφορά της ιστορικής μνήμης».

«Εκατόν τρία χρόνια ελεύθερης ζωής μετρά η Καβάλα και είναι σήμερα εδώ οι άνθρωποι που φροντίζουν να διατηρούν ζωντανή την ιστορία ενός θρύλου, του Θωρηκτού "Γ. Αβέρωφ"» τόνισε η δήμαρχος και συνέχισε:
 
«Ο 20ος αιώνας έβρισκε την Καβάλα σε οικονομική άνθηση, ήδη ο καπνός και η κατεργασία του δημιουργούν τις προϋποθέσεις για πόλη που ευημερεί. Οι Έλληνες κάτοικοι, με υψηλό εθνικό φρόνημα, παίρνουν μέρος στον μακεδονικό αγώνα, καθώς και στην άμυνα κατά της βουλγαρικής προπαγάνδας των κομιτατζήδων. Τον Οκτώβριο του 1912 όμως, οι Βούλγαροι κομιτατζήδες καταλαμβάνουν την Καβάλα. Ακολουθούν βασανιστήρια, ομηρίες, καταπίεση.

Αλλά ο ελληνικός στόλος φέρνει το μήνυμα της ελευθερίας. Με ναυαρχίδα το θρυλικό θωρηκτό "Αβέρωφ" και έχοντας βάση τη Θάσο, που είχε ελευθερωθεί τον Οκτώβριο 1912, περιπολεί στα νερά της Καβάλας.

Στις 25 Ιουνίου του 1913 εμφανίζονται ελληνικά σκάφη και το πρωί της επομένης, 26 Ιουνίου του 1913, το αντιτορπιλικό «Δόξα» καταπλέει στον όρμο της Καβάλας και με τη βοήθεια φλογερών πατριωτών Καβαλιωτών, που βοηθούν στον εντοπισμό των ναρκών στον θαλάσσιο κόλπο, καταλαμβάνει την πόλη.

Ο πλωτάρχης Αντώνης Κριεζής με ένα μικρό άγημα ναυτών αποβιβάζεται στην πόλη και κατευθύνεται στο Διοικητήριο κάτω από τις ζητωκραυγές των εκατοντάδων Ελλήνων που κατέβηκαν από κάθε γωνιά της πόλης. Υψώνει την Ελληνική σημαία και διαβάζει τη διακήρυξη του στολάρχου Παύλου Κουντουριώτη».

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τα εγκαίνια της έκθεσης ιστορικών κειμηλίων του Θωρηκτού «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ» στη νέα πτέρυγα του αρχαιολογικού μουσείου Καβάλας.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ