Εικόνα... ερήμου στο ελληνικό χρηματιστήριο

Έντονο προβληματισμό για το μέλλον της εγχώριας χρηματιστηριακής αγοράς προκαλεί η πολύ χαμηλή φετινή αξία των συναλλαγών και κυρίως η ιδιαίτερα μεγάλη συγκέντρωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος σε μόλις 10-15 μετοχές.

Τα στοιχεία του παρατιθέμενου πίνακα που εμφανίζουν τις αξία των συναλλαγών στο ΧΑ για το σύνολο των κοινών μετοχών, δείχνουν χαρακτηριστικά το πολύ περιορισμένο επενδυτικό ενδιαφέρον για την πλειονότητα των τίτλων, με αποτέλεσμα σε δεκάδες περιπτώσεις οι μικρομέτοχοι να αισθάνονται σαν μέτοχοι... μη εισηγμένων εταιρειών (ουσιαστική αδυναμία τόσο ρευστοποίησης θέσεων, όσο και νέων αγορών).

Ειδικότερα, από τις 187 κοινές μετοχές του παρατιθέμενου πίνακα, κατά το τελευταίο εξάμηνο:

• 6 δεν πραγματοποίησαν ούτε καν μία συναλλαγή.

• 14 εμφάνισαν αξία συναλλαγών χαμηλότερη των 1.000 ευρώ (σε ολόκληρο το εξάμηνο!).

• 22 σημείωσαν όγκο μεταξύ 1.001 και 5.000 ευρώ, ενώ άλλες 15 μεταξύ 5.001 και 10.000 ευρώ.

• Με άλλα λόγια, 57 μετοχές (κάτι παραπάνω από τις 3 στις 10) δεν μπόρεσαν να ξεπεράσουν τα 10.000 ευρώ σε αξία συναλλαγών μέσα σε ένα ολόκληρο εξάμηνο. Ή ακόμη, μόλις το 45% του συνόλου των κοινών μετοχών πραγματοποίησε μέσα σε ένα εξάμηνο συναλλαγές άνω των 100.000 ευρώ!

• Στις εταιρείες που εμφανίζουν χαμηλή (ή και πολύ χαμηλή) εμπορευσιμότητα δεν συγκαταλέγονται μόνο αυτές με προβληματικά οικονομικά μεγέθη, αλλά και άλλες που παρουσιάζουν σχετική ή και χαρακτηριστική χρηματοοικονομική ευρωστία.

• Οι πέντε τραπεζικές μετοχές ήταν υπεύθυνες για το 61% των συνολικών συναλλαγών, ενώ οι πρώτες δέκα για το 86,7% των συνολικών συναλλαγών, δείχνοντας παραστατικά το πόσο περιορισμένο είναι το «βάθος» της εγχώριας χρηματιστηριακής αγοράς από τη μεσαία κεφαλαιοποίηση και κάτω.

Μάλιστα, τα στοιχεία του παρατιθέμενου πίνακα εμφανίζουν σε αρκετές περιπτώσεις εικόνα καλύτερη από την πραγματική, καθώς μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνουν συναλλαγές που προέρχονται από:

α) Αγορές ιδίων μετοχών (μειώνουν περαιτέρω τη διασπορά).

β) Αγοραπωλησίες μεταξύ των μελών των οικογενειών των βασικών μετόχων.

γ) Εξαγορές μεγάλων ποσοστών από τρίτους επενδυτές (π.χ. ΟΛΠ, Trastor).

Τέλος, η αξία των φετινών συναλλαγών έχει επηρεαστεί θετικά σε σχέση με πέρυσι, εξ' αιτίας των μεγάλων ανακεφαλαιοποιήσεων (γύρω στα 8 δισ. ευρώ) που έλαβαν χώρα τον περασμένο Δεκέμβριο στις συστημικές τράπεζες. Αν δεν είχαν λάβει χώρα και αυτές, τότε η συναλλακτική δραστηριότητα θα ήταν ακόμη πιο μικρή.

Σύμφωνα με στελέχη της χρηματιστηριακής αγοράς, η τρέχουσα εικόνα οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως η κρίση και η γενικότερη οικονομική αβεβαιότητα, η μεγάλη έκθεση των ελληνικών νοικοκυριών στον τραπεζικό δανεισμό, τα δεκάδες δισ. των Ελλήνων που έχουν καταφύγει στο εξωτερικό, τα προβλήματα εταιρικής διακυβέρνησης που παρουσιάζουν αρκετές εισηγμένες και το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο για τις δημόσιες προτάσεις.

Από την άλλη πλευρά ωστόσο, τονίζεται από τους ίδιους κύκλους πως τα πράγματα θα μπορούσαν να βελτιωθούν σημαντικά στο ΧΑ -τουλάχιστον για τις εταιρείες που διαθέτουν ισχυρά θεμελιώδη δεδομένα- σε περίπτωση που η ελληνική οικονομία δείξει σημεία ανάκαμψης από το φθινόπωρο και μετά.

Και σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν και εκείνοι που πηγαίνουν «κόντρα στο ρεύμα» ενισχύοντας τις θέσεις τους, πιστεύοντας πως θα βγουν κερδισμένοι σε μεσομακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα.