Oι ισχυρές τράπεζες φαίνεται ότι δεν ξέχασαν τις παλιές τους συνήθειες. Σήμερα όπου η οικονομική τους κατάσταση έχει βελτιωθεί, όλο και περισσότεροι αναλυτές τονίζουν ότι τα ισχυρά πιστωτικά ιδρύματα βγήκαν κερδισμένα από την κρίση έναντι των μικρών. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες εκμεταλλεύονται τη θέση ισχύος που κατέχουν στην αγορά.

Ειδικότερα, πρόσφατα οι «New York Times» περιέγραψαν ένα περιστατικό σε μπαρ με πρωταγωνιστές δύο στελέχη της Goldman Sachs. Οι συγκεκριμένοι έπιναν για την ελευθερία τους από το κρατικό πακέτο σωτηρίας. «Δικός μου αυτός ο γύρος» ανέφερε ο ένας. «Εντάξει» συμφώνησε ο άλλος «αρκεί ο γύρος αυτός να μην είναι της κυβέρνησης».

Η χαρά των στελεχών επειδή η τράπεζα έφυγε από τους κρατικούς περιορισμούς αποτυπώνει το κλίμα πανηγυρισμών (που πέρασε και στις χρηματαγορές) στα υψηλά κλιμάκια των χρηματοοικονομικών ομίλων, το οποίο επικράτησε και μετά την εντυπωσιακή κερδοφορία της Goldman Sachs και της JP Morgan στο δεύτερο τρίμηνο.
 
Οι τράπεζες δείχνουν ότι επιστρέφουν στα κέρδη. Ήδη, από το πρώτο τρίμηνο μεγάλα πιστωτικά ιδρύματα όπως η Wells Fargo, η JP Morgan, η Citigroup και η Goldman Sachs, είχαν κέρδη.

Επίσης, καλές επιδόσεις για το σύνολο του έτους αναμένεται ότι θα παρουσιάσει και το τμήμα της επενδυτικής τραπεζικής της Bank of America, το οποίο περιλαμβάνει την κάποτε υπό κατάρρευση Merrill Lynch. Έτσι, μπορούν πλέον να επιστρέψουν στην παλιά τακτική τους έχοντας βγει αλώβητες από τα κρατικά τεστ αντοχής, χωρίς πλέον να έχουν να αντιμετωπίσουν τον ισχυρό ανταγωνισμό των πριν από την κρίση ημερών.

Ουσιαστικά, όπως αναφέρουν οι αναλυτές, η κρίση ευνόησε τις ισχυρές τράπεζες που διασώθηκαν, διότι αυτές μόνο μπορούν να ανταποκριθούν στους αυστηρούς κανόνες λειτουργίας που προωθεί η αμερικανική κυβέρνηση, ώστε ο στρατηγικός κλάδος να θωρακιστεί απέναντι σε συστημικούς κινδύνους.

Συγκεκριμένα, οι μεταρρυθμίσεις που προωθούνται προβλέπουν ειδικές διαδικασίες τις οποίες πρέπει να ακολουθούν οι τραπεζικοί όμιλοι όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα. Από την άλλη, χωρίς πλέον τις κρατικές εγγυήσεις που δόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, θα είναι πολύ δύσκολο για τους μικρότερους ομίλους να δανείζονται τόσο φθηνά σε πιθανές νέες περιόδους αστάθειας.

Αποτινάσσουν τον κρατικό ζυγό

Οι ισχυρές τράπεζες ήδη από το πρώτο τρίμηνο, ανεμίζοντας θριαμβευτικά τα πέρα από κάθε προσδοκία κερδοφόρα αποτελέσματά τους, έκαναν «ανταρσία» ώστε να απαλλαγούν από το κρατικό πακέτο βοήθειας και από τις δεσμεύσεις τους που αυτό προϋπέθετε. Ουσιαστικά, η σημερινή κερδοφορία των αμερικανικών πιστωτικών ιδρυμάτων οφείλεται στην κρατική στήριξη και στα αντίστοιχα μέτρα.
 
Ενδεικτικά:

* Την ίδια στιγμή που η κεντρική τράπεζα τις χρηματοδοτεί με ουσιαστικά μηδενικό επιτόκιο, οι άλλες τράπεζες δανείζουν με υψηλότερο.

* Η άνθηση των εταιρικών ομολόγων για την αναζήτηση ρευστότητας είναι μια καλή πηγή εν μέσω κρίσης.

* Δρώντας με ένα ελαστικό εργασιακό πλαίσιο (συγκριτικά με αυτό στην Ευρώπη) οι αμερικανικές τράπεζες προχώρησαν σε περισσότερες από 260.000 απολύσεις από τις αρχές του 2008, με αποτέλεσμα να περιορίσουν τα λειτουργικά τους έξοδα.

*Και βέβαια, οι χρηματοοικονομικοί όμιλοι ήταν εκείνοι που πήραν το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας των 310 δισ. δολαρίων, τα οποία μοίρασε η κυβέρνηση στις αμερικανικές εταιρείες (πρώτα στην AIG 70 δισ. δολ. σε δύο δόσεις, ακολούθησαν η Citi και η Bank of America με 45 δισ. δολ., η JP Morgan, η Wells Fargo με 25 δισ. δολ. και κατόπιν η άκρως προβληματική General Motors με 14,3 δισ. δολ.).

Αναλυτές επισημαίνουν ότι ήδη η μόχλευση της Goldman Sachs έχει φτάσει σε υψηλά επίπεδα και οι τοποθετήσεις της ήταν πίσω από το ράλι του πετρελαίου, η τιμή του οποίου είναι φυσικά βασικός παράγοντας για τον χρόνο της ανάκαμψης της διεθνούς οικονομίας.

Ένα ακόμη δείγμα ότι οι τράπεζες δεν ξεχνούν τις κακές τους συνήθειες είναι το αίτημά τους να ανακτήσουν από το κράτος τα δικαιώματα αγοράς κοινών μετοχών, τα οποία (εκτός από τις προνομιούχες μετοχές) πήρε για να τις στηρίξει. Τώρα, ζητούν να τους γίνει σημαντική έκπτωση στην τιμή επαναγοράς των δικαιωμάτων, η οποία αυξήθηκε μετά την άνοδο του χρηματιστηρίου. Ποιο είναι το επιχείρημά τους για υπάρξει έκπτωση; Ότι τους επιβλήθηκε κεφαλαιακή ενίσχυση!

----Αυξάνονται τα προβλήματα στις μικρομεσαίες τράπεζες

Την ίδια στιγμή που οι μεγάλες αμερικανικές τράπεζες επιστρέφουν στις καλές ημέρες, οι μικρές και μεσαίες εμφανίζουν εικόνα καταστροφής. Εντυπωσιακό είναι ότι η CIT Group, η άλλοτε υπ’ αριθμόν 1 τράπεζα των μικρομεσαίων του εμπορίου, αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο χρεοκοπίας.
 
Οι αναλυτές τονίζουν ότι τα προβλήματα στον αμερικανικό τραπεζικό κλάδο επεκτείνονται πέρα από τους 19 κολοσσούς που πέρασαν τα τεστ αντοχής της κυβέρνησης των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να θεωρείται ότι θα χρειαστούν και νέες κρατικές ενισχύσεις αλλά και παρέμβαση των Αρχών οι οποίες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων των χρεοκοπημένων τραπεζών.

Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Αρχής Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC), ο αριθμός των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που έβαλαν λουκέτο από τις αρχές του χρόνου έφτασε τα 52, είναι υπερδιπλάσιος του 2008, ενώ ήδη υπερβαίνει τα 50 ιδρύματα που χρεοκόπησαν κατά την πιστωτική κρίση στα τέλη της δεκαετίας του ’80.

Οι τράπεζες που χαρακτηρίζονται από την FDIC προβληματικές ανήλθαν στις 305 μόνο το πρώτο τρίμηνο, μέγεθος αυξημένο κατά 21% σε ετήσια βάση (252 την αντίστοιχη περυσινή περίοδο) και στο υψηλότερο επίπεδο από το 1994. Το ενεργητικό των 305 προβληματικών τραπεζών βρίσκεται στα 220 δισ. δολάρια (από 159 δισ. δολάρια που είχαν πέρυσι τα 252 προβληματικά πιστωτικά ιδρύματα), ενώ οι προβλέψεις για επισφαλή δάνεια έφτασαν τα 60,9 δισ. δολάρια από τα 37,2 δισ. πέρυσι.

Μάλιστα, υπάρχει κίνδυνος να συσσωρευτούν ζημίες ύψους περίπου 100 δισ. δολαρίων σε περισσότερες από 900 μικρές και μεσαίες τράπεζες από δάνεια επαγγελματικής στέγης. Τα δάνεια αυτά χρηματοδοτούν κατασκευές γραφείων και εμπορικών κέντρων αλλά και ξενοδοχείων, οι οποίες επηρεάζονται από την πολύ αργή ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας.
 
Οι διαστάσεις του προβλήματος καταδεικνύονται από το γεγονός ότι το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο μισό των ζημιών των μικρομεσαίων τραπεζών, παρότι η πρόβλεψη στηρίζεται στο αισιόδοξο σενάριο για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας. Εάν πραγματοποιηθεί το χειρότερο ενδεχόμενο, είναι πιθανό το ποσό να διπλασιαστεί.