Η παρέμβαση για την ενίσχυση τόσο των αγορών όσο και πολλών κορυφαίων παικτών του κλάδου της αυτοκινητοβιομηχανίας είναι ορατή, ακόμη και αν το 2009 χαρακτηρίζεται κυρίως από τη βαθιά οικονομική ύφεση σε πολλές αγορές.

Η παρέμβαση αυτή παίρνει τη μορφή πρωτοβουλιών απόσυρσης με διάφορα σχήματα, δανείων με ευνοϊκούς όρους, ρύθμισης των τιμών των καυσίμων, επιδοτήσεων για νέα τεχνολογία, αυξημένων δασμών στις εισαγωγές, μείωσης φόρων ή κήρυξης πτώχευσης και προκαλεί κάποια ανακούφιση βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα σε αρκετές αγορές.

Ο κ. Νίκος Παπαδόπουλος, Partner της PricewaterhouseCoopers στην Ελλάδα και υπεύθυνος του κλάδου της αυτοκινητοβιομηχανίας, δήλωσε: «Η Δαρβινική εξέλιξη του κλάδου ίσως να έχει καθυστερήσει λόγω της παρέμβασης, αλλά ο ρόλος του κλάδου ως ενός σημαντικού – ίσως και του πιο σημαντικού για κάποιους – οικονομικού παράγοντα είναι ο κυριότερος λόγος για άμεση δράση. Τα δεδομένα του τέταρτου τριμήνου του 2008 για την Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνουν ότι ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας είναι αυτός που επλήγη περισσότερο, με απώλειες θέσεων εργασίας που ξεπέρασαν σε αριθμό ακόμη και εκείνες του κλάδου λιανικής».

Αναμφίβολα, τα οφέλη της παρέμβασης θα πρέπει τώρα να εκτιμηθούν σε σύγκριση με τις μελλοντικές επιπτώσεις, από την μακροπρόθεσμη υγεία ενός κλάδου που πλήττεται από την υπερβολική παραγωγή, τους φορολογούμενους οι οποίοι πληρώνουν τα ελλείμματα στον προϋπολογισμό έως και το μελλοντικό επίπεδο ζήτησης των αγορών το οποίο δέχεται τις αρνητικές επιπτώσεις της μειωμένης ζήτησης.

Βόρεια Αμερική

Με την αμερικανική αγορά αυτοκινήτων να εισέρχεται τώρα στον 19ο μήνα της ύφεσης, οι πωλήσεις ελαφρών οχημάτων έχουν αρχίσει να ανακάμπτουν κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2009. Αυτή τη στιγμή, οι πωλήσεις του τρίτου και τέταρτου τριμήνου αναμένεται να ξεπεράσουν το φράγμα των 10 εκατομμυρίων μονάδων, αλλά σημαντική βελτίωση θα υπάρξει μόνο εάν το 2009 οι πωλήσεις φτάσουν τα 9,9 εκατομμύρια -μείωση 200.000 μονάδων από την τελευταία πρόβλεψη-και εάν υπάρξει μία απότομη μείωση, περίπου 25%, σε σχέση με το αποτέλεσμα του 2008.

Ο κ. Παπαδόπουλος συμπλήρωσε: «Το Νομοσχέδιο H.R. 2751, ή όπως λέγεται ‘μετρητά για οχήματα προς απόσυρση’ (cash for clunkers), το οποίο φαίνεται πως θα δώσει ώθηση στις πωλήσεις μέχρι και 1 εκατομμύριο μονάδες, υπεγράφη από τον Πρόεδρο Ομπάμα στα τέλη Ιουνίου. Αυτή τη στιγμή περιμένουμε η ώθηση στις πωλήσεις να φτάσει τις 100-200.000 μονάδες λόγω της πολυπλοκότητας του νομοσχεδίου και της εξάντλησης των κινήτρων στους καταναλωτές στις ΗΠΑ».

Ευρωπαϊκή Ένωση

Η κυβερνητική δράση το 2009 με τη μορφή απόσυρσης θα εμποδίσει την αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ακολουθήσει το μοντέλο των ΗΠΑ, δηλαδή της απότομης πτώσης των πωλήσεων σε ποσοστό 25%. Τα αποτελέσματα των πρόσφατων πωλήσεων στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία δείχνουν έναν εποχικά προσαρμοσμένο ετήσιο ρυθμό 13,5 εκατομμυρίων μονάδων για τον Απρίλιο και τον Μάιο.

Υπολογίζουμε ότι με τις πωλήσεις σε αυτά τα επίπεδα, η συναρμολόγηση οχημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα μειωθεί στα 14.7 εκατομμύρια μονάδες το 2009, πτώση 15,6% σε σύγκριση με το 2008. Η μείωση στη συναρμολόγηση είναι μεγαλύτερη από την πτώση των πωλήσεων λόγω της μείωσης της παραγωγής και της κατάρρευσης σημαντικών εξαγωγικών αγορών για τις κορυφαίες αυτοκινητοβιομηχανίες της Ευρώπης το 2009.

Η απόσυρση έχει δύο σημαντικά μειονεκτήματα. Αρχικά, αναμένεται μία σημαντική μεταβολή στην κατανομή της συναρμολόγησης οχημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το 2009. Επίσης, προβλέπουμε ότι η διείσδυση οχημάτων μικρότερων από εκείνων της κατηγορίας C θα αυξηθεί στο 39% από 34% την προηγούμενη χρονιά.

Η συγκεκριμένη μεταβολή, ενώ θα διατηρήσει τα εργοστάσια σε λειτουργία, δεν θα αυξήσει την κερδοφορία των αυτοκινητοβιομηχανιών της περιοχής. Το δεύτερο μειονέκτημα είναι το υπόλοιπο στις πωλήσεις που συχνά δημιουργείται από την απόσυρση διαφόρων σχημάτων. Με βάση τα παραπάνω αναμένουμε οι πωλήσεις ελαφρών οχημάτων στην Ευρώπη να σημειώσουν μείωση 2% το 2010.

Ανατολική Ευρώπη

Όσον αφορά στη συναρμολόγηση οχημάτων, στην αγορά της Ανατολικής Ευρώπης κυριαρχούν η Ρωσία, η Τουρκία και η Ουκρανία, των οποίων η παραγωγή αθροιστικά υπολογίζεται στο 90% της συνολικής παραγωγής της περιοχής. Σε σύγκριση με το 2008, πιστεύουμε ότι αυτές οι τρεις χώρες θα σημειώσουν το 2009 πωλήσεις λιγότερες κατά 1,5 εκατομμύριο μονάδες, δηλαδή μείωση 39%. Ο κύριος όγκος της προσαρμογής της συγκεκριμένης αγοράς προέρχεται από τη Ρωσία, όπου οι πωλήσεις προβλέπεται να μειωθούν δραματικά κατά 40%, στα 1,7 εκατομμύρια μονάδες.

Καθώς ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία είναι έτοιμες για εξαγωγές, η μείωση των πωλήσεων θα έχει ως αποτέλεσμα τη δραματική μείωση της παραγωγής για το 2009.

Περιοχή Ασίας-Ειρηνικού

Οι εξαγωγές από την Ιαπωνία, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2009, μειώθηκαν κατά 63%, ενώ για την Κορέα τα πράγματα είναι ελαφρώς καλύτερα, με τις εξαγωγές να μειώνονται μόνο κατά 36%.

Στην Κορέα υιοθετήθηκαν φορολογικά κίνητρα, ενώ στην Ιαπωνία τα δημοσιονομικά μέτρα προστέθηκαν στα μέτρα απόσυρσης και στα κίνητρα για την υιοθέτηση φιλικής προς το περιβάλλον τεχνολογίας.

Έτσι, το δεύτερο εξάμηνο του έτους αναμένουμε να βελτιωθεί η ζήτηση και στις δύο αγορές. Παρόλα αυτά, η παραγωγή στην Ιαπωνία προβλέπεται να μειωθεί περίπου 25%, στα 8,1 εκατομμύρια μονάδες, ενώ η παραγωγή της Κορέας να σημειώσει μείωση μεγαλύτερη των 700.000 μονάδων, φτάνοντας τα 2,9 εκατομμύρια μονάδες.

Στην Κίνα, ενώ οι πωλήσεις κατά το πρώτο τρίμηνο σημείωσαν μέτρια αύξηση (7%), τα κίνητρα που προσέφερε η κυβέρνηση αύξησαν τις πωλήσεις τον Απρίλιο και τον Μάιο κατά 34% και 36% αντίστοιχα. Παρόλα αυτά η ευφορία της αγοράς δεν θα συνεχιστεί κατά τη διάρκεια του έτους, ενώ θα προκαλέσει αύξηση της αγοράς κατά 18% σε σύγκριση με το 2008.
 
Στην Ινδία η επανεκλογή του Κόμματος του Κογκρέσου αναμένεται από επιχειρηματικούς αναλυτές να οδηγήσει την κυβέρνηση στη λήψη πιο επιθετικών μέτρων για την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης στη χώρα.

Οι πωλήσεις ελαφρών οχημάτων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2009 αυξήθηκαν μόνο 0,3%, αλλά με την αγορά να απομακρύνεται από την πολιτική αβεβαιότητα και την απόδοση της οικονομίας καλύτερη απ’ ότι αναμενόταν, οι πωλήσεις ελαφρών οχημάτων προβλέπεται να αυξηθούν φτάνοντας τα 1,7 εκατομμύρια μονάδες το 2009.

Η πρόβλεψη για την Ινδία συνεχίζει να καθορίζεται από δύο παράγοντες, την ανάπτυξη της τοπικής αγοράς και την αύξηση των εξαγωγών, καθώς η χώρα μετατρέπεται σε έναν παγκόσμιο κόμβο εξαγωγών μικρών οχημάτων. Με την πρόβλεψη για τις πωλήσεις να βελτιώνεται και τις εξαγωγές μικρών οχημάτων να προωθούνται, αναμένουμε η συναρμολόγηση ελαφρών οχημάτων στην Ινδία να αυξηθεί κατά 8,7% το 2009, φτάνοντας τα 2,1 εκατομμύρια μονάδες και να σημειώσει προσαρμογή προς τα πάνω κατά 120.000 μονάδες συγκριτικά με το προηγούμενο τρίμηνο.

Νότια Αμερική

Η Βραζιλία δεν θα ακολουθήσει φέτος το δρόμο που φάνηκε να ακολουθεί κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2008, όταν οι πωλήσεις σημείωσαν πτώση 25% σε ετήσια βάση κι όταν κυριάρχησε η οικονομική ύφεση και η κατάρρευση της πιστωτικής διαθεσιμότητας. Η μείωση του φόρου βιομηχανικών προϊόντων κατά 100% στα οχήματα με λιγότερο από ένα λίτρο εκτόπισμα, στην οποία προχώρησε η κυβέρνηση της χώρας, αύξησε σημαντικά τις πωλήσεις, καθώς τα οχήματα σε αυτή την κατηγορία υπολογίζονται στο 48% των πωλήσεων νέων οχημάτων.