Οι αλλαγές στις κλιματολογικές συνθήκες αλλάζουν και τη στρατηγική αρκετών κλάδων. Αυτό αναφέρουν όλοι οι κορυφαίοι χρηματοοικονομικοί όμιλοι, τονίζοντας ότι το συγκεκριμένο γεγονός θα επηρεάσει και τη στρατηγική των επενδυτών, θεσμικών ή μη.

Ειδικότερα, σε έκθεσή της η UBS σημειώνει ότι επίκεντρο της νέας στρατηγικής των επιχειρηματικών κλάδων είναι η στροφή των κρατών προς την «πράσινη» οικονομία, η οποία ευνοεί ορισμένους κλάδους και επηρεάζει αρνητικά κάποιους άλλους. Ο οίκος θεωρεί πως η νέα στρατηγική των επιχειρήσεων εξαρτάται από τρεις παραμέτρους:

- Βασικότερη όλων είναι η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση κάθε κυβέρνησης και το κατά πόσον δίνει κίνητρα για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών ενέργειας φιλικών προς το περιβάλλον.

- Η δεύτερη παράμετρος σχετίζεται με την έκθεση συγκεκριμένων κλάδων στην πρόκληση μεγάλης ρύπανσης και με τη δυνατότητά τους να την περιορίσουν σε τέτοιο επίπεδο ώστε να μη βρεθούν αντιμέτωποι με υψηλά πρόστιμα.

- Η τρίτη αφορά στην αποτελεσματικότητα των μεθόδων που θα υιοθετήσουν οι επιχειρήσεις προκειμένου να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και στο πόσο μέσω αυτών θα μπορέσουν να εκμεταλλευτούν την αλλαγή πολιτικής των κρατών.

Πόσο επηρεάζονται

Η UBS χωρίζει τους κλάδους που σχετίζονται περισσότερο με την «πράσινη» στροφή των κυβερνήσεων και τις κλιματικές αλλαγές σε τρεις κατηγορίες:

1. Οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας, χημικών ουσιών, οι τσιμεντοβιομηχανίες και ο χάλυβας ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, με άμεση έκθεση στις κλιματολογικές αλλαγές και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Βέβαια, διατυπώνονται ορισμένες ενστάσεις για το τσιμέντο και τον χάλυβα αφού οι επιπτώσεις που θα έχουν θα είναι μικρές, καθώς δεν υπάρχουν εναλλακτικές μορφές των δύο αυτών απαραίτητων προϊόντων για την παγκόσμια αγορά. Αντίθετα, οι υπόλοιπες εταιρείες μπορούν να επενδύσουν στις νέες τεχνολογίες, να εισέλθουν στις αγορές ανταλλαγής ρύπων ή και να ενισχύσουν τα λόμπι που πιέζουν τις κυβερνήσεις για λιγότερο αυστηρούς νέους κανονισμούς.

2. Ο χαρακτηριστικότερος κλάδος μεταξύ εκείνων με έμμεση έκθεση είναι η αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς τα οχήματα υπολογίζεται ότι ευθύνονται για το 10% των ρύπων παγκοσμίως. Η κρίση στον χώρο και τα μέτρα των κυβερνήσεων για πιο οικολογικά αυτοκίνητα έχουν διαμορφώσει ήδη τη στρατηγική των αυτοκινητοβιομηχανιών για τα επόμενα χρόνια.

3. Υπάρχει και μία τρίτη κατηγορία επιχειρήσεων για τις οποίες η UBS θεωρεί ότι έχουν «φυσική έκθεση» στις κλιματολογικές αλλαγές. Μεταξύ αυτών είναι όσες σχετίζονται με τον γεωτεχνικό τομέα (γεωργία, αλιεία, διαχείριση υδάτων, υλοτομία) αλλά κυρίως ο ασφαλιστικός κλάδος. Σύμφωνα με μελέτη του ασφαλιστικού ομίλου Swiss Re, το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε το 2008 λόγω φυσικών καταστροφών ήταν το μεγαλύτερο στην Ιστορία.

Από τα 52 δισ. δολάρια τα 44 δισ. αφορούσαν σε ασφάλειες για φυσικές καταστροφές. Στο πλαίσιο αυτό, ήδη οι ασφαλιστικές έχουν αυξήσει το κόστος των συμβολαίων για τις επιχειρήσεις σε περιοχές όπου καταγράφονται ακραία καιρικά φαινόμενα (η Ένωση Βρετανών Ασφαλιστών εκτιμά ότι το κόστος των συμβολαίων σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να αυξηθεί έως και 100% μέσα στην επόμενη δεκαετία). Επίσης, έχουν δημιουργήσει τα λεγόμενα «ομόλογα καταστροφής», μέσω των οποίων συγκεντρώνουν επενδυτικά κεφάλαια για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές δαπάνες λόγω του κλίματος.

Οι συστάσεις

Εκτός από τις εταιρείες, τα νέα κλιματολογικά δεδομένα πρέπει να λάβουν υπ’ όψιν τους και οι επενδυτές. Έτσι, η UBS συνιστά οι επενδυτές να αποφεύγουν ομόλογα επιχειρήσεων με υψηλό ποσοστό κινδύνου λόγω καιρικών φαινομένων. Επίσης, μία καλή επιλογή είναι τα επενδυτικά κεφάλαια που επενδύουν σε εταιρείες με ισχυρή στρατηγική κοινωνικής ευθύνης, και δη υπέρ του περιβάλλοντος. Τέλος, μία επενδυτική επιλογή προσφέρουν τα χρηματιστήρια ανταλλαγής ρύπων, τα οποία βέβαια απευθύνονται σε θεσμικούς επενδυτές.

Ευρώπη: Έξι δισ. δολάρια υπέρ της "πράσινης" τεχνολογίας

Η Ευρώπη ρίχνεται στον αγώνα υπέρ της «πράσινης» τεχνολογίας αλλά χωρίς κεφάλαια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συγκεκριμένα, αναζητά από τις κυβερνήσεις περί τα 6 δισ. δολάρια για να χρηματοδοτήσει οικολογικές τεχνολογίες που θα αντικαταστήσουν τις ρυπογόνες τις οποίες χρησιμοποιούν σήμερα οι βιομηχανίες.

Γενικότερα, η «πράσινη» οικονομία, δηλαδή εκείνη που έχει ως βάση την όσο το δυνατόν χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας, αντιμετωπίζεται από όλο και περισσότερες χώρες και οργανισμούς ως μία από τις βασικές παραμέτρους της οικονομικής ανάπτυξης τις επόμενες δεκαετίες.

Ενδεικτικά, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) θεωρεί ότι η ύφεση μπορεί να προσφέρει κίνητρα για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ικανές να δώσουν ώθηση στην οικονομία αλλά και να προστατεύσουν το περιβάλλον από μεγάλη επιβάρυνση.

Συγκεκριμένα, η Ε.Ε. υπολογίζει ότι απαιτούνται αρχικά περίπου 6 δισ. δολάρια για να χρηματοδοτηθούν οικολογικές τεχνολογίες, όπως οι πύργοι ηλιακής ενέργειας και η παραγωγή φυσικού αερίου από δέντρα, οι οποίες θα αντικαταστήσουν σταδιακά τις πιο ακριβές που χρησιμοποιούνται σήμερα για τον περιορισμό του άνθρακα που εκλύεται στο περιβάλλον από τις βιομηχανίες.

Η Ε.Ε. παρουσιάζει και τα κριτήρια για τον τρόπο διανομής των κεφαλαίων καθώς και τη λίστα με την τεχνολογία που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Αξιωματούχοι της Ε.Ε. ανησυχούν πάντως μήπως το πακέτο των 6 δισ. δολαρίων προκαλέσει διαμάχη ανάμεσα στις «πράσινες» βιομηχανίες και στις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας. Ευρύτερα, η νέα εκστρατεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει την ευαισθητοποίησή της στα θέματα των επιπτώσεων της βιομηχανίας στο περιβάλλον.

Άλλωστε, μεταξύ των κρατικών πακέτων ενίσχυσης των οικονομιών, το πακέτο της Ε.Ε. θεωρείται το δεύτερο πιο «πράσινο» (μετά της Νότιας Κορέας), αφού το 59% δίνεται σε επενδύσεις οι οποίες σχετίζονται με το περιβάλλον (22,8 δισ. δολάρια).

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας αποφάσισε να δοθούν περίπου 30 δισ. δολάρια άμεσα στην «πράσινη» οικονομία, ενώ για μέτρα σχετιζόμενα με τις επενδύσεις που προστατεύουν εμμέσως το περιβάλλον έχει προϋπολογιστεί να δοθούν 112,3 δισ. δολάρια (12% επί του συνολικού πακέτου στήριξης). Ήδη, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προχωρήσει τόσο ώστε οι «πράσινες» θέσεις εργασίας να ξεπερνούν τις «γκρίζες».

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το WWF, περίπου 3,4 εκατ. θέσεις εργασίας στην Ε.Ε. σχετίζονται με τους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των βιώσιμων μεταφορών και της ενεργειακής απόδοσης. Αντίθετα, οι αντίστοιχες σε ρυπογόνες βιομηχανίες, όπως λιγνίτη, σιδήρου, τσιμέντου και χάλυβα, υπολογίζονται στα 2,8 εκατ. Η Γερμανία και η Ισπανία, καθώς έχουν τις περισσότερες «πράσινες» θέσεις, αναδεικνύονται πρωτοπόρες (έναντι της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Ιταλίας, που παρουσιάζουν τα αντίστοιχα πληθυσμιακά μεγέθη) στο νέο ενεργειακό τοπίο.

* Αναδημοσίευση από το 595ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 13 - 18 Αυγούστου 2009.