Οι τράπεζες κατηγορήθηκαν ως οι ηθικοί αυτουργοί της κρίσης. Την ίδια στιγμή, βέβαια, τα μεγαλύτερα θύματα της ήταν οι ίδιες, καθώς αρκετές εξ αυτών κατέρρευσαν –με τραγικότερο παράδειγμα την Lehman Brothers- ενώ άλλες από ανεξάρτητοι όμιλοι μετατράπηκαν σε «ομήρους» των κυβερνήσεων.

Η επόμενη ημέρα της κρίσης βρίσκει ΕΕ και ΗΠΑ να διατηρούν διαφορετική στάση, ως προς προθέσεις τους για τη λήψη μέτρων προκειμένου φαινόμενα όπως αυτά που καταγράφηκαν την τελευταία διετία να μην επαναληφθούν.

- Τα οφέλη από μία τριπλή διάσπαση των χρηματοοικονομικών ομίλων

Υπέρ της ευρωπαϊκής λύσης τάσσονται οι «Financial Times», μέσω εκτενούς ανάλυσης του αρθρογράφου τους κ. John Gapper. Σύμφωνα με τον κ. Gapper, η απόφαση της Ευρωπαίας Επιτρόπου για θέματα Ανταγωνισμού κ. Neelie Kroes να «διατάξει» τον κορυφαίο χρηματοοικονομικό όμιλο της Ολλανδίας ING να διασπαστεί σε δύο μονάδες (ασφαλειών και τραπεζικής) αποτελεί την ορθή απάντηση.

Όπως χαρακτηριστικά υποστηρίζει ο κ. Gapper «όταν γραφεί η ιστορία της χρηματοπιστωτικής κρίσης, πιθανώς η κ. Neelie Kroes να «καταγραφεί» ως το μοναδικό πολιτικό πρόσωπο που αντέδρασε και έλαβε αποφάσεις, βασιζόμενη στην απλή λογική. Η κ. Kroes ανάγκασε έναν όμιλο «πολύ μεγάλο για να αφεθεί να καταρρεύσει» να πράξει το λογικότερο, δηλαδή να συρρικνωθεί».

Ο κ. Gapper των «F.T.» προχωρά ένα βήμα περισσότερο την αντίληψη της κ. Kroes –αλλά και του έτερου αρθρογράφου της εφημερίδας κ. John Kay- προτείνοντας οι μεγάλοι χρηματοοικονομικοί όμιλοι να πιεστούν προκειμένου να υπάρξει διάσπασή τους σε τρεις νέες εταιρίες: λιανική τραπεζική, επενδυτική τραπεζική και ξεχωριστή μονάδα για διαχείριση κεφαλαίων αλλά και για corporate banking.

Με αυτόν τον τρόπο θα είναι περισσότερο ξεκάθαρη η λειτουργία κάθε ομίλου, ενώ κάθε μονάδα θα στηρίζεται αποκλειστικά στην δική της καλή ή κακή πορεία και δεν θα αναγκάζεται να «σηκώσει» το βάρος της ενδεχόμενης αποτυχίας των υπολοίπων.

Οι εταιρίες λιανικής τραπεζικής θα προσφέρουν τις κλασσικές τραπεζικές υπηρεσίες: αποταμιεύσεις, δάνεια προς καταναλωτές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Παράλληλα θα έχουν σφιχτότερη εποπτεία, ο τρόπος λειτουργίας τους θα είναι συγκεκριμένος, ενώ σε περίπτωση που χρειαστεί να στηριχθούν αυτό θα συμβεί χωρίς υπερβολικό κόστος για τους φορολογούμενους.

Κατόπιν θα υπάρχουν οι επονομαζόμενες corporate banks, οι οποίες θα αναλαμβάνουν τις αυξήσεις κεφαλαίων, την αναδοχή δημοσίων εγγραφών και την παροχή υπηρεσιών σε επιχειρήσεις αλλά και «μεγάλους» επενδυτές. Θα είναι απόλυτα ανεξάρτητες και δεν θα έχουν τη δυνατότητα να «τραβήξουν» κεφάλαια από τις υγιείς μονάδες λιανικής τραπεζικής.

Ταυτόχρονα οι corporate banks θα πρέπει να «ξεχάσουν» λειτουργίες όπως η διαχείριση hedge fund, αμοιβαίων κεφαλαίων ή private equity. Αυτή η λειτουργία θα αποτελεί καθήκον μίας τρίτης ανεξάρτητης μονάδας, η οποία θα έχει την ευχέρεια να αναλαμβάνει υψηλότερο ρίσκο αλλά ταυτόχρονα να «πληρώνει» και τα λάθη της.

- Η αμερικανική πρόταση για την επόμενη ημέρα

Με εντελώς διαφορετικό τρόπο αντιμετωπίζουν το όλο θέμα ΗΠΑ αλλά και Βρετανία. Αντί να προσπαθούν να «μειώσουν» το μέγεθος των τραπεζών, αποφασίζουν ότι θα συνεχίσουν να τις στηρίζουν προκειμένου να καταστούν ακόμη πιο ισχυρές. Φυσικά σε περίπτωση που οι «νέοι γίγαντες» καταρρεύσουν το πλήγμα θα είναι ακόμη πιο ισχυρό.

Σύμφωνα με τον κ. Terry Smith, επικεφαλής της χρηματιστηριακής εταιρίας Tullett Prebon και πρώην τραπεζικό αναλυτή η στάση αυτή είναι «σαν οι σχεδιαστές του Τιτανικού να υποστήριζαν ότι όλα θα ήταν καλύτερα εάν υπήρχαν… περισσότερες σωσίβιες λέμβοι»!

Από την πλευρά της η κυβέρνηση Ομπάμα –μέσω σχεδίου νόμου το οποίοι κατήρτισε ο υπουργός Οικονομίας κ. Timothy Geithner και ο επικεφαλής της Οικονομικής Επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Barney Frank- θεωρεί ότι η ορθή αντίδραση προκειμένου να μην υπάρξει νέα κρίση είναι η δημιουργία ενός «ειδικού ταμείου» στο οποίο οι τραπεζικοί όμιλοι θα καλούνται να καταθέτουν κεφάλαια. Τα κεφάλαια αυτά θα είναι ανά πάσα στιγμή «έτοιμα» να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να στηριχθεί οποιαδήποτε τράπεζα η οποία αντιμετωπίζει τον κίνδυνο κατάρρευσης.

Όμως ο πρώτος που θα "πληρώσει" σε περίπτωση που κάποια τράπεζα καταρρεύσει θα είναι εκ νέου το κράτος, δηλαδή ο μέσος Αμερικανός φορολογούμενος. Τα χρήματα του "ειδικού ταμείου" θα χρησιμοποιηθούν μετά την "πρώτη φάση" σωτηρίας.

Το μεγάλο, όμως, πρόβλημα στις ΗΠΑ είναι ότι τόσο στελέχη του Δημοκρατικού κόμματος όσο και το τραπεζικό lobby δεν έχουν πεισθεί για την ορθότητα του σχεδίου νόμου. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ένας τραπεζίτης: «αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι τι θα κληθούμε να πληρώσουμε εάν ένας όμιλος καταρρεύσει. Θα είναι το σύνολο των κεφαλαίων που χρειάζεται; Θα είναι μέρος τους; Θα πληρώσουμε 25 δισ. ή 2,5 δισ. δολάρια; Κάποιος θα πρέπει να το ξεκαθαρίσει».