Oσο μεγαλώνουν οι περιουσίες τους, τόσο περισσότερο ανησυχούν μην τις χάσουν! Αυτό προκύπτει από τα τελευταία στοιχεία για τους πολυεκατομμυριούχους του πλανήτη, οι οποίοι πέτυχαν αύξηση του πλούτου τους στα επίπεδα προ κρίσης.

«Με δεδομένα τη σοβαρότητα και το μέγεθος της κρίσης από το 2008, εκπλαγήκαμε με την τόσο γρήγορη ανάκαμψη του παγκόσμιου πλούτου», αναφέρει ο κ. Μπους Χόλεϊ, υψηλόβαθμο στέλεχος της Boston Consulting Group, που πραγματοποίησε σχετική έρευνα.

Όμως, οι πολυεκατομμυριούχοι δείχνουν ότι τώρα ανησυχούν για την πορεία της διεθνούς οικονομίας πιο πολύ ακόμη και από τους «καταστροφολόγους» αναλυτές. Ανησυχούν ότι θα αναγκαστούν να ξοδέψουν λιγότερα από πριν και φροντίζουν να «παρκάρουν» τα κεφάλαιά τους σε φορολογικούς παραδείσους, όπως η Ελβετία. Οι off shore επενδύσεις αυξήθηκαν το 2009 και το κύμα κεφαλαίων προς τις ελβετικές τράπεζες συνεχίζεται.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας συμβούλων Boston Consulting Group, που παρακολουθεί τα μεγέθη του ιδιωτικού πλούτου για λογαριασμό χρηματοοικονομικών ομίλων οι οποίοι δραστηριοποιούνται στο asset management, ο παγκόσμιος πλούτος το 2009 σημείωσε άνοδο κατά 11,5%.

Ταυτόχρονα, τα περιουσιακά κεφάλαια που μπορούν να επενδυθούν (στα οποία δεν περιλαμβάνονται στοιχεία όπως τα έργα τέχνης και τα ακίνητα) αυξήθηκαν στα 111,5 τρισ. δολάρια, φτάνοντας κοντά στο ρεκόρ των 111,6 τρισ. δολαρίων που σημειώθηκε το 2007, δηλαδή τη χρονιά πριν εκδηλωθεί η κρίση. Εξαιτίας της ύφεσης του 2008 οι «υπερ-πλούσιοι» του κόσμου έχασαν περί τα 11,6 τρισ. δολάρια, με αποτέλεσμα ο συνολικός πλούτος να μειωθεί στα 100 τρισ. δολάρια.

Παρότι, όπως ήταν αναμενόμενο, αφού το επίκεντρο της διεθνούς ανάπτυξης είναι εκεί, η περιοχή της Ασίας (πλην της Ιαπωνίας) παρουσίασε τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση (22%), ο περισσότερος πλούτος είναι συγκεντρωμένος στη Δύση. Και είναι εντυπωσιακό ότι η χρηματοπιστωτική κρίση ευνόησε την Ευρώπη έναντι των ΗΠΑ, των οποίων οι πλούσιοι υπέστησαν το μεγαλύτερο πλήγμα όλων.

-Το 2007 οι πλούσιοι της Β. Αμερικής διατηρούσαν τα σκήπτρα με προς επένδυση κεφάλαια 38,3 τρισ. δολ., ενώ οι Ευρωπαίοι διέθεταν 36,5 τρισ. δολάρια.

-Το 2008 ο πλούτος των Βορειοαμερικανών σημείωσε πτώση κατά 8,2 τρισ. δολ. -στα 30,5 τρισ.-, ενώ των Ευρωπαίων μειώθηκε πολύ λιγότερο (κατά 2,1 τρισ.), με αποτέλεσμα να ξεπεράσουν τους Αμερικανούς με συνολικά 34,4 τρισ. δολάρια.

-Το 2009 οι Ευρωπαίοι πέτυχαν αύξηση στα 37,1 τρισ. δολ. (8%), αλλά οι Βορειοαμερικανοί ανέκαμψαν δυναμικά φτάνοντας από τα 30,5 τρισ. στα 35,1 τρισ. δολάρια (+15%).

Εύλογο είναι η παρούσα κρίση χρέους στην Ευρώπη να επηρεάζει περισσότερο τους Ευρωπαίους πολυεκατομμυριούχους. Σύμφωνα με άλλη έρευνα της Barclays Wealth στην οποία συμμετείχαν 2.000 εκατομμυριούχοι από 20 χώρες, οι κάτοικοι της Ευρώπης περισσότερο από κάθε άλλον (με ποσοστό 46%) δήλωσαν ότι μειώθηκε η περιουσία τους λόγω της κρίσης. Ακολουθούν οι εκατομμυριούχοι της Λατινικής Αμερικής (41%), των ΗΠΑ (37%) και της Ασίας (33%).

Μάλιστα, καθώς η ευρωπαϊκή κρίση επηρεάζει κυρίως τη Δύση, και όχι τόσο τις ασιατικές χώρες, οι πλούσιοι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί τα βλέπουν ακόμη πιο... μαύρα. Ο ένας στους δύο (51% στις ΗΠΑ και 49% στην Ευρώπη) εκτιμά ότι από φέτος θα υπάρξει επιδείνωση, το 34% (ίδιο ποσοστό και για τις δύο περιοχές) προβλέπει σταθερότητα με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ το 19% στην Ευρώπη και το 13% στις ΗΠΑ αναμένει ανάπτυξη από τα επόμενα χρόνια.


Επιστροφή στα ελβετικά «καταφύγια»

Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, οι Δυτικοί καταφεύγουν στις γνωστές, παραδοσιακές... αξίες για να προφυλάξουν τα μεγάλα κεφάλαιά τους: στις ελβετικές τράπεζες, και μάλιστα τις πιο παραδοσιακές όπως είναι η Julius Baer, η Lombard Odier και η Pictet & Cie. Σύμφωνα με την Boston Consulting, πλούσιοι επενδυτές έχουν «παρκάρει» σε ελβετικές τράπεζες πάνω από 2 τρισ. δολάρια υπεράκτιου πλούτου (δηλαδή περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται μακριά από τον επίσημο τόπο κατοικίας του επενδυτή).

Η έρευνα της Boston Consulting κάνει λόγο για αντιστροφή της τάσης που είχε καταγραφεί την τελευταία διετία, όταν λόγω του φοροκυνηγητού των δυτικών κυβερνήσεων αλλά και των ζημιών που σημείωσαν οι ελβετικές τράπεζες τα κεφάλαια έφευγαν από την Ελβετία. Το ίδιο επιβεβαιώνουν στελέχη των ελβετικών τραπεζών που μίλησαν στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg. «Η ροή κεφαλαίων προς το σύνολο των ελβετικών τραπεζών έγινε πάλι θετική τους τελευταίους τέσσερις μήνες», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Julius Baer κ. Μπορίς Κολάρντι.

Η στροφή προς τις τράπεζες της Ελβετίας αποδίδεται κυρίως στο γεγονός ότι η χώρα κατάφερε να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις των άλλων ισχυρών κρατών της Δύσης για τα κεφάλαια που έχουν πολίτες τους στις ελβετικές τράπεζες. Η Ελβετία υπέγραψε μία σειρά συμφωνίες με άλλες χώρες και έτσι δεν μπήκε στη «μαύρη λίστα» του ΟΟΣΑ με τους ανεξέλεγκτους φορολογικούς παραδείσους, επιβεβαιώνοντας όσους υποστήριζαν ότι θα επηρεαστεί σε μικρό βαθμό από το κυνήγι κατά των φορολογικών παραδείσων.


Πιο ενημερωμένοι και λιγότερο ριψοκίνδυνοι

Πιο ενημερωμένοι και λιγότερο ριψοκίνδυνοι: αυτές είναι οι δύο αλλαγές τις οποίες προκάλεσαν στη συμπεριφορά των πλουσίων οι δύο πρόσφατες κρίσεις, η διεθνής που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ το 2008 και η τρέχουσα ευρωπαϊκή κρίση χρέους.

Συγκεκριμένα, το 30% των 2.000 εκατομμυριούχων που συμμετείχαν στην έρευνα της Barclays Wealth δήλωσε ότι μετά την κρίση διαβάζει περισσότερο τις οικονομικές εφημερίδες, ενώ το 27% απάντησε ότι επικοινωνεί με τον επενδυτικό του σύμβουλο πολύ πιο συχνά σε σχέση με την... ξέγνοιαστη προ του 2008 περίοδο.

Ταυτόχρονα, το 57% δήλωσε ότι ανησυχεί περισσότερο για τη διατήρηση στα ίδια έστω επίπεδα του κεφαλαίου του, ενώ το 51% τόνισε ότι αποφεύγει πλέον τις επενδύσεις υψηλού ρίσκου. Έτσι, οι εκατομμυριούχοι επενδυτές παρουσιάζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όσον αφορά σε εναλλακτικές επενδύσεις υψηλού ρίσκου, όπως είναι τα hedge funds και τα private equity funds.

Αντίθετα, κινούνται προς τον χρυσό και τα ακίνητα, ενώ δίνουν και ψήφο εμπιστοσύνης στις μετοχές, καθώς προβλέπεται ανοδική κίνηση των δυτικών χρηματιστηρίων, έστω και με χαμηλό ρυθμό.

Τέλος, ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά που κάνουν οι ερευνητές της Barclays Wealth στον τρόπο με τον οποίο η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τη στάση ζωής των πλουσίων. Έτσι, ενώ παλαιότερα οι Ευρωπαίοι χρησιμοποιούσαν τον πλούτο ως μέσο απόκτησης κύρους, τώρα ενδιαφέρονται για το πώς θα βελτιώσουν το επίπεδο ζωής τους. Το οποίο μάλλον... δεν έχει πολλά περιθώρια βελτίωσης, αφού επιλέγουν να δίνουν τα χρήματά τους σε ταξίδια αναψυχής και στη διακόσμηση του σπιτιού τους. Βγαίνοντας από μία κρίση που άφησε πίσω της μεγάλη ανεργία και αποσύνθεση του αμερικανικού ονείρου, οι Αμερικανοί δίνουν βάρος στη φιλανθρωπία.

Τέλος, οι Λατινοαμερικανοί, προερχόμενοι από αναπτυσσόμενες χώρες με οξύτατες οικονομικές κρίσεις στο πρόσφατο παρελθόν, έχουν ως άμεση προτεραιότητα τη χρηματοδότηση των σπουδών για τα παιδιά τους και τις επόμενες γενιές.