Η κρίση ήρθε, θα περάσει και η Ε.Ε. ακόμα... ψάχνεται. Οι ΗΠΑ, που εν πολλοίς την προκάλεσαν, δείχνουν σταθερά σημάδια ανάκαμψης, ενώ η Ευρώπη παλεύει ανάμεσα στις διαρκείς διαφωνίες, στις διαφορετικές εθνικές πολιτικές και στις έντονες ανισορροπίες που διαφαίνονται πλέον καθαρά στις οικονομίες των χωρών-μελών.

Και παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη μέσα στα επόμενα χρόνια θα πνιγεί στα χρέη (μόνο η Εσθονία, η Σουηδία και το Λουξεμβούργο πληρούν τα κριτήρια του Μάαστριχτ), οι επί της ουσίας αποφάσεις για την οικονομική διακυβέρνηση, τη χρηματοπιστωτική εποπτεία και τη σύσφιγξη του Συμφώνου Σταθερότητας δεν έχουν παρθεί ακόμα.

Μέχρι στιγμής -και για τα μάτια των αγορών- οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν επί της αρχής ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας πρέπει να γίνει πιο αυστηρό όπως και οι ποινές, χρειάζεται να μπουν κανόνες λειτουργίας στα CDSs, στα naked short selling, στα equity and hedge funds καθώς και στους οίκους αξιολόγησης, στους οποίους οι ηγέτες χρέωσαν την αναταραχή στην αγορά ομολόγων.

Επί της ουσίας όμως, ούτε η ομάδα κρούσης (task force) υπό τον κ. Χ. Βαν Ρομπέι, που ήδη συνεδρίασε τρεις φορές, ούτε και ο επίτροπος εσωτερικής αγοράς, κ. Μ. Μπαρνιέ, που επιφορτίστηκε με το νομοσχέδιο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, έχουν καταφέρει να γεφυρώσουν τις απόψεις των "27" και γι' αυτόν τον λόγο οι λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί.

Οι διαφωνίες φάνηκαν ακόμα περισσότερο στις συνεδριάσεις του Ιουνίου και του Ιουλίου των Ευρωπαίων υπουργών Οικονομίας, με αποτέλεσμα ο πρόεδρος του Eurogroup, κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ να συγκαλέσει έκτακτη συνεδρίαση για τις 7 Σεπτεμβρίου, ώστε να ξανασυζητηθούν τα θέματα "με ξεκούραστα μυαλά".

Ποιες είναι όμως οι αποφάσεις-αγκάθια και ποιες χώρες διαφωνούν και σε τι;

1. Τα στρες τεστ των τραπεζών. Η αναγκαιότητά τους υπογραμμίστηκε από όλες τις χώρες, όμως κάποιες από αυτές επιθυμούν την επιλεκτική δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων. Έπειτα από πρόταση της Γαλλίας, θα πραγματοποιηθεί τηλεδιάσκεψη των υπουργών στις 22 Ιουλίου, δηλαδή μία μέρα πριν από την ημερομηνία ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, ώστε να συμφωνηθεί ο τρόπος της γνωστοποίησης. Μέχρι τότε θα υπάρχουν διαβουλεύσεις!

2. Το naked short selling και τα credit default swaps (CDSs). H Γερμανία και η Γαλλία προωθούν την απαγόρευσή τους. Η Κομισιόν προωθεί διάφορες εναλλακτικές προτάσεις, με επικρατέστερη την απαγόρευσή τους σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης. Ποιος όμως θα καθορίζει την έκτακτη ανάγκη; Η Κομισιόν θεωρεί ότι η ίδια μπορεί να το κάνει. Η Βρετανία έθεσε βέτο και θεωρεί ότι τέτοιες αποφάσεις είναι εθνικού επιπέδου. Πάντως, υπέρ της απαγόρευσης είναι η Ισπανία, η Πορτογαλία, το Λουξεμβούργο, η Ελλάδα, το Βέλγιο και η Αυστρία. Η Γερμανία από τον Μάιο προχώρησε σε μονομερή απαγόρευση του naked short selling και ακολούθησε η Γαλλία με απαγόρευση σε ορισμένες κατηγορίες.

3. Η λειτουργία των hedge fund and equity firms καθώς και των οίκων αξιολόγησης. O επίτροπος κ. Όλι Ρεν ανακοίνωσε ότι η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης είναι ακόμα υπό συζήτηση και, παρά τις ευθείες βολές σύσσωμων των αξιωματούχων της Ε.Ε. κατά των υπαρχόντων οίκων, τα μέτρα για το πλαίσιο λειτουργίας τους μελετάται εδώ και 2 χρόνια!

4. Σύσφιγξη του Συμφώνου Σταθερότητας. Και οι "27" συμφώνησαν ότι το Σύμφωνο "μπάζει" εν καιρώ κρίσης και οι κανόνες επιτήρησης χρειάζονταν αυστηροποίηση, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο "Ελλάδα" και να υπάρχει έγκαιρη προειδοποίηση σε περίπτωση δημοσιονομικού εκτροχιασμού. Σε αυτό το πλαίσιο συμπεριλαμβάνονται και οι πιο αυστηρές ποινές, οι οποίες δεν θα είναι πλέον το τελευταίο στάδιο της επιτήρησης, αλλά από την αρχή θα χρησιμοποιούνται ως μοχλός πίεσης. Εδώ αρχίζουν τα όργανα. Η πρόταση της Γερμανίας για πάγωμα κονδυλίων σε περίπτωση ανυπακοής πέρασε αρχικά, όμως στην τελευταία εβδομάδα μία ομάδα χωρών ήγειρε αντιστάσεις. Η Βρετανία έστειλε έγγραφη επιστολή του υπουργού Οικονομίας προς τον κ. Ρομπέι και έθεσε βέτο σχεδόν σε όλες τις προτάσεις της Κομισιόν λέγοντας ότι "δεν μπορούν να εφαρμοστούν στη Βρετανία", ενώ και η Ελλάδα "ξύπνησε" και αποφάσισε να συμμετάσχει σε συμμαχίες.

Ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου αποκάλυψε από τις Βρυξέλλες ότι δεν συμφωνεί με το πάγωμα των κονδυλίων ως ποινή. Στο εν λόγω μπλοκ ανήκουν οι χώρες του Νότου και η Γαλλία, που βασίζονται πολύ στις αγροτικές επιδοτήσεις οι οποίες είναι οι πρώτες που θα παγώσουν βάσει των νέων προτάσεων.

5. Οικονομική διακυβέρνηση. Για να μη διαφανούν οι αντίθετες απόψεις, ο κ. Χ. Βαν Ρομπέι ανακοίνωσε ότι από τις αρχές του 2011 θα λειτουργήσει η κοινοτική εποπτεία στους εθνικούς προϋπολογισμούς (κάθε Απρίλιο), ώστε να ανιχνεύονται εγκαίρως οι δημοσιονομικοί εκτροχιασμοί, δεν έδωσε όμως λεπτομέρειες. Ο λόγος είναι ότι παραμένει το βρετανικό βέτο περί παραβίασης της εθνικής κυριαρχίας, ενώ τις τελευταίες εβδομάδες η Γαλλία και η Γερμανία άφησαν να διαρρεύσει ότι τα εθνικά κοινοβούλια θα ενημερώνονται πρώτα για τους προϋπολογισμούς και μετά η Κομισιόν. Μένει να δούμε πώς τελικά θα λειτουργήσει η κοινοτική εποπτεία.

6. Η Γερμανία σπρώχνει όλο και πιο ξεκάθαρα την ατζέντα της που είναι η δημιουργία του Berliner Club μέσα από το οποίο ουσιαστικά οι πλούσιες χώρες θα ελέγχουν τις πιο φτωχές, αν όχι στην Ε.Ε. τουλάχιστο στην ευρωζώνη. Σε αυτό το πλαίσιο προωθεί και την ελεγχόμενη πτώχευση κράτους-μέλους της ζώνης του ευρώ ως πιθανότητα και ιδιαίτερα εάν κάνει χρήση του Ταμείου Στήριξης. Προωθεί επίσης τη λογική η εποπτεία της Κομισιόν να είναι πιο παρεμβατική και ισχυροποιημένη στις χώρες με υψηλά ελλείμματα και χρέη.

Η Κομισιόν έχει διορία μέχρι τις 7 Σεπτεμβρίου να ολοκληρώσει τη δέσμη προτάσεων σε όλα τα πιο πάνω θέματα, ώστε να συζητηθούν σε επίπεδο υπουργών Οικονομίας. Ενώ στις 8 Σεπτεμβρίου ο επίτροπος κ. Μπαρνιέ πρέπει να παρουσιάσει το νομοσχέδιο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Τα περιθώρια στενεύουν καθώς από το 2011 όλες οι αποφάσεις πρέπει να τεθούν σε λειτουργία.

Μέχρι τότε το παζάρι συνεχίζεται...