Κύπρος: Βελτιωμένες οι προοπτικές, λέει η Eurobank

Η ανάλυση αποτιμά την πρόοδο των πρώτων μηνών εφαρμογής του Προγράμματος Προσαρμογής της Κύπρου και το πως η κυπριακή οικονομία αντιδρά στο σοκ των δραματικών αποφάσεων του περασμένου Μαρτίου.

Περιλαμβάνονται επίσης επικαιροποιημένες προβλέψεις για την εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών, συμπεριλαμβανομένου του ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ, κατά τα έτη 2013 και 2014. Η ανάλυση ακολουθεί επίσκεψη στην Κύπρο την οποία πραγματοποίησε κλιμάκιο στελεχών της Δ/σης Οικ. Μελετών στο τέλος Σεπτεμβρίου και στην οποίαν είχαμε την ευκαιρία να συναντήσουμε ανώτερα στελέχη του Υπ. Οικονομικών, της Κεντρικής Τράπεζας, του ΔΝΤ, εμποροβιομηχανικών ενώσεων και του τραπεζικού τομέα.

Οι ενδείξεις από την εφαρμογή του Προγράμματος τους πρώτους μήνες μπορούν να χαρακτηριστούν ως θετικές. Οι διαρθρωτικοί και οι δημοσιονομικοί στόχοι υπερκαλύπτονται μέχρις στιγμής, η ιδιοκτησία του Προγράμματος από την κυπριακή κυβέρνηση έχει βελτιωθεί σημαντικά και οι αντί-ευρωπαϊκές φωνές έχουν υποχωρήσει, αν και οι ιδιωτικοποιήσεις συναντούν ακόμα σημαντικές αντιστάσεις.

Η σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος προχωρά με την έξοδο της Τράπεζας Κύπρου από το καθεστώς εξυγίανσης, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης με ίδια μέσα (bail-in), και την εισαγωγή σημαντικών μεταρρυθμίσεων-τομών στο ρυθμιστικό πλαίσιο του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα και στο συνεργατισμό. Η πρώτη από τις τέσσερις προγραμματισμένες φάσεις της άρσης των περιορισμών στις κινήσεις κεφαλαίων πραγματοποιήθηκε. Αν και η πλήρης άρση των περιορισμών δεν θα πρέπει να αναμένεται σύντομα, η επίδρασή τους στις επιχειρηματικές δραστηριότητες δεν είναι τόσο αποτρεπτική, όσο η στενότητα ρευστότητας που παρατηρείται αυτή την περίοδο.

Συνολικά, οι προοπτικές για το 2013 είναι σημαντικά βελτιωμένες εν σχέσει προς τις αρχικές εκτιμήσεις –επίσημων και ανεξάρτητων φορέων. Η κυπριακή οικονομία δείχνει σημάδια ευελιξίας. Οι μισθοί και οι τιμές προσαρμόζονται ταχύτερα σε σχέση με την ελληνική περίπτωση, επιταχύνοντας την εσωτερική υποτίμηση. Οι τιμές των ακινήτων επίσης προσαρμόζονται. Η τουριστική σεζόν ήταν ικανοποιητική, λόγω και της αύξησης των αφίξεων Ρώσων τουριστών.

Η μικρότερη των προηγούμενων προβλέψεων ύφεση το 2013 οφείλεται εν μέρει στην προληπτική μείωση της κατανάλωσης το 2012, εν όψει αρνητικών εξελίξεων, η οποία μετέφερε μέρος της ύφεσης στο προηγούμενο έτος. Επίσης όμως οφείλεται στο γεγονός ότι η μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης φέτος υπολείπεται σε ρυθμό της πτώσης των διαθέσιμων εισοδημάτων. Αυτό πιθανώς εξηγείται από το γεγονός ότι κάποια νοικοκυριά θεωρούν το σοκ προσωρινό και αναλώνουν καταθέσεις στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν τα προηγούμενα επίπεδα διαβίωσής τους. Αυτό δημιουργεί το περιθώριο για την διεύρυνση της ύφεσης το 2014, όταν η επίπτωση των εξελίξεων γίνει πλήρως αντιληπτή.

Οι επικαιροποιημένες προβλέψεις μας εκτιμούν την πτώση του πραγματικού ΑΕΠ στο -7,4% το 2013 και στο -6,1% το 2014. Εξακολουθούμε να αναμένουμε το σωρευτικό μέγεθος της ύφεσης να παραμείνει στο εύρος 13-16%.

Σημείο ανησυχίας αποτελεί η κατακόρυφη άνοδος του ποσοστού ανεργίας, το οποίο έχει ήδη ξεπεράσει το 17% με τάσεις περαιτέρω αύξησης. Η κινητικότητα η οποία παρατηρείται στο διπλωματικό πεδίο για την επίλυση του Κυπριακού είναι σημαντική αλλά δεν μπορεί να θεωρηθεί ακόμα ικανή να πυροδοτήσει αναπτυξιακές προσδοκίες λόγω της πολυπλοκότητας του προβλήματος. Επομένως, βραχυχρονίως η εστίαση της προσοχής πρέπει να στραφεί στην αποκατάσταση της ρευστότητας και της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα.

Παρά ταύτα, οι μακροχρόνιες προοπτικές για την οικονομία βελτιώνονται. Μετά την αρχική απογοήτευση, πολλοί διεθνείς επενδυτές επανεξετάζουν την απόφασή τους να αποχωρήσουν από την Κύπρο. Παράγοντες όπως η ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού, της δημόσιας διοίκησης και των υποδομών, καθώς και το διαφανές, ευνοϊκό και σχετικά σταθερό φορολογικό σύστημα είναι ικανά κίνητρα για αρκετούς διεθνείς επενδυτές ώστε να εξακολουθήσουν να χρησιμοποιούν τις επιχειρηματικές υπηρεσίες της Κύπρου, ακόμα κι αν μειώσουν την ρευστότητα την οποία διατηρούν στο νησί.

Επιπλέον, οι έρευνες για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων της Κύπρου προχωρούν με ικανοποιητικό ρυθμό. Παρότι τα αποτελέσματα της πρώτης επαναληπτικής γεώτρησης στο Οικόπεδο 12 υπολείπονται της αρχικής εκτίμησης, τα συνολικά αποθέματα αναμένεται να είναι ικανά να αποφέρουν στην Κύπρο σημαντικότατα –άμεσα και έμμεσα- μεσομακροπρόθεσμα οφέλη,.