Ουκρανία: Νέα δεδομένα μετά το «ναι» στην αυτονομία

Για νέες αναταράξεις προετοιμάζεται η Ουκρανία, μετά τα δημοψηφίσματα της Κυριακής για την αυτονομία του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, κι ορισμένοι εκφράζουν ανησυχίες ότι το αποτέλεσμα μπορεί να προοιωνίζεται διάσπαση της χώρας.

Αναλυτές υποστηρίζουν πως η πολιτική και η επιχειρηματική ελίτ της ανατολικής Ουκρανίας θα χρησιμοποιήσουν το αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων για να απαιτήσουν μεγαλύτερη αυτονομία, με απώτερο στόχο μια χαλαρή ομοσπονδιακή δομή που θα μεταβιβάσει μέγιστες εξουσίες στις περιφέρειες.

Άλλοι όμως θεωρούν πως οι δύο περιοχές θα μπορούσαν να αποσχιστούν από την εξουσία του Κιέβου και να μετατραπούν σε ανεξάρτητο -αλλά στηριζόμενο από τη Μόσχα- κρατίδιο παρόμοιο με την Υπερδνειστερία, η οποία αποσχίστηκε από τη Μολδαβία στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Το ερώτημα του δημοψηφίσματος στο Ντονέτσκ ήταν φαινομενικά απλό: «Στηρίζετε την πράξη της κρατικής αυτοδιάθεσης της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέντσκ;». Παρόμοιο ήταν το ερώτημα και στο ψηφοδέλτιο του Λουγκάνσκ. Και στις δυο περιπτώσεις, οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να απαντήσουν «ναι» ή «όχι».

Όταν ερωτήθηκαν, όλοι οι ψηφοφόροι δήλωσαν πως ψήφισαν «ναι», όμως είχαν διαφορετική άποψη για το μέλλον των περιοχών. Ορισμένοι είπαν πως θέλουν να παραμείνουν στην Ουκρανία, αλλά με μεγαλύτερη αυτονομία, άλλοι ήθελαν το Ντονέτσκ να είναι ανεξάρτητο, ενώ άλλοι είπαν πως ήθελαν να γίνουν μέρος της Ρωσίας.

"Αυτονομία" ψήφισαν Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ

Με συντριπτικό ποσοστό που πλησίασε το 90% οι κάτοικοι του Ντονέτσκ ψήφισαν υπέρ της αυτοδιάθεσης, την ώρα που το Κίεβο συνέχιζε την «αντιτρομοκρατική» του επιχείρηση στην περιοχή, που είχε ως αποτέλεσμα τουλάχιστον δύο άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους και να τραυματιστούν αρκετοί. Στο Λουγκάνσκ, το 96% ψήφισε υπέρ της απόσχισης από την Ουκρανία.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής της αυτοαποκαλούμενης Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, Ρομάν Λιαγκίν, σχεδόν το 90% των ψηφοφόρων στην περιοχή του Ντονέτσκ επικύρωσε την πολιτική ανεξαρτησία από το Κίεβο. «Η καταμέτρηση των ψηφοδελτίων αποδείχθηκε απρόσμενα εύκολη -ο αριθμός των ανθρώπων που είπαν «όχι» ήταν σχετικά μικρός και φάνηκε πως ελάχιστος ήταν ο αριθμός των άκυρων ψηφοδελτίων, και έτσι καταφέραμε να τελειώσουμε την καταμέτρηση αρκετά γρήγορα. Τα στοιχεία έχουν ως εξής: 89,07% ψήφισαν υπέρ, 10,19% κατά και 0,74% των ψηφοδελτίων ήταν άκυρα», είπε ο Λιαγκίν σε δημοσιογράφους.

Στο Λουγκάνσκ τα προκαταρκτικά στοιχεία δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί, όμως ο ηγέτης του τοπικού «λαϊκού μετώπου» δήλωσε πως μόνο γύρω στο 5% ψήφισε κατά της «αυτοδιάθεσης της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ».

Και στα δύο δημοψηφίσματα η συμμετοχή ήταν απροσδόκητα μεγάλη, καθώς στο Ντονέτσκ άγγιξε το 74,87%, ενώ στο Λουγκάνσκ η κεντρική εκλογική επιτροπή ανέφερε πως συμμετείχε το 81% των ψηφοφόρων.

Αναγνώριση της ανεξαρτησίας του θα ζητήσει το Λουγκάνσκ

Σύμφωνα με το πρακτορείο RIA, ένας εκ των οργανωτών του δημοψηφίσματος είπε ότι το Λουγκάνσκ θα απευθύνει αίτημα στον ΟΗΕ για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της περιοχής. Το RIA, επικαλούμενο ηγέτη των αυτονομιστών, ανέφερε επίσης πως το Λουγκάνσκ ενδέχεται να πραγματοποιήσει δημοψήφισμα για την ένωση με τη Ρωσία.

«Νέες νομικές οντότητες»

Περισσότεροι από 7 εκατομμύρια Ουκρανοί στις ανατολικές περιοχές της χώρας κλήθηκαν να ψηφίσουν σε δύο πανομοιότυπα δημοψηφίσματα που διοργάνωσαν οι φιλορώσοι αυτονομιστές στις επαρχίες του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ. Μέσω αυτών οι πολίτες κλήθηκαν να αποφασίσουν για την τύχη των περιοχών τους, αν θα προχωρήσουν σε κινήσεις ανεξαρτησίας ή θα συνεχίσουν να είναι τμήματα της Ουκρανίας.

Οι επαρχίες αυτές, που είναι υπό τον έλεγχο των ανταρτών, δεν αναγνωρίζουν την προσωρινή κυβέρνηση του Κιέβου που ανέλαβε την εξουσία μετά την ανατροπή του πρώην προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς, στα τέλη Φεβρουαρίου.

Ηγέτης των αυτονομιστών του Ντονέντσκ δήλωσε χθες πως η περιοχή θα δημιουργήσει τα δικά τις κρατικά όργανα και θα θεωρεί τους στρατιώτες της ουκρανικής κυβέρνησης στην περιοχή «κατακτητές» όταν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, μετέδωσε το πρακτορείο Interfax.

«Όλοι οι στρατιώτες στην περιοχή μας μετά την επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος θα θεωρούνται παράνομοι και θα κηρυχθούν κατακτητές», είπε ο Ντένις Πουσίλιν σύμφωνα με το πρακτορείο. Κατά τον ίδιο, «είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν κρατικά όργανα και στρατιωτικές αρχές όσο το δυνατόν συντομότερα».

Στο Σλαβιάνσκ, ο δήμαρχος Βιάτσεσλαβ Πονομαριόφ δήλωσε πως το επόμενο βήμα μετά το δημοψήφισμα θα είναι η δημιουργία στενότερων σχέσεων με τη Ρωσία.

Κρεμλίνο: Σεβόμαστε τη θέληση του λαού

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Κρεμλίνο αναφέρει ότι σέβεται τη θέληση του λαού όπως αυτή εκφράστηκε στα δημοψηφίσματα στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ, προσθέτοντας ότι τα αποτελέσματα θα πρέπει να εφαρμοστούν με "πολιτισμένο τρόπο, χωρίς βία". 

Παράλληλα, καταδικάζει τη χρήση δυνάμεων κατά πολιτών στην ανατολική Ουκρανία που στόχο είχαν να εμποδίσουν τα δημοψηφίσματα.

"Στη Μόσχα, σεβόμαστε τη θέληση του λαού των περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσ και βασιζόμαστε στην πρακτική εφαρμογή του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος με πολιτισμένο τρόπο, χωρίς καμία επανάληψη της βίας και μέσω του διαλόγου", αναφέρεται συγκεκριμένα στην ανακοίνωση του Κρεμλίνου.

Εξάλλου, ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε σήμερα πως προς το παρόν δεν υπάρχουν προγραμματισμένες διεθνείς συνομιλίες για την Ουρκανία, ενώ η πρόοδος στην αποκλιμάκωση της κρίσης είναι δυνατή μόνο εάν οι αντίπαλες πλευρές στη χώρα πραγματοποιήσουν άμεσες συνομιλίες.

Ο Λαβρόφ, μιλώντας σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον υπουργό εξωτερικών της Ουγκάντας, από τη Μόσχα, επανέλαβε επίσης τη θέση του Κρεμλίνου ότι η Ρωσία σέβεται το αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων που πραγματοποιήθηκαν χθες.

Εκρήξεις στο Σλαβιάνσκ

Ο ήχος σειράς εκρήξεων ακούστηκε σήμερα στην περιοχή του Σλαβιάνσκ, μία από τις εστίες της ένοπλης εξέγερσης στην ανατολική Ουκρανία, όπου το αμφισβητούμενης νομιμότητας δημοψήφισμα για την απόσχιση είχε ως αποτέλεσμα το ηχηρό «ναι» του πληθυσμού. Οι συγκρούσεις επαναλήφθηκαν, όπως σχεδόν κάθε μέρα, στο χωριό Αντρίφκα, που βρίσκεται επί της «γραμμής του μετώπου» στη νότια είσοδο της πόλης του Σλαβιάνσκ, η οποία είναι περικυκλωμένη από τις ουκρανικές στρατιωτικές δυνάμεις, που εξαπέλυσαν «αντιτρομοκρατική επιχείρηση» στην περιοχή στις 2 Μαΐου.

Δεν αναγνωρίζει τα αποτελέσματα η Δύση

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε πως δεν αναγνωρίζει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ. «Τα επονομαζόμενα δημοψηφίσματα στις περιοχέςς Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ ήταν παράνομα και δεν αναγνωρίζουμε το αποτέλεσμα. Αυτοί που τα οργάνωσαν δεν έχουν καμία δημοκρατική νομιμοποίηση», σχολίασε εκπρόσωπος της Κάθριν Άστον.

Κατά την ίδια, η διεξαγωγή των δημοψηφισμάτων ήταν αντίθετη με τους στόχους που είχαν τεθεί στη συμφωνία στην οποία κατέληξαν η Ουκρανία, η Ρωσία, η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ τον περασμένο μήνα για την αποκλιμάκωση της κρίσης στην περιοχή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες επίσης επανέλαβαν ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων. Τα δημοψηφίσματα "είναι παράνομα με βάση την ουκρανική νομοθεσία και αποτελούν μια απόπειρα πρόκλησης διχασμού και ταραχών", ανέφερε σε ανακοίνωσή της η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζεν Ψάκι.

"Εάν διεξαχθούν αυτά τα δημοψηφίσματα, θα παραβιαστεί το διεθνές δίκαιο και η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Οι ΗΠΑ δεν θα αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα αυτών των παράνομων δημοψηφισμάτων", κατέληξε η Ψάκι.

Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ καταδίκασε κατά την άφιξή του στο Μπακού για περιοδεία στον Καύκασο "τιποτένια και άκυρα" τα δημοψηφίσματα που διοργάνωσαν οι φιλορώσοι αυτονομιστές στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ στην ανατολική Ουκρανία. Αυτές οι διαβουλεύσεις, δήλωσε, αναφερόμενος στη διαδικασία, δεν έχουν κανένα νόημα και είναι "τιποτένια και άκυρα". "Η μόνη ψηφοφορία που θα έχει αξία" θα είναι οι προεδρικές εκλογές της 25ης Μαΐου στην Ουκρανία, πρόσθεσε.

"Δεν θέλω να τα αποκαλέσω δημοψηφίσματα", σημείωσε επίσης ο Γάλλος πρόεδρος, υπογραμμίζοντας ότι "δεν υπάρχουν κάλπες, δεν υπάρχουν εκλογικά τμήματα (και) ψηφοδέλτια" και ότι "η διαβούλευση αυτή δεν υφίσταται, δεν έχει νομιμότητα". "Ως εκ τούτου δεν υπάρχει κάποιο δίδαγμα που να μπορεί να αντληθεί", πρόσθεσε.

Η κατάσταση στην Ουκρανία στο επίκεντρο της συνόδου των ευρωπαίων ΥΠΕΞ

Εξάλλου, σήμερα οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται να συζητήσουν στη συνεδρίασή τους τις πιθανές συνέπειες των δημοψηφισμάτων, ενώ αναμένεται να συζητηθεί και το ενδεχόμενο επιβολής επιπλέον κυρώσεων στη Ρωσία.

Υπουργοί Εξωτερικών χωρών της ΕΕ απέρριψαν σήμερα τα δημοψηφίσματα για την ανεξαρτησία περιοχών στην ανατολική Ουκρανία που διεξήχθησαν χθες υποστηρίζοντας την επιβολή νέων κυρώσεων εις βάρος της Μόσχας.

"Αυτές οι ψηφοφορίες, αυτές οι απόπειρες δημοψηφισμάτων, έχουν μηδενική αξιοπιστία στα μάτια του κόσμου", δήλωσε στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Ουίλιαμ Χέιγκ, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο.

Από την πλευρά του, ο Σουηδός υπουργός Εξωτερικών Καρλ Μπιλντ χαρακτήρισε "πλαστά" τα δημοψηφίσματα, ενώ ο ολλανδός ομόλογός του Φραντς Τίμερμανς δήλωσε: "Θεωρώ ότι πρέπει απλώς να αγνοήσουμε αυτό το δημοψήφισμα γιατί δεν συμβάλλει στην εξεύρεση διεξόδου από αυτό το χάος στην ανατολική Ουκρανία".

Ο αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Σεμπάστιαν Κουρτζ δήλωσε ότι δύο εταιρείες της Κριμαίας ενδεχομένως να μπουν στο στόχαστρο των νέων κυρώσεων της ΕΕ. Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγερ δήλωσε ότι αύριο Τρίτη θα μεταβεί στην Ουκρανία.

Πάντως, όπως μετέδωσε το Bloomberg, γάλλος αξιωματούχος είπε πως η γαλλική κυβέρνηση θα παραδώσει όπως έχει προγραμματιστεί τα πλοία μεταφοράς ελικοπτέρων τύπου Mistral που έχει πωλήσει στη Ρωσία. Ο ίδιος επικαλέστηκε το μέγεθος της συμφωνίας αλλά και τις ποινές που θα επιβάλλονταν στην περίπτωση ακύρωσης.

Σημειώνεται ότι σήμερα μεταβαίνει στο Κίεβο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Herman Van Rompuy, προκειμένου να δώσει ηθική στήριξη στο Κίεβο και να συζητήσει την πορεία της προετοιμασίας για τις προεδρικές εκλογές.

Την Τετάρτη η συνεδρίαση «στρογγυλής τραπέζης»

Εν τω μεταξύ, εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης είπε σήμερα πως η συζήτηση «στρογγυλής τραπέζης» μεταξύ των ουκρανών πολιτικών και πολιτικών ομάδων θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη. Ο ίδιος χαιρέτησε την κίνηση αυτή ως ένα πιθανό βήμα προς την άμβλυνση της κρίσης μετά τα δημοψηφίσματα.

«Χρειαζόμαστε εθνικό διάλογο στην Ουκρανία με τη συμμετοχή του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη για να συζητηθούν κρίσιμα θέματα όπως η αποκλιμάκωση, τα συνταγματικά ερωτήματα, οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις», δήλωσε σε δημοσιογράφους ο Στέφεν Σάιμπερτ.

«Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι οι προετοιμασίες για μια στρογγυλή τράπεζα έχουν προοδεύσει και πως την Τετάρτη θα πραγματοποιηθεί μια πρώτη συνάντηση», πρόσθεσε. Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, πάντως, αρνήθηκε να αναφέρει ποιες ομάδες θα συμμετέχουν.

Λαγκάρντ: Απειλή η Ουκρανία

Η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποιεί ότι η ουκρανική κρίση είναι πιθανόν να έχει σοβαρές οικονομικές συνέπειες, σε συνέντευξή της που δημοσιεύεται σήμερα στην εφημερίδα Handelsblatt.

«Η κρίση στην Ουκρανία συνιστά απειλή που ακόμη πολύ δύσκολα μορούμε να αποτιμήσουμε και της οποίας ο κίνδυνος μετάδοσης σε άλλες χώρες δεν μπορεί καθόλου να προβλεφθεί. Ωστόσο, μπορεί να έχει βαριές οικονομικές συνέπειες», αημειώνει. Αύριο θα συναντηθεί στο Βερολίνο με την καγκελάριο της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ μαζί με τους επικεφαλής τεσσάρων άλλων διεθνών οικονομικών οργανισμών, του ΟΟΣΑ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, στο πλαίσιο της ετήσιας συνάντησης που γίνεται κάθε χρόνο μετά το 2007.

«Η γεωπολιτική κρίση στην Ουκρανία έχει επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο, στις άμεσες ξένες επενδύσεις. Εχει επιπτώσεις στην κίνηση των διεθνών κεφαλαίων και στην ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης, διότι η Ουκρανία είναι μία χώρα μέσω της οποίας γίνεται η διέλευση», λέει.
Εξάλλου, το πρόγραμμα βοήθειας των 17 δισ. δολαρίων που αποφάσισε να χορηγήσει το ΔΝΤ στην Ουκρανία δεν θα είναι αρκετό, λέει η Κριστίν Λαγκάρντ.

Η Υπερδνειστερία θέλει ένωση με τη Ρωσία

Εν τω μεταξύ, ανώτατος Ρώσος πολιτικός, ο Ντμίτρι Ρογκοζίν, δήλωσε χθες πως μετέφερε στη Μόσχα αίτημα κατοίκων της ρωσόφωνης αυτόνομης περιοχής της Υπερδνειστερίας στη Μολδαβία, για ένωση με τη Ρωσία. «Η ρωσική αντιπροσωπεία έφερε πίσω την έκκληση προς τις ρωσικές αρχές από τους κατοίκους της Υπερδνειστερίας. Ακόμα και αν είναι συμβολικού και όχι νομικού χαρακτήρα, είναι σημαντικό για εμάς», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Facebook.