Κύπρου: Η λίστα με τα μεγάλα επιχειρηματικά ανοίγματα

Αποκαλυπτικά στοιχεία για τα ανοίγματα που είχαν μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι στην Τράπεζα Κύπρου αλλά και τον χειρισμό των συγκεκριμένων υποθέσεων περιλαμβάνει έκθεση 77 σελίδων που παρουσιάζει αυτούσια η κυπριακή ιστοσελίδα Stockwatch.

Σε αυτή, καταγράφονται εκτός από τα υπόλοιπα των δανείων το ιστορικό των υποθέσεων. Προκύπτουν περιπτώσεις ομίλων στις οποίες η Τράπεζα Κύπρου είχε μεγάλα ανοίγματα και οι οποίοι βαρύνονταν με μη εξυπηρετούμενα δάνεια στους οποίους χορηγήθηκε επιπρόσθετος δανεισμός, αλλά και χορηγήσεις με επιτόκια κοντά ή κάτω του 5%, παρά τα υψηλά ρίσκα που αναλάμβανε η τράπεζα.

Όπως φαίνεται και στο σχετικό πίνακα τις μεγαλύτερες υποχρεώσεις έχει η μητρική εταιρεία του ομίλου Λανίτη, Lanitis E.C. Holdings για την οποία αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «από το 2006 για όλα τα δάνεια πληρώνονται μόνο τόκοι. Με απόφαση του ΔΣ ημερομηνίας 8 Μαρτίου 2013 χορηγήθηκαν €13,65 εκ. για κάλυψη τοκοχρεολυσίων 2012 και 2013».

Μια άλλη υπόθεση αφορά τον όμιλο Λεπτού «με μέγιστη υποχρέωση €510 εκ., χρεωστικό υπόλοιπο €308 εκ., άνοιγμα εξασφαλίσεων €44 εκ. και μη εξυπηρετούμενα δάνεια €11 εκ.», για τον οποίο παρά το μεγάλο άνοιγμα τον Αύγουστο του 2010 η Τράπεζα ενέκρινε νέες πιστώσεις €162 εκ. για το Neapolis Project, που ως επί το πλείστον έμειναν αναξιοποίητες.

Αναλυτικότερα, το ρεπορτάζ της κυπριακής ιστοσελίδας επισημαίνει ότι η λίστα των μεγάλων χρεωστών καταρτίστηκε πριν 11 μήνες μετά την απορρόφηση της Λαϊκής από την Τράπεζα Κύπρου και περιήλθε στην κατοχή του StockWatch πριν λίγες ώρες.

Σημειώνει ότι κάποιες εταιρείες, όπως το συγκρότημα Λανίτης, το συγκρότημα Γαλαταριώτη και το συγκρότημα Κωνσταντίνου Σιακόλα και το συγκρότημα Νίκου Σιακόλα, έχουν έκτοτε προχωρήσει σε πώληση στοιχείων ενεργητικού προσπαθώντας να μειώσουν τα χρεωστικά τους υπόλοιπα.

Οπως αναφέρεται, με βάση τα στοιχεία της ΚΤ, το Φεβρουάριο του 2014 τα δάνεια στον κατασκευαστικό και ξενοδοχειακό τομέα – από τον οποίο προέρχονται οι πλείστες επιχειρήσεις – ξεπερνούσαν τα €9 δισ. και πέραν του 60% ήταν μη εξυπηρετούμενα.

Τα μέγιστα χρεωστικά υπόλοιπα των 24 χρεωστών που περιλαμβάνονται στο έγγραφο της Τρ. Κύπρου πλησιάζουν τα €5 δισ. και μόνο τα €645 εκ. ήταν τον Ιούνιο του 2013 μη εξυπηρετούμενα – δηλαδή το 14%.

Το πρόβλημα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια επιδεινώθηκε απότομα μετά τον Ιούνιο 2013 (όταν συντάχθηκε το εν λόγω έγγραφο) εν μέρει λόγω της αλλαγής στον τρόπο υπολογισμού τους.

Οι μεγάλοι χρεώστες

Με βάση τη λίστα, το μεγαλύτερο χρεωστικό υπόλοιπο έχει η μητρική εταιρεία του ομίλου Λανίτη Lanitis E.C. Holdings. Αναφέρεται ότι «οι συνολικές διευκολύνσεις του συγκροτήματος Λανίτη με την Τράπεζα μας ανέρχονται στα €576 εκ.»., χωρίς να περιλαμβάνονται έμμεσες διευκολύνσεις €52 εκ. στη Λαϊκή Τράπεζα.

Το ιστορικό που παραθέτει η Τράπεζα για τον όμιλο έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Γίνονταν συχνές ρυθμίσεις και «από το 2006 για όλα τα δάνεια πληρώνονται μόνο τόκοι. Με απόφαση του ΔΣ ημερομηνίας 8 Μαρτίου 2013 χορηγήθηκαν €13,65 εκ. για κάλυψη τοκοχρεολυσίων 2012 και 2013», αναφέρει το έγγραφο.

Στα δάνεια της εταιρείας παρουσιάζεται άνοιγμα εξασφαλίσεων €109 εκ. και υπήρχαν καθυστερήσεις €2 εκ.

Παρά το μεγάλο δανεισμό του ομίλου Λανίτη, χορηγήθηκε πρόσθετος δανεισμός €133 εκ. το 2011 στην εταιρεία Limassol Marina για ανάπτυξη και διαχείριση της μαρίνας Λεμεσού.

Τόσο ο όμιλος Λανίτη όσο και άλλοι δύο μεγαλοχρεώστες της Τράπεζας Κύπρου – οι J&P και Francoudi & Stephanou έχουν σημαντική συμμετοχή στη Limassol Marina. Η F&S είχε τον Ιούνιο 2013 καθυστερημένα δάνεια €108 εκ., το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ των 24 πελατών της Τράπεζας Κύπρου.

Ένας από τους μεγαλύτερους χρεώστες της Τράπεζας Κύπρου είναι ο όμιλος Λεπτού με μέγιστη υποχρέωση €510 εκ., χρεωστικό υπόλοιπο €308 εκ., άνοιγμα εξασφαλίσεων €44 εκ. και μη εξυπηρετούμενα δάνεια €11 εκ. Επίσης στο έγγραφο αναφέρεται ότι ο όμιλος έχει επιπρόσθετες υποχρεώσεις με άλλες τράπεζες ύψους €160 εκ.

Παρά το μεγάλο άνοιγμα της Τράπεζας στο συγκρότημα Λεπτός, τον Αύγουστο του 2010 η Τράπεζα ενέκρινε νέες πιστώσεις €162 εκ. για το Neapolis Project, που ως επί το πλείστον έμειναν αναξιοποίητες.

Το έγγραφο αναδεικνύει τη δυσκολία που φαίνεται να υπάρχει στο χειρισμό του ομίλου και σημειώνει ως βασικό εργαλείο για ρύθμιση του μεγάλου ανοίγματος την πειθώ. «Είναι πολύ σημαντικό να πεισθούν οι πελάτες να προχωρήσουν άμεσα στη μείωση των τραπεζικών υποχρεώσεων», αναφέρει το έγγραφο.

Ένας άλλος μεγάλος χρεώστης είναι το συγκρότημα Νίκου Σιακόλα με χρεωστικό υπόλοιπο €315 εκ., άνοιγμα εξασφαλίσεων €79 εκ. και μη εξυπηρετούμενα δάνεια €12 εκ. Τα δάνεια έχουν παραχωρηθεί σε διάφορες εταιρείες του ομίλου όπως η CTC και η Woolworth. Ποσό €82 εκ. παραχωρήθηκε στη Cyprus Limni Resorts, που κατέχει την έκταση γης στην οποία δόθηκε συντελεστής ανάπτυξης για να αναπτυχθεί γήπεδο γκολφ. Το υπόλοιπο του συγκροτήματος, αναφέρει το σημείωμα, θα μειωθεί με την πώληση της MTN, όπως και έγινε.

Ένας άλλος μεγάλος χρεώστης της Τράπεζας είναι η Dolphin Capital Investors, που σύμφωνα με την Τράπεζα είχε μέγιστη άμεση υποχρέωση €300 εκ.

Δάνεια €135 εκ. αφορούν την Aristo Developers που παρουσίασε άνοιγμα εξασφαλίσεων €24 εκ. αλλά – μέχρι τον Ιούνιο του 2013 - καμία καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών. «Τα δάνεια €40 εκ. που δεν είναι project finance παρατάθηκαν 2 φορές από το 2008/9 για να πληρώνονται μόνο τόκοι», αναφέρεται.

Ως γνωστό πριν ένα χρόνο η Dolphin ανακοίνωσε πώληση του έργου Venus Rock έναντι €290 εκ. που μέχρι στιγμής δεν υλοποιήθηκε.

Κάποια από τα στοιχεία που περιλαμβάνει η έκθεση είναι γνωστά και έχουν ήδη δημοσιευθεί αποσπασματικά στον τύπο. Παρά τη δημοσίευση τους η επιτροπή θεσμών της βουλής που εξέτασε το θέμα των δανείων εταιρειών, δεν περιέλαβε στην ολότητα τους αυτά τα στοιχεία στην έκθεση της.

Ορισμένες περιπτώσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση, όπως αυτή του ομίλου Libra, είδαν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας. Στο έγγραφο που επισυνάπτεται, ο συγκεκριμένος όμιλος έχει άμεσες υποχρεώσεις €133 εκ., άνοιγμα εξασφαλίσεων €60 εκ. και μη εξυπηρετούμενα δάνεια €51 εκ. Το αρμόδιο τμήμα της Τράπεζας αναφέρει από τον Ιούνιο του 2013 την ανάγκη να διοριστεί διαχειριστής στην εταιρεία, κάτι που τελικά χρειάστηκαν 7 μήνες να υλοποιηθεί (με θυγατρικές της Libra).

Μία από τις πιο δύσκολες περιπτώσεις για την Τράπεζα είναι αυτή του συγκροτήματος Γ. Παρασκευαίδης. Με βάση το έγγραφο, οφείλει €106 εκ. στην Τράπεζα Κύπρου, με άνοιγμα εξασφαλίσεων €61,5 εκ. και μη εξυπηρετούμενα δάνεια €84 εκ. Η Τράπεζα αναφέρει ότι έγιναν ήδη προβλέψεις €65 εκ. για διάφορα δάνεια του ομίλου.

Σε αρκετές περιπτώσεις, το μέσο επιτόκιο που πληρώνεται από τις εταιρείες στην Τράπεζα είναι κοντά ή πιο κάτω από το 5%. Δηλαδή, παρά τον προφανή κίνδυνο που αποδεικνύεται ότι εμπεριείχε ο δανεισμός, έγινε με ευνοϊκότερους όρους από ότι για στεγαστικά δάνεια.

Το έγγραφο αναφέρει ότι αρκετοί από τους χρεώστες έχουν δεσμευτεί να διαθέσουν μέρους της ακίνητης περιουσίας που έχουν βάλει ως εξασφάλιση ή άλλη περιουσίας για κάλυψη των ανοιγμάτων ή για μείωση του δανεισμού.

Ένα από τα ουσιαστικά σημεία που προκύπτει από την έκθεση είναι η πολύπλοκη δομή κάποιων ομίλων. Στην περίπτωση, για παράδειγμα του ομίλου Zavos υπάρχουν εξήντα περίπου συνδεδεμένες εταιρείες. Το συγκρότημα F&S επίσης αποτελείται από δεκάδες εταιρείες.

Παρά το μεγάλο άνοιγμα της Τράπεζας σε ορισμένους χρεώστες και τον σχετικό υψηλό κίνδυνο που η ίδια η Τράπεζα εντοπίζει σε σχέση με την εξόφληση των χρεών, σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. σε αυτή της Armonia Estates του ομίλου Λεπτού) τα στοιχεία που παραθέτει είναι με βάση λογαριασμούς του 2010.

Πηγή: Stockwatch