Οι κατασχέσεις κατοικίας και το νέο τοπίο στην κτηματαγορά

Οι πλειστηριασμοί, εξώσεις και οι κατασχέσεις μπορεί να αλλάξουν την εικόνα αλλά και την καθημερινότητας μίας πόλης; Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι ο μεγάλος αριθμός κατασχέσεων σε μία περιοχή μπορεί να έχει άμεσες επιπτώσεις στο κοινωνικό και το οικονομικό της προφιλ, ενώ ταυτόχρονα να πυροδοτήσει μόνιμες εστίες έντασης. Τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ισπανία, οι επιπτώσεις από τα κύματα κατασχέσεων συμπίπτουν.

Κατά την διάρκεια της στεγαστική κρίσης στις ΗΠΑ, έκαναν την εμφάνιση τους γειτονιές –φαντάσματα. Πρόκειται για γειτονιές στις οποίες βρίσκονταν χιλιάδες κατασχεμένα σπίτια που εγκαταλείφθηκαν όχι μόνο από τους ιδιοκτήτες τους αλλά και από τις τράπεζες που τα κατέσχεσαν. Σύμφωνα με μελέτες, η εγκατάλειψη είχε ως συνέπεια ολόκληρες γειτονιές να σύρονται στην εγκληματικότητα και στην υποβάθμιση. Οι δανειστές παίρνουν τα σπίτια από τους δανειολήπτες αλλά ορισμένα από αυτά τα εγκαταλείπουν μετά την αδυναμία εκποίησης τους με την διαδικασία του πλειστηριασμού. Τα σπίτια αυτά εξελίχθηκαν σε μείζον πρόβλημα για όλη την αγορά κατοικία των ΗΠΑ και ιδιαίτερα στις Μεσοδυτικές πολιτείες και στην Φλόριντα σύμφωνα με μελέτη που έγινε από Ινστιτούτο του Σικάγου.

Η στάση αυτή έχει πολλαπλές επιπτώσεις και στην εξέλιξη των τιμών αλλά και της ζήτησης στις συγκεκριμένες περιοχές. Αυτό συμβαίνει διότι οι κενές κατοικίες δεν έχουν εποπτεία, και αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για ολόκληρη την κοινότητα. Όταν οι κατοικίες έχουν υποτιμηθεί εξαιτίας της έλλειψης συντήρησης υφίστανται βανδαλισμούς και αυτό στην συνέχεια επηρεάζει ακόμα και τους δανειστές οι οποίοι παύουν να ενδιαφέρονται για το ακίνητο καθώς διαπιστώνουν ότι το κόστος αποκατάστασης είναι μεγαλύτερο από το ενδεχόμενο έσοδο και έτσι το εγκαταλείπουν οριστικά. Ένα άλλο πρόβλημα που ανέκυψε κατα την διάρκεια της στεγαστικής κρίσης αφορά και στα δημοτικά έσοδα τα οποία μειώνονται με αποτέλεσμα να εγκαταλείπονται ακόμα περισσότερο οι γειτονιές.

Το παράδοξο ήταν ότι οι δανειστές-τράπεζες υποστήριζαν ότι υπόχρεοι είναι οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες οι οποίοι από την πλευρά τους το αγνοούν και έτσι ξεκινά ένας νέος φαύλος κύκλος υποβάθμισης. Υπενθυμίζεται ότι στις ΗΠΑ το 2010, οι κατασχέσεις κατοικιών ξεπέρασαν το 1.000.000 ενώ στην διετία 2009-10 συνολικά κατασχέθηκαν περίπου 1.900.000 κατοικίες, λόγω της αδυναμίας των δανειοληπτών να εξυπηρετήσουν τα στεγαστικά δάνεια που είχαν πάρει κατά την διάρκεια της στεγαστική έκρηξης.

Ανάλογα φαινόμενο, μικρότερης έντασης καταγράφηκαν και στην Ισπανία όπου, πάνω από 400.000 Ισπανοί έχουν χάσει ή θα χάσουν στο άμεσο μέλλον τα σπίτια τους. Στην περίπτωση της Ισπανίας, η δράση των ακτιβιστών που αντιδρούν με διαδηλώσεις την ημέρα της εκτέλεσης αποτελούν μία μόνιμη πηγή έντασης στην περιοχή. Σημειώνεται ότι οι ακτιβιστές καλούν διαδηλωτές, που κυκλώνουν το σπίτι και κρατούν μακριά την αστυνομία. Μια προσωρινή, αλλά αποτελεσματική λύση.

Με δεδομένο τον μεγάλο αριθμό σπιτιών που βρίσκονται στις ίδιες γειτονιές η εικόνα της αναταραχής είναι πλέον συνηθισμένη στην Μαδρίτη αλλά και στις άλλες μεγάλες πόλεις που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα των κατασχέσεων.

Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι που χάνουν τα σπίτια τους επιχειρούν να βάλουν τέλος στην ζωή τους με αποτέλεσμα οι αυτοκτονίες που οφείλονται στις εξώσεις πληθαίνουν ολοένα και περισσότερο. Υπενθυμίζεται ότι την ισπανική κοινή γνώμη είχαν συγκλονίσει, η αυτοκτονία μιας πρώην αντιδημάρχου από μια μικρή πόλη κοντά στο Μπιλμπάο επειδή της έγινε έξωση από το σπίτι της και ενός ζευγαριού συνταξιούχων στη Μαγιόρκα που για τον ίδιο λόγο έβαλαν τέρμα στη ζωή τους. Οι δύο ηλικιωμένοι στο γράμμα που άφησαν πίσω τους εξήγησαν ότι αποφάσισαν να αυτοκτονήσουν καθώς δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τα χρέη τους και είχαν λάβει ειδοποιητήριο έξωσης