Ενεργειακό ντόμινο από την πτώση των πετρελαϊκών τιμών

Η πτώση των τιμών του πετρελαίου έχει προκαλέσει τεράστια προβλήματα τόσο σε επίπεδο εθνικών οικονομιών, όσο και σε μεγάλους πετρελαϊκούς κολοσσούς. Τα κράτη που τα έσοδά τους επηρεάζονται από τις εξαγωγές πετρελαίου βλέπουν τα ελλείμματά τους να εκτινάσσονται και τις ισοτιμίες των νομισμάτων τους να υποχωρούν.

Ρωσία, Βενεζουέλα, Νιγηρία, Ιράν, Καζακστάν αλλά και άλλες χώρες που οι προϋπολογισμοί τους εξαρτώνται από τις τιμές της ενέργειας βρίσκονται αντιμέτωπες με τις επιπτώσεις της πτώσης των τιμών κατά σχεδόν 50%. Από την πλευρά τους, οι εταιρίες προχωρούν σε απολύσεις, αναστέλλουν επενδύσεις και προχωρούν σε περικοπές δαπανών.

Το πιο θεαματικό παράδειγμα είναι η οικονομία της Ρωσίας, η οποία εκτός από τη μείωση των τιμών του πετρελαίου καλείται να αντιμετωπίσει και τις κυρώσεις. Στο πρώτο εξάμηνο του 2015, το ΑΕΠ της Ρωσίας μειώθηκε κατά 3,7%. Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Οικονομίας, Αλεξέι Ουλιουκάγεφ, η ρωσική οικονομία θα συρρικνωθεί, φέτος, κατά 3,3%.

Η Ρωσία αντλεί πάνω από τα μισά της κρατικά έσοδα από την πώληση πετρελαίου και φυσικού αερίου και η «τρύπα» στον προϋπολογισμό ανέρχεται σε δισεκατομμύρια ρούβλια. Αυτή η αιμορραγία οδηγεί σε πτώση της ισοτιμίας του ρωσικού νομίσματος και σε άνοδο του πληθωρισμού, που κινείται πάνω από 15% (15,6% τον Ιούλιο, 15,3% τον Ιούνιο, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία), κάνοντας όλο και πιο δύσκολο για τα ρωσικά νοικοκυριά να γεμίσουν το καλάθι των βασικών ειδών.

Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση, η Ρωσία αναθεωρεί τον δημοσιονομικό κανόνα, ο οποίος ίσχυε επισήμως από το 2013. Σύμφωνα με αυτόν, η κυβέρνηση υπολόγιζε τη μέση τιμή του πετρελαίου κατά τα προηγούμενα έτη και όλα τα έσοδα που έμπαιναν στον προϋπολογισμό από τις πιο υψηλές τιμές του πετρελαίου έπρεπε να πηγαίνουν στο Αποθεματικό Ταμείο. Φέτος ο κανόνας αυτός δεν λειτούργησε, καθώς η τιμή του πετρελαίου διαμορφώθηκε πολύ χαμηλότερα από το υπολογιζόμενο επίπεδο που είχε ορίσει η κυβέρνηση και ήταν στα 96 δολάρια το βαρέλι.

Η δεύτερη πτυχή του δημοσιονομικού κανόνα ήταν ο περιορισμός των κρατικών δαπανών. Ο μέγιστος όγκος τους υπολογιζόταν με βάση το συνολικό ποσό των εσόδων (στο πλαίσιο της υπολογιζόμενης τιμής του πετρελαίου) συν το δημοσιονομικό έλλειμμα, ύψους όχι άνω του 1% του ΑΕΠ.

Αλλά δεν είναι μόνο η Ρωσία. Στη Βενεζουέλα, λόγω της πτώσης στην τιμή του μαύρου χρυσού, η χώρα έχει σοβαρή έλλειψη ξένου συναλλάγματος και συνεπώς οι εισαγωγές έχουν περιοριστεί. Στο Καζακστάν ο πετρελαϊκός κλάδος ανέρχεται σε 20%-30% του ΑΕΠ και στο 60% των εξαγωγών. Εκτιμάται μάλιστα ότι συμβάλλει με πάνω από το 50% των κρατικών εσόδων.

Οι πετρελαϊκές εταιρίες έχουν προκαλέσει σκεπτικισμό στη διεθνή γνώμη, με τον τρόπο που αντιμετωπίζουν τη συνεχή πτώση στην τιμή του πετρελαίου, καθώς προβλέπουν πολύ σημαντική μείωση στις κεφαλαιακές δαπάνες, κοντά στο 30%. Πολλά έργα θα πάνε πίσω, ενώ άλλα εγκαταλείπονται.

Πρόσφατα, η Shell ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τις προσπάθειες εξόρυξης πετρελαίου στην Αρκτική, καθώς οι έρευνες έδειξαν ότι τα κοιτάσματα δεν είναι αρκετά μεγάλα για να καταστήσουν την επένδυση κερδοφόρα. Μέχρι τότε, η Shell είχε ξοδέψει περίπου 7 δισ. δολάρια για τις έρευνες.

Η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός εταιρία της Ρωσίας αλλά και του κόσμου, η Rosneft, είδε να κέρδη της να περιορίζονται σε 1,7 δισ. ευρώ (134 δισ. ρούβλια), μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου.

Η Gazprom, η οποία ελέγχει το 18% των αποθεμάτων φυσικού αερίου στον κόσμο και το 14% της παγκόσμιας παραγωγής φυσικού αερίου, αντιμετωπίζει πρόβλημα. Εκφρασμένα σε ρούβλια, η Gazprom κατέγραψε υψηλότερα έσοδα κατά το πρώτο τρίμηνο του 2015 από ό,τι ένα χρόνο νωρίτερα. Αλλά σε όρους δολαρίου, τα έσοδα έχουν μειωθεί σημαντικά και η εταιρία αναμένει πτώση 6,8% φέτος στην εξόρυξη φυσικού αερίου.

Άλλες πάλι προχωρούν σε απολύσεις και σε δραστικές περικοπές των δαπανών. Και αυτό δεν αφορά μόνο τις πετρελαϊκές εταιρίες αλλά και εκείνες οι οποίες συνδέονται με αυτές. Πριν από λίγους μήνες η γαλλική εταιρία μηχανικής και κατασκευών πετρελαϊκών έργων Technip ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε 6.000 απολύσεις και ότι θα προβεί σε περικοπές δαπανών συνολικά 830 εκατ. ευρώ, τα επόμενα δύο χρόνια.

Πηγή: Premium.paratiritis.gr