Κομισιόν: Παράνομες οι φορολογικές συμφωνίες Starbucks και Fiat

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε σήμερα ότι η Starbucks και η Fiat ωφελήθηκαν από παράνομες φορολογικές συμφωνίες με τις κυβερνήσεις της Ολλανδίας και του Λουξεμβούργου, σε δύο υποθέσεις που θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη φορολόγηση των πολυεθνικών εταιριών.

Η Επίτροπος για θέματα Ανταγωνισμού Μαγκρέιτε Βέστεϊγερ είπε ότι όλες οι εταιρίες πρέπει να πληρώσουν «ένα δίκαιο μερίδιο» και κάλεσε την Ολλανδία να ανακτήσει ποσά 20-30 εκατ. ευρώ σε φόρους από την αμερικανική εταιρία καταστημάτων καφέ. Το Λουξεμβούργο πρέπει να ανακτήσει αντίστοιχο ποσό από την ιταλοαμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία Fiat Chrysler Automobiles, είπε η Βεστάγκερ.

Η Starbucks αντέδρασε άμεσα λέγοντας ότι θα ασκήσει έφεση και απηχώντας τις επικρίσεις της ολλανδικής κυβέρνησης για σημαντικά «σφάλματα» στην εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Λουξεμβούργο, όπου μεγάλο μέρος της οικονομίας του βασίζεται στο να προσελκύει πολυεθνικές εταιρίες, είπε ότι διαφωνεί με την απόφαση και ότι επιφυλάσσεται του δικαιώματός του να την προσβάλει.

Από την πλευρά της, η Fiat αρνήθηκε ότι έλαβε οποιαδήποτε ενίσχυση από το Λουξεμβούργο.

Η Μαγκρέιτε Βέστεϊγερ, μια Δανή που έχει αρνηθεί τις κατηγορίες για μεροληπτική στάση σε βάρος των ΗΠΑ σχετικά με την έναρξη φορολογικών ερευνών για την Apple και την Amazon και ερευνών για θέματα ανταγωνισμού που αφορούν την Google, ήταν πολύ προσεκτική, αποφεύγοντας να παρεισδύσει στα δικαιώματα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, οι οποίες τα διαφυλάσσουν ως κόρη οφθαλμού, να καθορίζουν τους δικούς τους φορολογικούς συντελεστές. Το θέμα, τόνισε η Επίτροπος, έγκειται στη διαφορετική μεταχείριση επιχειρήσεων εντός του ίδιου εθνικού συστήματος.

«Οι αποφάσεις στέλνουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα», είπε η Βέστεϊγερ σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες. «Οι εθνικές φορολογικές αρχές δεν μπορούν να δώσουν σε κάποια εταιρία, όσο μεγάλη ή ισχυρή κι αν είναι, ένα αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε σύγκριση με άλλες. Για τις περισσότερες εταιρίες, ιδιαίτερα τις μικρομεσαίες, ελπίζω ότι αυτό είναι ένα καθησυχαστικό μήνυμα».

Η Κομισιόν υποστήριξε ότι η Starbucks ευνοήθηκε από μια φορολογική απόφαση των ολλανδικών αρχών το 2008 και η Fiat από μια απόφαση του Λουξεμβούργου το 2012. Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα φορολογητέα κέρδη της μονάδας της Fiat στο Λουξεμβούργο θα μπορούσαν να είναι 20 φορές υψηλότερα υπό κανονικές συνθήκες.

Το ακριβές ποσό του φόρου που είναι να ανακτηθεί πρέπει τώρα να καθοριστεί από το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία βάσει της μεθοδολογίας της Κομισιόν.

Ο Μαρκ Σάντερς, από την εταιρία συμβούλων σε θέματα φορολογίας Taxand, είπε ότι η απόφαση θα μπορούσε να «ταρακουνήσει τον επιχειρηματικό κόσμο έως τον πυρήνα του».

«Ενώ οι πολυεθνικές δελεάζονται από τα κράτη της ΕΕ με την προσφορά χαμηλών φορολογικών συντελεστών ως κίνητρο, λίγες γνώριζαν ότι μολονότι είχαν συμφωνίες σε ανώτατο εθνικό επίπεδο, αυτό θα γυρνούσε μπούμερανγκ και θα τους έπληττε μια δεκαετία αργότερα» είπε ο Σάντερς.

Η υπόθεση Starbucks

Η Starbucks Manufacturing EMEA BV ("Starbucks Manufacturing"), με έδρα τις Κάτω Χώρες, είναι η μοναδική εταιρεία φρύξης καφέ στον όμιλο Starbucks στην Ευρώπη. Πωλεί και διανέμει φρυγμένο (καβουρδισμένο) καφέ και προϊόντα καφέ (π.χ. κούπες, συσκευασμένα τρόφιμα, γλυκίσματα), στα καταστήματα Starbucks στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.

Η έρευνα της Επιτροπής έδειξε ότι μια φορολογική απόφαση (ruling) που εκδόθηκε από τις αρχές του Λουξεμβούργου το 2008 παρείχε επιλεκτικό πλεονέκτημα στη Fiat Finance and Trade, με αποτέλεσμα να μειωθεί αδικαιολόγητα η φορολογική της επιβάρυνση από το 2008 κατά 20 - 30 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, με την εν λόγω απόφαση, μειώθηκαν τεχνητά οι φόροι που καταβλήθηκαν από τη Starbucks Manufacturing με δύο τρόπους:

Η Starbucks Manufacturing καταβάλλει στην Alki (εταιρεία του ομίλου Starbucks με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο) ένα ιδιαίτερα υψηλό δικαίωμα χρήσης της τεχνογνωσίας όσον αφορά τη φρύξη του καφέ.

Η εταιρεία καταβάλλει επίσης διογκωμένη τιμή στη Starbucks Coffee Trading SARL, με έδρα την Ελβετία, για την αγορά πράσινων κόκκων καφέ.

Η έρευνα της Επιτροπής κατέδειξε ότι το ποσό που καταβάλλει η Starbucks Manufacturing στην Alki για το δικαίωμα χρήσης δεν δικαιολογείται, καθώς δεν αντικατοπτρίζει επαρκώς την αγοραία αξία. Ειδικότερα, μόνον η Starbucks Manufacturing οφείλει να πληρώνει για τη χρήση αυτής της τεχνογνωσίας. Καμία άλλη εταιρεία του ομίλου Starbucks ή ανεξάρτητη εταιρεία στην οποία έχει ανατεθεί η φρύξη του καφέ δεν υποχρεούται να καταβάλει αμοιβή για χρήση της ίδιας τεχνογνωσίας στην ίδια ουσιαστικά κατάσταση. Ωστόσο, στην περίπτωση της Starbucks Manufacturing, η ύπαρξη αμοιβής για το δικαίωμα χρήσης καθώς και το ύψος αυτής της αμοιβής, σημαίνουν ότι ένα μεγάλο μέρος των φορολογητέων κερδών της μεταφέρεται αδικαιολόγητα στην Alki, η οποία δεν οφείλει να καταβάλει εταιρικό φόρο ούτε στο Ηνωμένο Βασίλειο, ούτε στις Κάτω Χώρες.

Επιπλέον, από την έρευνα προέκυψε ότι η φορολογητέα βάση της Starbucks Manufacturing είναι επίσης αδικαιολόγητα μειωμένη λόγω της ιδιαίτερα διογκωμένης τιμής που καταβάλλει στην ελβετική εταιρεία Starbucks Coffee Trading SARL για την αγορά πράσινων κόκκων καφέ. Ουσιαστικά, το περιθώριο για τους κόκκους καφέ έχει υπερτριπλασιαστεί από το 2011. Λόγω του υψηλού αυτού βασικού συντελεστή κόστους στη διαδικασία φρύξης του καφέ, τα κέρδη της Starbucks Manufacturing μόνο από αυτή τη διαδικασία δεν θα επαρκούσαν για την πληρωμή στην Alki της αμοιβής για τη χρήση της σχετικής τεχνογνωσίας. Συνεπώς, η αμοιβή για το δικαίωμα χρήσης έχει βασικά ως συνέπεια να μεταφέρονται στην Alki τα κέρδη από τις πωλήσεις άλλων προϊόντων που πωλούνται στα καταστήματα Starbucks, όπως το τσάι, τα προϊόντα ζαχαροπλαστικής και οι κούπες, τα οποία αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος του κύκλου εργασιών της Starbucks Manufacturing.

Η υπόθεση Fiat

Η Fiat Finance and Trade, με έδρα το Λουξεμβούργο, παρέχει χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, όπως ενδο-ομιλικά δάνεια, σε άλλες εταιρείες αυτοκινήτων του ομίλου Fiat. Πραγματοποιεί πολλές διαφορετικές συναλλαγές με εταιρείες του ομίλου Fiat στην Ευρώπη.

Η έρευνα της Επιτροπής έδειξε ότι μια φορολογική απόφαση (ruling) που εκδόθηκε από τις αρχές του Λουξεμβούργου το 2012 παρείχε επιλεκτικό πλεονέκτημα στη Fiat Finance and Trade, με αποτέλεσμα να μειωθεί αδικαιολόγητα η φορολογική της επιβάρυνση από το 2012 κατά 20 - 30 εκατ. ευρώ.

Δεδομένου ότι οι δραστηριότητες της Fiat Finance and Trade είναι συγκρίσιμες με εκείνες μιας τράπεζας, τα φορολογητέα κέρδη της Fiat Finance and Trade μπορούν να καθοριστούν με παρόμοιο τρόπο όπως και για μια τράπεζα, δηλαδή με τον υπολογισμό της απόδοσης των ιδίων κεφαλαίων που χρησιμοποιούνται από την εταιρεία για τις χρηματοπιστωτικές δραστηριότητές της. Ωστόσο, η φορολογική απόφαση (ruling) εφαρμόζει μια τεχνητή και εξαιρετικά περίπλοκη μεθοδολογία που δεν είναι κατάλληλη για τον υπολογισμό φορολογητέων κερδών σύμφωνα με τις συνθήκες της αγοράς. Ειδικότερα, η εν λόγω απόφαση μειώνει τεχνητά τους φόρους που οφείλει να καταβάλει η Fiat Finance and Trade με δύο τρόπους:

· Λόγω ορισμένων οικονομικά αδικαιολόγητων παραδοχών και προσαρμογών προς τα κάτω, η κεφαλαιακή βάση που υπολογίζεται κατά προσέγγιση με την εν λόγω φορολογική απόφαση είναι πολύ χαμηλότερη από το πραγματικό κεφάλαιο της εταιρείας.

· Η εκτιμώμενη αμοιβή που εφαρμόζεται στο ήδη πολύ χαμηλότερο, για φορολογικούς σκοπούς, κεφάλαιο είναι επίσης πολύ χαμηλότερη σε σύγκριση με τα επίπεδα της αγοράς.

Κατά συνέπεια, η Fiat Finance and Trade έχει καταβάλει φόρους μόνο για ένα μικρό μέρος του πραγματικού λογιστικού κεφαλαίου της και με πολύ χαμηλή αμοιβή. Καταρχήν, αν τα φορολογητέα κέρδη υπολογίζονται με βάση τα ίδια κεφάλαια, το επίπεδο κεφαλαιοποίησης της εταιρείας πρέπει να είναι επαρκές σε σχέση με τα πρότυπα του χρηματοπιστωτικού τομέα. Επιπλέον, η αμοιβή που εφαρμόζεται πρέπει να αντιστοιχεί στις συνθήκες της αγοράς. Η έρευνα της Επιτροπής έδειξε ότι στην περίπτωση της Fiat Finance and Trade, εάν οι εκτιμήσεις των ιδίων κεφαλαίων και της αμοιβής τους ανταποκρίνονταν στις συνθήκες της αγοράς, τα φορολογητέα κέρδη που δηλώθηκαν στο Λουξεμβούργο θα ήταν εικοσαπλάσια.