Το απόγευμα η Σύνοδος Κορυφής με Τουρκία για το προσφυγικό

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες υποδέχονται το απόγευμα στις Βρυξέλλες τον πρωθυπουργό της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου, με στόχο να συνάψουν μαζί του μια συμφωνία για την αναχαίτιση της μαζικής ροής μεταναστών και προσφύγων που αποσταθεροποιεί την Ευρώπη, προσφέροντάς του οικονομικά και πολιτικά ανταλλάγματα.

Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, στην χωρίς προηγούμενο έκτακτη Σύνοδο Κορυφής αυτής ανάμεσα στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ και την Τουρκία αναμένεται να επιβεβαιωθεί η χορήγηση οικονομικής βοήθειας ύψους τριών δισεκατομμυρίων ευρώ στις τουρκικές αρχές ως συμβολή για την υποδοχή των Σύρων προσφύγων (2,2 εκατ. Σύροι βρίσκονται στην τουρκική επικράτεια). Στόχος των Ευρωπαίων είναι να ανασχεθεί το κύμα των προσφύγων που ζητούν άσυλο στην Ευρώπη, η ενότητα της οποίας έχει κλονιστεί εξαιτίας της πίεσης που έχουν δημιουργήσει οι ροές τους.

Η Σύνοδος Κορυφής αναμένεται να αρχίσει στις 16:00 [17:00 ώρα Ελλάδας] και να διαρκέσει για περίπου τρεις ώρες.

Ο πόλεμος στη Συρία, ο οποίος διαρκεί τεσσεράμισι χρόνια, έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 250.000 ανθρώπους κι έχει εκτοπίσει 12 εκατομμύρια ανθρώπους, που είτε έχουν εκτοπιστεί εντός της χώρας, είτε έχουν γίνει πρόσφυγες.

Λαμβάνοντας υπόψη του την απόγνωση της Ευρώπης για την εξεύρεση λύσης, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η ισλαμοσυντηρητική κυβέρνησή του διεξήγαγαν μια σκληρή διαπραγμάτευση και διπλωμάτες σημείωσαν ότι καταβάλλονταν εντατικές προσπάθειες ως και χθες για να υπάρξει οριστική συμφωνία.

Η ΕΕ θέλει να λάβει από την Άγκυρα τη δέσμευση ότι τα σύνορά της θα γίνουν πιο αδιαπέραστα για τους οικονομικούς μετανάστες. Πάνω από 700.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φθάσει από την αρχή της χρονιάς στην Ευρώπη, κινούμενοι κυρίως προς την Ελλάδα από τις τουρκικές ακτές.

Οι Ευρωπαίοι πιέζονται ακόμη περισσότερο μετά την αποκάλυψη πως ορισμένοι από τους καμικάζι που διέπραξαν τις επιθέσεις στο Παρίσι την 13η Νοεμβρίου είχαν ακολουθήσει αυτή τη διαδρομή. Η κατάρριψη ενός ρωσικού βομβαρδιστικού από την τουρκική Πολεμική Αεροπορία έκανε ωστόσο πιο λεπτές τις ισορροπίες που πρέπει να τηρηθούν.

Η τουρκική κυβέρνηση μοιάζει αποφασισμένη να αποσπάσει όσο περισσότερα πολιτικά ανταλλάγματα μπορεί για το «σχέδιο δράσης» που διαπραγματεύθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις τελευταίες εβδομάδες.

Υπάρχει πάντως ακόμη μια αίσθηση νευρικότητας ως έναν βαθμό, για το ενδεχόμενο η τουρκική κυβέρνηση να μην υπογράψει τη συμφωνία αλλά να πιέσει κι άλλο—νευρικότητα που αυξήθηκε εξαιτίας της απόφασης του ισχυρού άνδρα της Τουρκίας να μην ταξιδέψει ο ίδιος στις Βρυξέλλες, αλλά να στείλει τον πρωθυπουργό του.

«Οι Τούρκοι πάντοτε διαπραγματεύονται ως το τελευταίο δευτερόλεπτο», σχολίασε Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Γιατί θα έπρεπε να είναι διαφορετική η κατάσταση αυτή τη φορά;»

Η Άγκυρα πίεζε ιδίως να της δοθεί μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια. Η αρχική προσφορά της ΕΕ για 3 δισεκατομμύρια τα επόμενα δύο χρόνια δεν αναμένεται να έχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, αφού η τουρκική κυβέρνηση θέλει να εξασφαλίσει ένα μεγαλύτερο ποσό.

Ανάμεσα στα άλλα οφέλη που προσδοκά να αποσπάσει η Τουρκία είναι μια δέσμευση περί του ότι θα δοθεί ώθηση στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, αν και αυτό προϋποθέτει να πειστούν οι χώρες που δεν θέλουν η Τουρκία να μπει στην ΕΕ, αλλά και η Κύπρος. Κατά ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, επιφυλάξεις έχουν εκφραστεί επίσης από την κυβέρνηση της Ελλάδας. Την Πέμπτη ο πρόεδρος Ερντογάν σημείωσε με ικανοποίηση ότι το κεφάλαιο 17 των ενταξιακών διαπραγματεύσεων (οικονομική πολιτική) θα ανοίξει «στα μέσα Δεκεμβρίου» και η Άγκυρα αναμένει να ανοίξουν κι άλλα πολύ σύντομα, πιθανόν μέσα στο 2016.

Τα ζητήματα που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν αναμένεται να συζητηθούν και πολύ στη σύνοδο, επισήμαναν διπλωμάτες, παρά τις εκκλήσεις σε όλη την Ευρώπη αλλά και από την Τουρκία να ασκηθεί πίεση στην τουρκική κυβέρνηση για θέματα όπως η ελευθερία του Τύπου.

Η ΕΕ προ ημερών επέκρινε την «σοβαρή οπισθοδρόμηση» σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία χαρακτηρίζοντας «ανησυχητική» τη δίωξη δύο Τούρκων δημοσιογράφων που κατηγορούνται για «τρομοκρατία» και «κατασκοπεία» και φυλακίστηκαν ενόψει της δίκης τους εξαιτίας των αποκαλύψεων που έκαναν για τις παραδόσεις όπλων που φέρονται να είχαν κάνει οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες σε ισλαμιστές στη Συρία.

Συμβιβασμό "βλέπει" ο Βέρνερ Φάιμαν

Ο καγκελάριος της Αυστρίας Βέρνερ Φάιμαν εκτιμά πως η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Τουρκία θα καταλήξουν σε συμφωνία ως προς το πώς να περιορίσουν το προσφυγικό κύμα που έρχεται στην ΕΕ, με αντάλλαγμα οικονομική βοήθεια και στενότερους δεσμούς, όπως δήλωσε στην εφημερίδα Kurier.

Ευρωπαίοι και τούρκοι αξιωματούχοι εργάζονται στο πώς να εξομαλυνθούν οι εναπομείνασες διαφορές για μια συμφωνία, που ευελπιστούν ότι θα υπογραφεί σήμερα μεταξύ των ηγετών της ΕΕ και του τούρκου πρωθυπουργού.

Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει σε μεγάλο βαθμό αποδεχθεί ένα προσχέδιο στο πλαίσιο του οποίου η ΕΕ θα χορηγήσει βοήθεια ύψους 3 δις. ευρώ σε διάστημα δύο ετών για τους 2,3 εκατ. Σύριους πρόσφυγες στην Τουρκία, ενώ παράλληλα θα επανενεργοποιήσει τις διαπραγματεύσεις της Άγκυρας για ένταξη στην ΕΕ και για χαλάρωση των όρων στη θεώρηση διαβατηρίων των Τούρκων.

«Η Τουρκία θέλει τώρα 3 δις. ετησίως για να επενδύσει τα χρήματα σε σχολεία και εγκαταστάσεις. Θα τα βρούμε κάπου στη μέση», δήλωσε ο Φάιμαν. Κατά τον ίδιο, τα χρήματα θα πρέπει να δαπανηθούν πρωτίστως στη στέγαση και τα σχολεία και πως η ΕΕ να χορηγεί τις δόσεις μόνο κατόπιν αξιολόγησης του κάθε project.

Σε ότι αφορά την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, ο Φάιμαν σημείωσε πως θα πρέπει να τεθεί σε δημοψήφισμα στην Αυστρία και πιθανότατα θα αποτύχει. Όπως ανέφερε, οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν σε μια «προνομιούχο εταιρική σχέση» με την Τουρκία.

Ερωτηθείς για την κοινή προετοιμασία των διαπραγματεύσεων από την Αυστρία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Σουηδία και την Φινλανδία, ο αυστριακός καγκελάριος είπε πως οι χώρες αυτές είναι καθαροί χρηματοδότες στα οικονομικά της ΕΕ και βασικοί προορισμοί των προσφύγων που φθάνουν στην Ευρώπη.

«Πληρώνουμε ώστε σε άλλες χώρες να αυξάνεται το βιοτικό επίπεδο. Τώρα απαιτούμε να μην αφεθούμε μόνοι στο προσφυγικό ζήτημα», είπε, επαναλαμβάνοντας την απειλή του ότι οι χώρες που αρνούνται την αλληλεγγύη για τους πρόσφυγες μπορεί να δεχθούν πλήγμα σε ότι αφορά τη χρηματοδότηση από την ΕΕ.

Ο ίδιος απηύθυνε έκκληση για διατήρηση του συστήματος ανοικτών συνόρων στην Ευρώπη, ενώ ερωτηθείς για την προοπτική χαλάρωσης των κυρώσεων κατά της Ρωσίας -που επιβλήθηκαν λόγω της προσάρτησης της Κριμαίας- δεδομένου του πιθανού ρόλου της Ρωσίας ως συμμάχου στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους είπε: «Η συνεργασία με τη Ρωσία στο πλαίσιο του πολέμου κατά της τρομοκρατίας είναι πολύ σημαντική. Η προσάρτηση της Κριμαίας δικαιολογούσε τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Είμαι υπέρ του να σκεφτούμε τώρα στην ΕΕ την ομαλοποίηση των σχέσεων με τη Ρωσία».