Μαιτρ της οικονομικής διπλωματίας η Κίνα

Αν υπάρχει σήμερα μία χώρα που θεωρείται μαιτρ της οικονομικής διπλωματίας αυτή είναι η Κίνα. Τα προηγούμενα χρόνια, το Πεκίνο χρησιμοποίησε τα τεράστια αποθέματά του σε ξένο νόμισμα για να χορηγήσει χαμηλότοκα δάνεια και άλλες μορφές χρηματοδότησης σε κυβερνήσεις του αναπτυσσόμενου κόσμου, συχνότατα με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε συμβάσεις που αφορούν την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και τις υποδομές.

Μέσα από τη διαδικασία αυτή, οι χώρες με τις αναδυόμενες αγορές έγιναν εξαρτημένες από την κινεζική κυβέρνηση για την οικονομική τους επιβίωση. Προτού αποφασίσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες για τη χορήγηση δικαιωμάτων εξόρυξης ή για την ανάθεση κατασκευαστικών προγραμμάτων, η Κίνα έχει συνήθως μεσολαβήσει, προς όφελος των εταιρειών της, στον υπουργό Εξωτερικών της χώρας ή ακόμη και στον πρωθυπουργό της.

Η Κίνα, επίσης, επιδοτεί τις κρατικές εταιρείες της στην υποβολή προσφορών για εκμετάλλευση φυσικών πόρων, επιτρέποντάς τους να προσφέρουν πολύ πιο ελκυστικούς όρους.

Μια άλλη τακτική των Κινέζων είναι να συνδυάζουν μεγάλες επενδύσεις υποδομών με τις προσφορές που υποβάλλουν οι κρατικές εταιρείες τους για συμβάσεις εκμετάλλευσης φυσικών πόρων.

Αυτές οι τακτικές έχουν αποδώσει. Στην Αφρική, το κινεζικό εμπόριο και οι επενδύσεις έχουν εκτιναχθεί, από περίπου 10 δισ. δολάρια ετησίως πριν από μία δεκαετία, σε περισσότερα από 120 δισ. δολάρια το 2102. Οι κινεζικές εταιρείες κλείνουν εκεί κάθε χρόνο συμφωνίες για έργα υποδομών αξίας άνω των 50 δισ., ενώ παράλληλα υπογράφουν δεκάδες επικερδείς συμβάσεις για την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και ορυκτών.

Το Πεκίνο έχει επίσης βάλει στο στόχαστρο την Κεντρική Ασία, όπου μεγάλες κινεζικές κρατικές επιχειρήσεις επεκτείνουν ταχύτατα την παρουσία τους, ακόμη και σε χώρες που είναι έξω από την παραδοσιακή κινεζική σφαίρα επιρροής.

Αλλά η προσπάθεια αυτή δεν είναι απρόσκοπτη. Οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι, επίσης, ολοένα και πιο απογοητευμένες από τις κινεζικές επιχειρηματικές πρακτικές. Οι κινεζικές εταιρείες έχουν αποκτήσει φήμη για τη χρήση δικού τους εργατικού δυναμικού αντί για την πρόσληψη ντόπιων εργατών, για άγνοια των περιβαλλοντικών συντελεστών και για χρήση ανεπαρκούς τεχνολογίας. Όταν πάλι πρόκειται για έργα μικρότερης προβολής, πολύ πιθανόν οι εταιρείες να μη διαθέτουν σχετική εμπειρία.

Αυτό που κάνει τα πράγματα πιο περίπλοκα είναι ότι ενίοτε οι ελκυστικοί οικονομικοί όροι που προσφέρονται από τις κινεζικές επιχειρήσεις αποδεικνύονται απατηλοί. Οι κινεζικές επιχειρήσεις προσπαθούν μερικές φορές να επαναδιαπραγματευθούν τους αρχικούς όρους των συμφωνιών, από τη στιγμή που θα εξασφαλίσουν την παρουσία τους σε μια χώρα.

Σε αυτήν τη φάση είναι πολιτικά, νομικά και λογιστικά πολύ δύσκολο για τη χώρα υποδοχής να ακυρώσει τις συμβάσεις και να πουλήσει τα δικαιώματα σε κάποιον άλλον, ιδιαίτερα αν το Πεκίνο, όπως το συνηθίζει, ασκεί πρόσθετες πιέσεις κατά τη διάρκεια της επαναδιαπραγμάτευσης.

Πηγή: Premium.paratiritis.gr