PwC: Πού αναζητούν τώρα ευκαιρίες ανάπτυξης οι CEOs

Παρ’όλο που οι CEO νιώθουν ότι φέτος υπάρχουν αρκετά θέματα που θα μπορούσαν να εμπνέουν ανησυχία, η εμπιστοσύνη τους στις προοπτικές ανάπτυξης των εταιρειών τους και οι εκτιμήσεις τους για την παγκόσμια οικονομία ανακάμπτουν.

Στην 20ή ετήσια έρευνα των CEOs που διενέργησε η PwC σε παγκόσμιο επίπεδο, το 38% (2016: 35%) δήλωσαν πολύ σίγουροι για τις προοπτικές ανάπτυξης της εταιρείας τους για τους επόμενους 12 μήνες, ενώ το 29% (2016: 27%) πιστεύουν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας θα αυξηθεί το 2017.

Από τα αποτελέσματα της έρευνας που παρουσιάστηκαν στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, προκύπτει ότι παρότι οι εκτιμήσεις των επικεφαλής των επιχειρήσεων έχουν βελτιωθεί, τα επίπεδα ανησυχίας σχετικά με την οικονομική αβεβαιότητα (82%), την υπέρμετρη ρύθμιση (80%) και τη διαθεσιμότητα βασικών δεξιοτήτων (77%) παραμένουν πολύ υψηλά. Επιπλέον, εντείνονται οι ανησυχίες σχετικά με τον προστατευτισμό, με το 59% των CEOs να δηλώνουν προβληματισμένοι ενώ το ίδιο ποσοστό αυξάνεται στο 64% στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Μεξικό.

Αν και αναγνωρίζουν τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης στην εδραίωση της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων, αγαθών και ανθρώπων, οι CEOs διερωτώνται κατά πόσο η παγκοσμιοποίηση έχει συμβάλλει στο κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών ή στην αντιμετώπιση του ζητήματος της κλιματικής αλλαγής. Τα αποτελέσματα αυτά έρχονται σε αντίθεση με την πρώτη έρευνα για τους CEOs της PwC το 1998, όταν οι CEOs αποτιμούσαν θετικά τις κινητήριες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης.

Ο Bob Moritz, παγκόσμιος πρόεδρος της PwC, αναφέρει σχετικά:

«Παρά το ταραχώδες 2016, η εμπιστοσύνη των CEOs ανακάμπτει –αν και με αργούς ρυθμούς, ενώ απέχει ακόμη από τα επίπεδα που είδαμε το 2007. Παρ' όλα αυτά, διαφαίνονται σημάδια αισιοδοξίας διεθνώς, όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ και παρά τις εκτιμήσεις για υποχώρηση της εμπιστοσύνης λόγω Trump και Brexit, η εμπιστοσύνη των CEOs ενισχύεται από το 2016. Η διάθεση αυτή είναι εμφανής παντού, με τον αριθμό των CEOs παγκοσμίως που στρέφονται στις ΗΠΑ και τη Βρετανία για επενδύσεις να έχει αυξηθεί σε σύγκριση με πέρυσι.»

Παρότι φέτος οι CEOs εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι σχετικά με τις προοπτικές ανάπτυξης, μας αποκάλυψαν τρία θέματα τα οποία τους απασχολούν ιδιαίτερα: η στρατηγική ανθρώπου-τεχνολογίας που θα εξασφαλίσει το εργατικό δυναμικό της ψηφιακής εποχής, η διασφάλιση της εμπιστοσύνης στις επιχειρήσεις τους σε έναν κόσμο όπου ενισχύονται οι εικονικές αλληλεπιδράσεις και η διεύρυνση των ωφελειών της παγκοσμιοποίησης για όλους μέσω της μεγαλύτερης διείσδυσης στην κοινωνία και της συνεργασίας για την εξεύρεση λύσεων. Όλα αυτά τα ζητήματα βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα του Νταβός.

Αυξάνεται η εμπιστοσύνη στην αύξηση των εσόδων

Σε πλήρη αντίθεση με το 2016, η εμπιστοσύνη των CEOs στον ετήσιο ρυθμό αύξησης των εσόδων της εταιρείας τους ενισχύεται σχεδόν σε όλα κράτη του κόσμου. Τις κορυφαίες θέσεις της κατάταξης καταλαμβάνουν η Ινδία (71%) και η Βραζιλία, όπου τα επίπεδα της εμπιστοσύνης έχουν υπερδιπλασιαστεί (57%), καθώς και η Αυστραλία (43%) και η Βρετανία (41%). Η εμπιστοσύνη ενισχύθηκε, επίσης, κατά 11 μονάδες στην Κίνα (στο 35%), κατά 6 μονάδες στις ΗΠΑ (στο 39%) και κατά 3 μονάδες στη Γερμανία (στο 31%). Στην Ελβετία, τα επίπεδα της εμπιστοσύνης έχουν υπερδιπλασιαστεί στο 34%.

Ουραγοί στην εμπιστοσύνη είναι η Ισπανία, το Μεξικό και η Ιαπωνία, όπου τα επίπεδα εμπιστοσύνης υποχώρησαν, ιδίως στην Ιαπωνία όπου σημειώθηκε πτώση από το 28% το 2016 στο 14% σήμερα.

Σχετικά με τις κινητήριες δυνάμεις αυτής της ενίσχυσης, πάνω από τα 3/4 των CEOs (79%) κατονόμασε την αύξηση των οργανικών κερδών το επόμενο έτος, ενώ το 41% δήλωσε ότι σχεδιάζει νέες δραστηριότητες συγχωνεύσεων και εξαγορών το 2017. Σχεδόν το 1/4 του συνόλου των CEOs (23%) σκοπεύει να ενισχύσει τις δυνατότητες καινοτομίας για την αξιοποίηση των νέων ευκαιριών.

Πού θα αναζητήσουν ευκαιρίες ανάπτυξης οι CEO

Στην πρώτη παγκόσμια έρευνα των CEOs που διενέργησε η PwC, οι αναδυόμενες αγορές συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Ινδίας αναδείχθηκαν ως ένα σίγουρο στοίχημα επιτυχίας. Η μεταβλητότητα των αγορών, όμως, σε συνδυασμό με την τρέχουσα αστάθεια, ανάγκασαν τους CEOs να στραφούν σε ένα ευρύτερο μείγμα κρατών.

Όπως προκύπτει από τη φετινή έρευνα, οι ΗΠΑ, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αναδειχθεί σε μεγαλύτερες προτεραιότητες, ενώ η τάση για επενδύσεις στη Βραζιλία, την Ινδία, τη Ρωσία και την Αργεντινή έχει εξασθενήσει σε σύγκριση με πριν από τρία χρόνια.

Στην πρώτη πεντάδα των κρατών που θα διαδραματίσουν σημαντικότερο ρόλο στην ανάπτυξη, οι CEOs συγκαταλέγουν τις ΗΠΑ (1), την Κίνα (2), τη Γερμανία (3), το Ηνωμένο Βασίλειο (4) και την Ιαπωνία (5), με το Ηνωμένο Βασίλειο να κερδίζει έδαφος ως προορισμός ανάπτυξης μεταξύ των CEOs από τις ΗΠΑ (+4%), την Κίνα (+11%), τη Γερμανία (+8%) και την Ελβετία (+25%).

Η Σανγκάη, η Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και το Πεκίνο αναδείχθηκαν ως οι τέσσερις σημαντικότερες πόλεις για τις συνολικές προοπτικές ανάπτυξης μιας επιχείρησης το προσεχές 12μηνο.

Παγκοσμιοποίηση

Το 58% των επικεφαλής των επιχειρήσεων θεωρεί ότι θα είναι δυσκολότερη η εξισορρόπηση της παγκοσμιοποίησης καθώς ενισχύονται τα επίπεδα του προστατευτισμού. Ο προβληματισμός αυτός έρχεται σε αντίθεση με τις απόψεις που είχαν εκφράσει οι CEOs στην πρώτη έρευνα της PwC, όπου θεωρούσαν ότι «η κλασική πολυεθνική διαθέτει όση ελευθερία χρειάζεται στο εμπόριο».

Τα τελευταία 20 χρόνια, οι CEOs έχουν αποτιμήσει θετικά σε μεγάλο βαθμό τη συμβολή της παγκοσμιοποίησης στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, αγαθών και ανθρώπων. Ωστόσο, οι συμμετέχοντες στη φετινή έρευνα φαίνεται να αμφισβητούν κατά πόσο η παγκοσμιοποίηση έχει βοηθήσει στον μετριασμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή ή στο κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Η μεταστροφή αυτή συνάδει με την άποψη του ευρύτερου κοινού, όπως αυτή αποτυπώνεται σε χωριστή δημοσκόπηση καταναλωτών που διενεργήθηκε κατά παραγγελία της PwC με τη συμμετοχή 5,000 ατόμων από 22 χώρες.

Μόλις το 38% του κοινού δήλωσε ότι η παγκοσμιοποίηση έχει σημαντική θετική επίδραση στη βελτίωση της διακίνησης κεφαλαίων, ανθρώπων, αγαθών και πληροφοριών –έναντι του 60% των CEOs. Σχεδόν τα 2/3 (64%) του κοινού πιστεύει ότι η παγκοσμιοποίηση έχει συμβάλλει στη δημιουργία πλήρους και ουσιαστικής απασχόλησης, έναντι των 3/4 των CEOs (76%). Το κοινό εμφανίζεται, επίσης, λιγότερο πεπεισμένο από τους επικεφαλής των επιχειρήσεων ότι η παγκοσμιοποίηση έχει συμβάλλει, σε μεγάλο βαθμό, στη δημιουργία ικανού και καταρτισμένου εργατικού δυναμικού (29% του κοινού έναντι 37% των CEOs).

«Η λαϊκή δυσφορία μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη που απαιτείται για την επίτευξη μακροχρόνιων βιώσιμων αποδόσεων. Η πραγματική πρόκληση στο σημείο αυτό δεν είναι μόνο πώς θα κινηθούν στο εξής οι CEOs, αλλά η ανάγκη να χτίσουν μια βαθύτερη, αμφίδρομη σχέση με τους ενδιαφερόμενους, τους πελάτες, τους εργαζόμενους και το κοινό. Η κατανόηση της βαθύτερης αιτίας της ενδεχόμενης δυσφορίας ή αντίληψης αποτελεί το κρίσιμο πρώτο βήμα για να επικοινωνηθούν τα οφέλη της επιχειρηματικότητας για την κοινωνία. Είναι πολλά αυτά που διακυβεύονται εάν δεν επιτύχουμε παγκόσμια ανάπτυξη για όλους», σημειώνει ο Bob Moritz.

Τεχνολογία και εμπιστοσύνη

Οι CEOs επισημαίνουν ότι η τεχνολογία αποτελεί πλέον αναπόσπαστο μέρος της φήμης, των δεξιοτήτων και των προσλήψεων, του ανταγωνισμού και της ανάπτυξης μιας επιχείρησης. Περίπου το 1/4 των CEOs (23%) πιστεύουν ότι η τεχνολογία θα αναμορφώσει πλήρως τον ανταγωνισμό στον κλάδο τους μέσα στην επόμενη πενταετία.

Σε έναν κόσμο που περνά ολοταχώς στην ψηφιακή εποχή, η τεχνολογία έχει δημιουργήσει μια νέα δυναμική ανάμεσα στην επιχείρηση και τους πελάτες της, αποφέροντας τεράστια οφέλη και για τις δύο πλευρές. Στον αντίποδα, οι CEOs παραδέχονται ότι σε αυτό το περιβάλλον είναι πιο δύσκολο να εξασφαλίσει και να διατηρήσει μια επιχείρηση την εμπιστοσύνη των ανθρώπων, ενώ σε ποσοστό 87% εκτιμούν ότι οι κίνδυνοι από τη χρήση των κοινωνικών δικτύων έχει αρνητικό αντίκτυπο στο επίπεδο της εμπιστοσύνης στον κλάδο τους. Επίσης, το 91% των CEOs συμφωνεί ότι την επόμενη πενταετία τα ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων και ηθικής θα καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στην επιχείρησή τους.

Πριν από 20 χρόνια, η εμπιστοσύνη δεν βρισκόταν ψηλά στο «επιχειρηματικό ραντάρ» των CEO. Πριν από 15 χρόνια, μόνο το 12% των CEOs εκτιμούσε ότι η εμπιστοσύνη του κοινού στις εταιρείες είχε μειωθεί δραστικά. Φέτος, το 58% των CEOs ανησυχούν ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης θα υπονομεύσει την ανάπτυξη της εταιρείας τους, έναντι του 37% που ήταν το αντίστοιχο ποσοστό το 2013.

Μετά τα διάφορα σημαντικά ζητήματα που έχουν αντιμετωπίσει τελευταία οι μεγάλες εταιρείες σε επίπεδο τεχνολογίας και ασφάλειας, δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι CEOs υποδεικνύουν την κυβερνοασφάλεια, την παραβίαση των προσωπικών δεδομένων και τις διαταραχές σε επίπεδο πληροφορικής ως τις τρεις μεγαλύτερες τεχνολογικές απειλές για την εμπιστοσύνη των ενδιαφερομένων.

«Οι CEOs εκτιμούν ότι στην ψηφιακή εποχή θα είναι ολοένα πιο δύσκολο να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη. Αυτοί που θα εξασφαλίσουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα είναι αυτοί που θα διαθέτουν τα περισσότερα μέσα για να αξιοποιήσουν την τεχνολογία προς όφελός τους, σε συνδυασμό με την ικανότητά τους να αναπτύξουν δεσμούς με τα ενδιαφερόμενα μέρη στο πλαίσιο μιας σταθερής σχέσης που θα βασίζεται στην εμπιστοσύνη», επισημαίνει ο Bob Moritz.

Δεξιότητες και θέσεις εργασίας

Η ανησυχία για τη διαθεσιμότητα δεξιοτήτων έχει υπερδιπλασιαστεί την τελευταία 20ετία (από το 31% των CEOs που δήλωναν ανήσυχοι το 1998, έχουν αυξηθεί σε 77% το 2017), ενώ το ανθρώπινο κεφάλαιο έχει αναδειχθεί σε μία από τις τρεις μεγαλύτερες προτεραιότητες για τις επιχειρήσεις. Η διαφορετικότητα και η συμμετοχικότητα, καθώς και η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, είναι μερικές από τις στρατηγικές που θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών σε δεξιότητες. Η διαθεσιμότητα δεξιοτήτων απασχολεί πάνω από τα 3/4 των επικεφαλής επιχειρήσεων (77%), ενώ τα υψηλότερα ποσοστά παρατηρούνται στην Αφρική (80%) και στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού (82%).

Περισσότερους από τους μισούς CEO (52% έναντι 48% το 2016) σκοπεύουν να αυξήσουν το εργατικό δυναμικό στην επιχείρησή τους τους επόμενους 12 μήνες. Τα πιο φιλόδοξα σχέδια προσλήψεων εντοπίζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο (63%), την Κίνα (60%), την Ινδία (67%) και τον Καναδά (64%). Σε επίπεδο κλάδων, τα πιο φιλόδοξα σχέδια προσλήψεων εντοπίζονται στους κλάδους της Διαχείρισης Ενεργητικού (64%), της Υγείας (64%) και της Τεχνολογίας (59%), ενώ οι CEO στον Δημόσιο Τομέα αναμένεται να κάνουν τις λιγότερες προσλήψεις (32%).

Παρότι μόλις το 16% των επικεφαλής επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα προβλέπουν μείωση του συνολικού δυναμικού τους, οι CEO δηλώνουν ότι το 80% αυτών των θέσεων εργασίας που θα κοπούν επηρεάζονται κατά κάποιον τρόπο από τη χρήση της τεχνολογίας ή του αυτοματισμού. Οι επικεφαλής επιχειρήσεων στον Καναδά (100%), τις ΗΠΑ (95%), τη Γερμανία (93%), την Αυστραλία (92%) και τη Βραζιλία (91%) θεωρούν ότι η τεχνολογία έχει παίξει τον σημαντικότερο ρόλο.

Περισσότεροι από τους μισούς επικεφαλής επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα (52%) διερευνούν ήδη τους εποικοδομητικούς τρόπους με τους οποίους μπορούν να συνεργαστούν άνθρωποι και μηχανές και τα 2/5 αυτών (39%) εξετάζουν την επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στις μελλοντικές ανάγκες για δεξιότητες.

Με το 70% των CEO να δηλώνουν προβληματισμένοι σχετικά με τον ρυθμό της τεχνολογικής αλλαγής, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι δεξιότητες της δημιουργίας και της καινοτομίας, οι ηγετικές ικανότητες και η συναισθηματική νοημοσύνη αναδεικνύονται ως οι πιο πολύτιμες δεξιότητες τις οποίες οι CEO δυσκολεύονται να εντοπίσουν όταν αναζητούν προσωπικό. Η εύρεση προσωπικού με δεξιότητες στους τομείς ψηφιακής τεχνολογίας και STEM (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά) προβληματίζει περισσότερους από τους μισούς επικεφαλής επιχειρήσεων.

Ο Bob Moritz, παγκόσμιος πρόεδρος της PwC, συνοψίζει:

«Οι CEO ανησυχούν ότι η έλλειψη βασικών δεξιοτήτων θα πλήξουν τις αναπτυξιακές προοπτικές, τη σχετικότητα και τη βιωσιμότητα της εταιρείας τους». Μεγαλύτερη έμφαση δίνουν στις προσωπικές και κοινωνικές δεξιότητες (soft skills). Οι δεξιότητες της καινοτομίας και των σχέσεων δεν μπορούν να κωδικοποιηθούν. Αυτό σημαίνει ότι για να επιτύχουν οι CEO την αλλαγή που χρειάζονται –σκεπτόμενοι προσεκτικά και ενεργώντας αναλόγως– είναι καθοριστικής σημασίας η ισορροπία ανάμεσα στην τεχνολογία και τις αναντικατάστατες δεξιότητες των εργαζομένων τους. Η διαχείριση των προσδοκιών από τα ενδιαφερόμενα μέρη θα βοηθήσει να διατηρηθεί και να αναπτυχθεί η αναγκαία εμπιστοσύνη. Σε τελική ανάλυση, η ανάδειξη του ανθρώπινου παράγοντα σε πρώτη προτεραιότητα καθώς εισερχόμαστε σε έναν πιο εικονικό κόσμο θα αποτελεί προαπαιτούμενο της επιτυχίας στο μέλλον».