Κρατική διάσωση ζητούν Banca Popolare di Vicenza και Veneto Banca

Τα σχέδια της Ιταλίας για διάσωση δυο περιφερειακών τραπεζών δημιουργούν διλήμματα στις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές, που δεν έχουν ακόμα αποφασίσει αν η προβληματική Monte dei Paschi di Siena έχει δικαίωμα να λάβει κρατική διάσωση, τρεις μήνες αφότου δόθηκε το προκαταρκτικό «πράσινο φως».

Όπως αναφέρει το Reuters, η Banca Popolare di Vicenza και η Veneto Banca γνωστοποίησαν την Παρασκευή πως ζήτησαν προληπτική ανακεφαλαιοποίηση από το κράτος –χρήση δηλαδή του μηχανισμού που εκμεταλλεύεται μια εξαίρεση στους ευρωπαϊκούς κανόνες που στόχο έχουν να αποτρέψουν τη χρήση χρημάτων φορολογουμένων για τη διάσωση τραπεζών.

Η Ιταλία ήδη προσπαθεί να χρησιμοποιήσει το πρόγραμμα αυτό για την τέταρτη μεγαλύτερη τράπεζά της, την Monte dei Paschi di Siena, στην οποία το κράτος αναμένεται να «ρίξει» ρευστό 6,6 δισ. ευρώ προκειμένου να καλύψει κεφαλαιακό έλλειμμα ύψους 8,8 δισ. ευρώ.

Τα υπόλοιπα χρήματα που χρειάζεται η τράπεζα αναμένεται να προέλθουν από τους κατόχους junior ομολόγων, αν και οι μικροεπενδυτές των subordinated ομολόγων θα αποζημιωθούν από την κυβέρνηση, με το σκεπτικό ότι «εξαπατήθηκαν» όταν αγόρασαν τους συγκεκριμένους τίτλους.

Η Ρώμη θέλει να επαναλάβει το πλαίσιο αυτό για να «ρίξει» περίπου 5 δισ. ευρώ στις δυο μη εισηγμένες τράπεζες του Βένετο, που έχουν ήδη διασωθεί άλλη μια φορά, πέρυσι, από το fund Atlante.

Η κυβέρνηση θέλει να αποφύγει το «κούρεμα» σε δεκάδες χιλιάδες Ιταλούς που κατέθεσαν τις οικονομίες τους στις τράπεζες αυτές, ενώ θέλει επίσης να γλιτώσουν οι επενδυτές senior ομολόγων και οι κάτοχοι μεγάλων τρεχούμενων λογαριασμών, που διαφορετικά θα πλήττονταν από την αυστηρή εφαρμογή των κανόνων για το bail-in.

Οι κανόνες αυτοί ορίζουν πως μπορεί να παρασχεθεί κρατική βοήθεια σε προσωρινή βάση σε τράπεζες που έχουν αποτύχει στα ρυθμιστικά stress tests, αλλά παραμένουν φερέγγυες, αν η μη παροχή κρατικής βοήθειας θα έθετε σε σοβαρό κίνδυνο την οικονομία και τη χρηματοοικονομική σταθερότητα ενός κράτους-μέλους.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να μην δημοσιοποιήσει το αποτέλεσμα των stress tests για τις μικρότερες τράπεζες, άρα υπάρχει ένα ερωτηματικό ως προς την ακριβή κατάσταση της Veneto.

Η ΕΚΤ θα πρέπει να εκτιμήσει αν οι δυο τράπεζες είναι βιώσιμες και να καθορίσει το μέγεθος των κεφαλαιακών αναγκών τους, ενώ η Κομισιόν θα αποφασίσει αν η κρατική στήριξη προς τις δυο τράπεζες συνάδει με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές βοήθειες.

Κάποια αναλυτές αμφισβητούν αν οι δυο τράπεζες μπορούν να χαρακτηριστικούν «συστημικές», δεδομένου ότι συνδυαστικά τα περιουσιακά τους στοιχεία ανέρχονται γύρω στα 70 δισ. ευρώ, λιγότερο από το ήμισυ των περιουσιακών στοιχείων της Monte dei Paschi.

Πηγές που γνωρίζουν το θέμα δήλωσαν πως η Ρώμη υποστηρίζει κατ’ ιδίαν πως η κατάρρευση των δυο τραπεζών θα προκαλούσε σοκ στον ευρύτερο χρηματοοικονομικό κλάδο της Ιταλίας και θα ενίσχυε τις αντιευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις στις επόμενες εθνικές εκλογές,.

Την ίδια ώρα, η ΕΚΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιέζονται να μην επιτρέψουν στην Ιταλία να παρακάμψει τους κανόνες, διότι έτσι θα υπονομεύονταν η αξιοπιστία τους. Η Γερμανία εξέφρασε ανησυχίες για το σχέδιο διάσωσης της Monte dei Paschi τον Δεκέμβριο, ενώ μετά από εβδομάδες διαπραγματεύσεων, ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, Πιερ Κάρλο Πάντοαν, δήλωσε χθες πως δεν έχει οριστεί ημερομηνία για τελική απόφαση από τις αρμόδιες ευρωπαϊκέ αρχές.

Ερωτηθείσα αν το αίτημα των τραπεζών του Βένετο για κρατική διάσωση «τεντώνουν» τους κανόνες της ΕΕ, ευρωπαϊκή πηγή είπε πως η υπερβολική χρήση της προληπτικής ανακεφαλαιοποίησης θα δημιουργούσε μη υγιές προηγούμενο για τις χώρες που θέλουν να αποφύγουν την εκκαθάριση των αδύναμων τραπεζών.

Ένα επιπλέον πρόβλημα για τις τράπεζες του Βένετο είναι πως οι κρατικές διασώσεις δεν μπορούν να καλύψουν απώλειες που έχουν ήδη επιβληθεί ή πιθανόν να επιβληθούν στο μέλλον, όπως αυτές που θα προκύψουν από την απομείωση των «κόκκινων» δανείων –που στην Ιταλία ανέρχονται σε 360 δισ. ευρώ.

Η αγορά προεξοφλεί τις αμφιβολίες για το αν θα μπορέσουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα αυτό και οι τράπεζες. Τα senior ομόλογα και των δυο τραπεζών σημείωσαν πτώση την περασμένη εβδομάδα λόγω ανησυχιών ότι μπορεί να πιεστούν στην περίπτωση που δεν «περάσει» το πρόγραμμα κρατικής στήριξης.

Καθώς ούτε η Banca Popolare di Vicenza ούτε η  Veneto Banca δεν έχουν δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματα για το 2016, οι τραπεζίτες βρίσκονται στο «σκοτάδι» σε ότι αφορά τις πραγματικές κεφαλαιακές τους ανάγκες.

Σημειώνεται πως και οι δυο τράπεζες βρίσκονται υπό έρευνα για απάτη και προσφέρονται να προχωρήσουν σε συμβιβασμό με περίπου 170.000 μετόχους που σε πολλές περιπτώσεις πείστηκαν να αγοράσουν μετοχές με αντάλλαγμα δάνεια. Στόχος είναι να προστατευθούν οι τράπεζες από μελλοντικές αγωγές και περαιτέρω ζημιές.

Αρχικά οι Banca Popolare di Vicenza και  Veneto Banca είχαν πει πως στοχεύουν σε συμμετοχή 80% των μετόχων αυτών, αν και μέχρι την Παρασκευή η συμμετοχή και για τις δυο τράπεζες ανέρχονταν σε περίπου 50%. Πηγή ανέφερε στο Reuters πως αν οι δυο τράπεζες εξασφαλίσουν συμμετοχή περίπου 60-70% μέχρι τη λήξη της προσφοράς για τον διακανονισμό, τότε αυτό θα αρκούσε για να πειστούν οι ευρωπαϊκές αρχές ότι έχουν μειωθεί σημαντικά τα νομικά ρίσκα.

Η προθεσμία αυτή θα έληγε σήμερα, ωστόσο, σύμφωνα με πηγή του Reuters, οι δυο προβληματικές ιταλικές τράπεζες Banca Popolare di Vicenza και Veneto Banca αναμένεται να παρατείνουν την προσφορά διακανονισμού προς τους μετόχους τους, κατά λίγες ακόμα ημέρες.

Η προθεσμία πιθανότατα θα λήξει στις 25 ή στις 27 Μαρτίου, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.