Διπλωματική σύγκρουση με προεκτάσεις στη Μέση Ανατολή

Ενας διπλωματικός πόλεμος με φόντο την τρομοκρατία βρίσκεται σε εξέλιξη στη Μέση Ανατολή και ήδη επηρεάζει ευρύτερα τον πλανήτη και τις αγορές με το πετρέλαιο να χάνει τα αρχικά του κέρδη και τις μετοχές του Κατάρ να βυθίζονται.

Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν, Αίγυπτος, Υεμένη,  κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης και οι Μαλδίβες, διέκοψαν τις διπλωματικές τους σχέσεις το Κατάρ, κατηγορώντας το ότι «στηρίζει την τρομοκρατία».

Αυτή η συντονισμένη κίνηση συνιστά τη δραματική κλιμάκωση μιας υποβόσκουσας διένεξης αναφορικά με την υποστήριξη που παρέχει το Κατάρ στους Αδελφούς Μουσουλμάνους, το παλαιότερο στον κόσμο ισλαμιστικό κίνημα, και προσθέτει κατηγορίες ότι η Ντόχα υποστηρίζει ακόμη και την ατζέντα του περιφερειακού αντιπάλου, του Ιράν, σημειώνει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Τα τρία κράτη του Κόλπου ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν τις μεταφορικές συνδέσεις με το Κατάρ και έδωσαν στους επισκέπτες από το Κατάρ περιθώριο δύο εβδομάδων για να εγκαταλείψουν τις χώρες τους.

Το Κατάρ, το οποίο καυχάται ότι διαδραματίζει έναν περιφερειακό ρόλο και ότι επελέγη για να διοργανώσει το ποδοσφαιρικό Μουντιάλ 2022, αποκλείσθηκε επίσης από τον αραβικό στρατιωτικό συνασπισμό που πολεμάει φιλοϊρανούς αντάρτες στην Υεμένη.

Η Σαουδική Αραβία κατηγόρησε το Κατάρ ότι υποστηρίζει μαχητικές οργανώσεις και διαδίδει τη βίαιη ιδεολογία τους, μια προφανής αναφορά στο κρατικό δορυφορικό δίκτυο του Κατάρ Αλ Τζαζίρα.

«Το Κατάρ εναγκαλίζεται πολλές τρομοκρατικές και σεχταριστικές οργανώσεις που έχουν στόχο να διαταράξουν τη σταθερότητα στην περιοχή, περιλαμβανομένων των Αδελφών Μουσουλμάνων, του ISIS (Ισλαμικό Κράτος) και της αλ-Κάιντα, και προωθεί διαρκώς το μήνυμα και τις μηχανορραφίες αυτών των οργανώσεων μέσω των μέσων ενημέρωσής του», μετέδωσε το κρατικό σαουδαραβικό πρακτορείο ειδήσεων SPA.

Στη δήλωση κατηγορείται επίσης το Κατάρ ότι βοηθά υποστηριζόμενους από το Ιράν μαχητικούς σιίτες στην ανατολική σαουδαραβική επαρχία Κατίφ και στο Μπαχρέιν.

Μέσω του κρατικού πρακτορείου ειδήσεών της, η Αίγυπτος, η πιο πολυάνθρωπη χώρα του αραβικού κόσμου, αναφέρει πως η πολιτική του Κατάρ «απειλεί την αραβική εθνική ασφάλεια και σπέρνει τους σπόρους της σύγκρουσης και της διαίρεσης μέσα στις αραβικές κοινωνίες βάσει ενός εσκεμμένου σχεδίου που έχει στόχο την ενότητα και τα συμφέροντα του αραβικού έθνους».

Πρόκειται για τη σοβαρότερη κρίση από τη δημιουργία, το 1981, του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ).

Τα μέτρα

Στα μέτρα που ελήφθησαν περιλαμβάνονται:

- Άμεση διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Κατάρ: το Μπαχρέιν, και τα ΗΑΕ ζήτησαν από τους διπλωμάτες τους να εγκαταλείψουν τη Ντόχα εντός 48 ωρών. Το 2014 Ριάντ, Μανάμα και Αμπού Ντάμπι είχαν ανακαλέσει τους πρεσβευτές τους από τη Ντόχα για να διαμαρτυρηθούν για την υποστήριξη που προσέφερε το Κατάρ στους Αδελφούς Μουσουλμάνους.

- Κλείσιμο του εναέριου χώρου της Σαουδικής Αραβίας, του Μπαχρέιν και των ΗΑΕ στην αεροπορική εταιρεία του Κατάρ, αναστολή των αεροπορικών και ναυτικών συνδέσεων μαζί του μέσα σε διάστημα 24 ωρών. Οι εταιρείες Etihad, Emirates και Flydubai αναστέλλουν τις πτήσεις τους προς τη Ντόχα από αύριο το πρωί. Η Qatar Airways ανέστειλε τις πτήσεις της προς τη Σαουδική Αραβία, η εθνική εταιρεία της οποίας Saudi έλαβε ανάλογο μέτρο.

- Κλείσιμο των χερσαίων συνόρων μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ.

- Απαγόρευση στους πολίτες της Σαουδικής Αραβίας, των ΗΑΕ και του Μπαχρέιν να μεταβούν στο Κατάρ.

- Οι πολίτες του Κατάρ, επισκέπτες ή μόνιμοι κάτοικοι στις τρεις αυτές χώρες, θα πρέπει να αναχωρήσουν σε διάστημα 14 ημερών. Το μέτρο αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη συμφωνία για ελεύθερη μετακίνηση στο εσωτερικό των χωρών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (CCG: Σαουδική Αραβία, Μπαχρέιν, ΗΑΕ, Κουβέιτ, Ομάν και Κατάρ).

-Μόνο οι προσκυνητές από το Κατάρ επιτρέπεται να μεταβαίνουν στη Σαουδική Αραβία για να επισκεφθούν τους ιερούς μουσουλμανικούς τόπους.

Η Αίγυπτος έδωσε στον πρέσβυ του Κατάρ διορία 48 ωρών για να φύγει από τη χώρα. «Ο πρέσβυς του Κατάρ εκλήθη σήμερα και του δόθηκε επίσημη ενημέρωση για την λήξη της διαπίστευσής του ως πρέσβυ στην Αίγυπτο, και του δόθηκαν 48 ώρες για να φύγει από τη χώρα», αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Αιγύπτου.

Αδικαιολόγητη απόφαση λέει η Ντόχα

Το Κατάρ εξέφρασε τη λύπη του για τη συντονισμένη απόφαση των γειτονικών κρατών να διακόψουν τις διπλωματικές σχέσεις μαζί του εξαιτίας της υποστήριξης που η Ντόχα κατηγορείται ότι προσφέρει στην τρομοκρατία, μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο Jazeera TV που έχει την έδρα του στο Κατάρ.

«Τα μέτρα είναι αδικαιολόγητα και βασίζονται σε ισχυρισμούς και κατηγορίες που δεν έχουν πραγματική βάση», ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ, σύμφωνα με το Jazeera TV. Στην ανακοίνωση προστίθεται πως οι αποφάσεις αυτές «δεν θα επηρεάσουν την ομαλή διαβίωση πολιτών και κατοίκων».

Κάλεσμα για διάλογο από το Ιραν

Το Ιράν κάλεσε το Κατάρ και τους γείτονές του στον Κόλπο να διεξάγουν «έναν ειλικρινή διάλογο» για να επιλύσουν τις διαφορές τους. «Η επίλυση των διαφορών στις χώρες της περιοχής, περιλαμβανομένων των τρεχόντων προβλημάτων μεταξύ των τριών γειτόνων του Κατάρ και της χώρας αυτής, δεν είναι εφικτή παρά μόνο μέσω πολιτικών και ειρηνικών μέσων και του ειλικρινούς διαλόγου μεταξύ των πλευρών», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Μπαχράμ Γασεμί εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Νωρίτερα ένας ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος είχε δηλώσει ότι η απόφαση κάποιων αραβικών χωρών του Κόλπου και της Αιγύπτου να διακόψουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ δεν θα βοηθήσει να τερματιστεί η κρίση στη Μέση Ανατολή.

«Η εποχή της διακοπής των διπλωματικών σχέσεων και του κλεισίματος των συνόρων έχει περάσει (…) δεν είναι αυτός ο τρόπος να επιλύονται οι διαφορές. Οι χώρες αυτές δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ξεκινήσουν έναν περιφερειακό διάλογο», δήλωσε ο Χαμίντ Αμπουταλεμπί, ο αναπληρωτής προσωπάρχης του Ιρανού προέδρου Χασάν Ροχανί.

«Αυτό που συμβαίνει είναι το προκαταρκτικό αποτέλεσμα του χορού των σπαθιών», πρόσθεσε, αναφερόμενος προφανώς στην πρόσφατη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία.

Οι ιρανικές αρχές έχουν επικρίνει την ενισχυόμενη συμμαχία μεταξύ της Ουάσινγκτον και του Ριάντ εναντίον της Τεχεράνης, επισημαίνοντας ότι θα οξύνει περαιτέρω την κρίση στη Μέση Ανατολή, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ.

Διάλογο ζητά και η Τουρκία

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου εξέφρασε τη λύπη του για τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων του Κατάρ με τις Αραβικές χώρες, και ζήτησε να υπάρξει διάλογος προκειμένου να επιλυθεί η διαμάχη.

«Βλέπουμε τη σταθερότητα στην περιοχή του Κόλπου σαν να είναι η δική μας ενότητα και σταθερότητα», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου. «Οι χώρες μπορεί φυσικά να έχουν ορισμένα θέματα, όμως ο διάλογος πρέπει να συνεχίζεται υπό όλες τις συνθήκες για να μπορέσουν να επιλυθούν ειρηνικά τα προβλήματα. Μας λυπεί η τρέχουσα εικόνα και θα δώσουμε στήριξη για να ομαλοποιηθεί», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, η περιφερειακή αλληλεγγύη είναι πιο απαραίτητη από ποτέ σε μια περίοδο βαθιάς αστάθειας και κρίσεων σε διάφορες χώρες στην περιοχή. «Η Τουρκία είναι έτοιμη να κάνει ότι της ζητηθεί για να βρεθεί η λύση το συντομότερο δυνατόν σε αυτή τη διαφωνία μεταξύ αδελφών χωρών», αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου.

ΗΠΑ: "Απίστευτα σημαντική" η συνεργασία με τις χώρες του κόλπου

H συνεργασία των ΗΠΑ με τις χώρες του Κόλπου είναι «απίστευτα σημαντική» επισήμανε σήμερα αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μετά την απόφαση των ισχυρότερων κρατών του αραβικού κόσμου να διακόψουν τις σχέσεις τους με το Κατάρ κατηγορώντας τη Ντόχα ότι υποστηρίζει τους ισλαμιστές και το Ιράν.

«Όλες μας οι σχέσεις στον Κόλπο είναι απίστευτα σημαντικές και βασιζόμαστε στα εμπλεκόμενα μέρη προκειμένου να βρουν έναν τρόπο να επιλύσουν τις διαφορές τους το συντομότερο» τόνισε ο αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Νωρίτερα, από το Σίδνεϊ, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Ρεξ Τίλερσον κάλεσε τις χώρες του Κόλπου να παραμείνουν ενωμένες, εκτιμώντας πάντως ότι η κρίση αυτή δεν θα έχει επιπτώσεις στην παγκόσμια μάχη εναντίον «της τρομοκρατίας».

Έκληση Μόσχας για διάλογο

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, από την πλευρά του, είχε τηλεφωνική επικοινωνία σήμερα με τον ομόλογό του από το Κατάρ Σεϊχη Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Τάνι κατά τη διάρκεια της οποίας συζήτησαν την επιδείνωση των σχέσεων του Κατάρ και άλλων αραβικών κρατών, έγινε γνωστό από το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών.

«Η συνομιλία (μεταξύ των δύο υπουργών) επικεντρώθηκε στην δριμεία επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ του Κατάρ και άλλων αραβικών χωρών» τονίζεται σε μια ανακοίνωση του ρωσικού ΥΠΕΞ.

«Εκφράστηκε (επιπλέον) σοβαρή ανησυχία σχετικά με την εμφάνιση μιας νέας εστίας έντασης στον αραβικό κόσμο. Ο Σεργκέι Λαβρόφ απηύθυνε έκκληση να ξεπεραστούν οι διαφορές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εντός των ορίων ενός αμοιβαία σεβαστού διαλόγου ενώπιον των πρωτόγονων προκλήσεων που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, ιδίως, την απειλή της τρομοκρατίας» τονίζεται.

Και οι Μαλδίβες διακόπτουν τις σχέσεις τους με το Κατάρ

Οι Μαλδίβες ανακοίνωσαν πως διακόπτουν τους διπλωματικούς δεσμούς με το Κατάρ, ακολουθώντας τη συντονισμένη κίνηση της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου, των ΗΑΕ και του Μπαχρέιν.

«Οι Μαλδίβες έλαβαν την απόφαση λόγω της αντίθεσής τους σε δραστηριότητες που ενθαρρύνουν την τρομοκρατία και τον εξτρεμισμό», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η κυβέρνηση του μικροσκοπικού κράτους στου Ινδικού Ωκεανού.

Αν και θεωρείται τουριστικός παράδεισος, η κυρίως Μουσουλμανική αυτή χώρα αντιμετωπίζει πρόβλημα λόγω του μεγάλου αριθμού νέων που κατατάσσονται στον στρατό του Ισλαμικού Κράτους.

Προβληματισμός στην αγορά LNG

Η διπλωματική διένεξη έχει προκαλέσει ανησυχία στην αγορά του υγροποιημένου φυσικού αερίου, καθώς το Κατάρ είναι η μεγαλύτερη χώρα εξαγωγής LNG παγκοσμίως.

Οι επενδυτές ανησυχούν για το ενδεχόμενο οι όποιες διακοπές προμήθειας από το Κατάρ προς γειτονικές χώρες να «περάσει» και στις παγκόσμιες αγορές αερίου.

Πάντως, η Ιαπωνία και η Ινδία, που είναι οι κορυφαίοι πελάτες του Κατάρ, έλαβαν ταχύτατα διαβεβαιώσεις πως οι προμήθειες LNG θα συνεχιστούν κανονικά. Ωστόσο, οι επενδυτές, που δεν ανέμεναν την εξέλιξη, άρχισαν να προετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα, ιδιαίτερα για το ενδεχόμενο προβλημάτων στις προμήθειες αερίου από το Κατάρ στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Σε επαφή με το Κατάρ η FIFA για το Παγκόσμιο Κύπελο

Η FIFA γνωστοποίησε πως βρίσκεται σε «τακτική επαφή» με την οργανωτική επιτροπή του Παγκοσμίου Κυπέλου 2022 στο Κατάρ, αν και δεν σχολίασε άμεσα την διπλωματική κατάσταση στην περιοχή.

Το θέμα αρνήθηκαν να σχολιάσουν τόσο η οργανωτική επιτροπή του Κατάρ όσο και η Ασιατική Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου.

Η διεξαγωγή του Παγκοσμίου Κυπέλου το 2022 αποτελεί κεντρικό σημείο της στρατηγικής για την προώθηση του Κατάρ παγκοσμίως μέσω του αθλητισμού και η διπλωματική διένεξη με τις άλλες χώρες της περιοχής μπορεί να επηρεάσει τις προετοιμασίες του Κατάρ.

Η χώρα προγραμματίζεται να φιλοξενήσει σειρά αθλητικών γεγονότων με στόχο τη βελτίωση των υποδομών και της τεχνογνωσίας της. Για φέτος μόνο έχουν προγραμματιστεί 72 events, τα 39 εκ των οποίων διεθνή.