Κύπρος: Εκλογές με φόντο την οικονομία

Έντονο προεκλογικό κλίμα επικρατεί στην Κύπρο, με όλους να συμφωνούν πως η ανάδειξη προέδρου στις αρχές του 2018 θα κριθεί ουσιαστικά στο μέτωπο της οικονομίας και ειδικότερα στα ζητήματα της ανάπτυξης, των μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών δανείων και των κουρεμένων καταθετών-ομολογιούχων.

Αναμφίβολα, το «ισχυρό χαρτί» του σημερινού προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη είναι ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, ο οποίος μετά την κρίση του 2013, κατάφερε να βγάλει τη χώρα από τα μνημόνια και τα capital controls, να την επαναφέρει σε τροχιά αξιοσημείωτης ανάπτυξης και να επανακτήσει τη χαμένη κυπριακή αξιοπιστία στο εξωτερικό.

Στα βασικότερα ζητήματα στα οποία στέκεται ο υπουργός Οικονομικών σε ομιλίες και συνεντεύξεις του, πρωτοστατούν:

• Η αύξηση του ΑΕΠ για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, σε ποσοστό που για το 2017 θα προσεγγίσει το 3,5%. Μάλιστα, αναφέρεται πως η ανάπτυξη αυτή επιτυγχάνεται χωρίς στρεβλώσεις, καθώς δεν βασίζεται ούτε σε φουσκωμένο τραπεζικό δανεισμό, ούτε σε αυξημένο δημόσιο χρέος.

• Η υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας κοντά στο 10%.

• Το αυξημένο κύρος της κυπριακής οικονομίας, καθώς μέσα στις επόμενες ημέρες το δημόσιο χρέος της χώρας αναμένεται να υποχωρήσει κάτω από το ψυχολογικό επίπεδο του 100%. Επιπλέον, τα επιτόκια δανεισμού του κυπριακού δημοσίου έχουν υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα (κοντά στο 2%) και σύμφωνα με την κυβέρνηση, αναμένεται περαιτέρω πτώση τους στην επόμενη δανειακή έκδοση, η οποία δρομολογείται για το 2018.

Γενικότερα, ο κ. Γεωργιάδης υποστηρίζει πως η κυπριακή οικονομία έχει μπει σε μια μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή πορεία -που μπορεί να κυμαίνεται γύρω από το +3% ετησίως-, χωρίς τους κινδύνους και τις στρεβλώσεις του παρελθόντος. Και σε όσους υποστηρίζουν πως η Κύπρος θα μπορούσε να «τρέξει» γρηγορότερα, απαντά πως «δεν πιστεύει ιδιαίτερα στα θαύματα».

Από την άλλη πλευρά, η κυβερνητική πολιτική μπορεί να δεχτεί κριτική τόσο «από δεξιά», όσο και «από αριστερά».

Η «δεξιά κριτική» εστιάζεται στο γεγονός ότι κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο παρατηρήθηκε κλίμα «μεταρρυθμιστικής κόπωσης», μέρος της οποίας ενδεχομένως να οφείλεται στο «προεκλογικό 2017» (σε σημαντικό βαθμό ωστόσο αποδίδεται στην έλλειψη κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας της κυβέρνησης στη Βουλή).

Ενώ όμως, η «εκ δεξιών κριτική» δεν αναμένεται να προκαλέσει πολιτικό κόστος στην κυβέρνηση Αναστασιάδη, πιθανόν να μη συμβεί το ίδιο με την «εξ αριστερών». Μερικές από τις αιτιάσεις που έχουν ακουστεί είναι:

• Η κυβέρνηση θα μπορούσε να οδηγήσει την οικονομία σε ταχύτερη ανάπτυξη.

• Η ανάπτυξη υπήρξε αλλά δεν ήταν δίκαιη, γιατί ωφέλησε λίγους και προνομιούχους.

• Η κυβέρνηση θα μπορούσε να είχε πράξει περισσότερα πράγματα στο μέτωπο των μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών δανείων, που ταλαιπωρεί ακόμη ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της τοπικής κοινωνίας.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στην πολιτική αντιπαράθεση επανήλθε το θέμα του κουρέματος των καταθέσεων και των ομολογιούχων σε Κύπρου-Λαϊκή το 2013, με την κυβέρνηση να το αποδίδει στην προκάτοχό της (του Δημήτρη Χριστόφια του ΑΚΕΛ) και το ΑΚΕΛ να την… επιστρέφει στον πρόεδρο Αναστασιάδη.

Κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν προτείνει εδώ και χρόνια τη δημιουργία «κακής τράπεζας» για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων, με την κυβέρνηση να μην έχει επιχειρήσει σχετικά, λόγω έλλειψης των απαιτούμενων κεφαλαίων. «Κακή τράπεζα δεν σημαίνει χάρισμα των δανείων στους πολίτες, όπως υπονοεί η αντιπολίτευση» υποστηρίζει κυβερνητικό στέλεχος.

Γενικότερα, στην Κύπρο έγινε κατανοητό στην πράξη πως για να αμβλυνθεί ουσιαστικά το πρόβλημα των κόκκινων δανείων δεν αρκεί η αύξηση του ΑΕΠ για τρία ή τέσσερα χρόνια και πως οι τράπεζες θα κληθούν πιθανότατα να σκληρύνουν τη στάση τους από το 2018 και μετά (βλέπε πίεση που ασκείται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα).

Τέλος, στα καυτά προεκλογικά ζητήματα έχει μπει και αυτό των «κουρεμένων» καταθετών και ομολογιούχων των Τραπεζών Κύπρου και Λαϊκής, με τους πολίτες να πιέζουν κόμματα και υποψήφιους προέδρους προκειμένου να δεσμευθούν για μέτρα ανακούφισης και αποζημίωσης. Η κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη δεν φαίνεται διατεθειμένη να υποσχεθεί κάτι τέτοιο, ενώ από την πλευρά άλλων υποψήφιων προέδρων, όλο και κάποια «παράθυρα»… αφήνονται ανοιχτά.