Αστραπές και… βροντές από Moody’s για την τουρκική οικονομία

«Πιστωτικά αρνητική» είναι για την Τουρκία η υποχώρηση της λίρας την προηγούμενη εβδομάδα σε ιστορικό χαμηλό. Σημειώνεται ότι η κατάσταση είναι ιδιαίτερα προβληματική για την οικονομία της χώρας, δεδομένου μάλιστα ότι έχει χαμηλά αποθέματα σε ξένο συνάλλαγμα.

Το 2017 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε σε 5,6% του ΑΕΠ καθώς οι εισαγωγές υπερκάλυψαν τις εξαγωγές. Δεδομένου δε ότι οι εξαγωγές της γειτονικής χώρας σε σημαντικό βαθμό σχετίζονται με εισαγωγές, η αδυναμία του νομίσματος είναι λεπίδα που κόβει και από τις δύο πλευρές για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Παράλληλα, το νόμισμα είναι υπεύθυνο για την αύξηση του πληθωρισμού (10,1% τον Μάρτιο), δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο περαιτέρω υποτίμησης και πληθωρισμού.

Το εξωτερικό χρέος έφτασε στα 453 δισ. δολάρια ή 53,3% του ΑΕΠ έναντι 47,4% το 2016, ενώ σύμφωνα με τη Moody’s χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι το εξής: ο δείκτης εξωτερικής ευπάθειας που περιλαμβάνει τις μακροπρόθεσμες ωριμάνσεις χρέους συν τα βραχυπρόθεσμα «ρολαρίσματα» (περιλαμβανομένων καταθέσεων σε τράπεζες από μη κατοίκους) έναντι των επίσημων αποθεμάτων σε ξένο νόμισμα είναι 200%. Η κεντρική τράπεζα έχει λιγότερα από 90 δισ. δολάρια σε ξένο νόμισμα, ποσό που καλύπτει μόνο το μισό από το χρέος που ωριμάζει ή τις ανάγκες για ρολάρισμα. Κανονικά ο συγκεκριμένος δείκτης πρέπει να είναι στο 100% ή παρακάτω για τις αναδυόμενες αγορές.

Η Moody’s σημειώνει ότι ένας ακόμα παράγοντας πίσω από τον υψηλό πληθωρισμό και την αδύναμη εξωτερική θέση της χώρας είναι η υπερθέρμανση της οικονομίας μετά τα μέτρα που πήρε ο Ερντογάν. Ο τελευταίος δείχνει αποφασισμένος, ανεξάρτητα του κόστους, να κρατήσει την ισχυρή ανάπτυξη μέχρι τις εκλογές τον Νοέμβριο του 2019, ενώ πιέζει την κεντρική τράπεζα να μην αυξήσει τα επιτόκια.

Προβληματίζουν τα δάνεια σε ξένο νόμισμα

Σύμφωνα με την ανάλυση της Moody’s, η αποδυνάμωση της λίρας προκαλεί σοβαρούς πονοκεφάλους και για το τραπεζικό σύστημα. Το 33% των δανείων που είχαν δοθεί στα τέλη του 2017 ήταν σε ξένο νόμισμα, κυρίως δολάρια και ευρώ. Αν η λίρα παραμείνει αδύναμη, τα προβληματικά δάνεια θα αυξηθούν καθώς θα μειωθεί η ικανότητα αποπληρωμής από τις επιχειρήσεις που δεν έχουν αποθεματικά σε ξένο νόμισμα ή δεν έχουν κάνει hedging.

Επιπρόσθετα οι ανησυχίες για τη φερεγγυότητα των τουρκικών τραπεζών πιθανά θα μειώσει την πρόσβασή τους σε χρηματοδότηση με ξένο νόμισμα, μια βασική «ευπάθεια» για τον κλάδο, δεδομένων των μεγάλων αναγκών αναχρηματοδότησης σε ξένο νόμισμα, 49% του οποίου ήταν βραχυπρόθεσμος στα τέλη του 2017. Ο κίνδυνος μιας ξαφνικής πτώσης στη χρηματοδότηση από το εξωτερικό έχει αυξηθεί αλλά παραμένει μικρός προς το παρόν, σημειώνει η Moody’s. Η πρόσβασή τους στις διεθνείς αγορές είναι τώρα ομαλή, χάρη στη μεγάλη ρευστότητα που υπάρχει διεθνώς.