Ηθικός κίνδυνος vs ΔΝΤ και επαναγορά

Το Βερολίνο έχει αντισταθεί στην πρόταση για μείωση του ελληνικού χρέους μέσω επαναγοράς ομολόγων, επικαλούμενο τον ηθικό κίνδυνο. Όμως, η απειλή του ΔΝΤ για αποχώρηση ίσως αλλάξει τα δεδομένα.

Δημοσιεύθηκε: 19 Οκτωβρίου 2012 - 07:49

Dr Money

Οι συναντήσεις κορυφής της Ε.Ε. καταλήγουν συνήθως σε κάποιας μορφής συμβιβασμό.

Οι μεν αδύναμες χώρες της περιφέρειας κάνουν παραχωρήσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας, οι δε χώρες του σκληρού πυρήνα κάνουν το ίδιο σε θέματα που αφορούν τους φορολογουμένους τους.

Ίσως η κρίση χρέους της ευρωζώνης να είχε πάρει διαφορετική τροπή αν η Γερμανία και άλλες χώρες του Βορρά δεν έδιναν τόσο μεγάλο βάρος στον επονομαζόμενο ηθικό κίνδυνο.

Κοινώς, στο γεγονός ότι ένα άτομο ή η κυβέρνηση μιας χώρας που γνωρίζει ότι θα διασωθεί οικονομικά από τρίτους δεν έχει κίνητρο να αλλάξει συμπεριφορά ή πολιτικές.

Εκ των υστέρων, και επικεντρωνόμενοι στην περίπτωση της Ελλάδας, οι Γερμανοί και οι υπόλοιποι αισθάνονται δικαιωμένοι αφού η χώρα εμφανίζεται συστηματικά απρόθυμη ή και αδύναμη να εφαρμόσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε μέσω των μνημονίων στις μεταρρυθμίσεις.

Από την άλλη πλευρά, η προσήλωσή τους στον ηθικό κίνδυνο έχει οδηγήσει σε ένα χειρότερο αποτέλεσμα για την ευρωζώνη γενικότερα και για την Ελλάδα ειδικότερα μέχρι στιγμής, κατά την άποψή μας.

Δεν είναι μυστικό ότι η μείωση του δημόσιου χρέους μέσω της επαναγοράς ομολόγων από την Ελλάδα και ίσως κι από άλλες χώρες έχει θυσιασθεί στον βωμό του ηθικού κινδύνου.

Όμως, ο κίνδυνος να τα σπάσουν το Βερολίνο και το ΔΝΤ στο θέμα της φερεγγυότητας του ελληνικού χρέους, γεγονός που θα οδηγούσε σε αποχώρηση του ταμείου από τη χρηματοδότηση της χώρας, ίσως αλλάξει τα δεδομένα.

Χθεσινοβραδινό online δημοσίευμα της Wall Street Journal αναφέρει ότι η ευρωζώνη εξετάζει πρόταση για μείωση του ελληνικού χρέους μέσω επαναγοράς ομολόγων, με την ΕΚΤ να έχει δώσει το πράσινο φως, αλλά το Βερολίνο να αντιδρά.

Στο κείμενο γίνεται αναφορά σε πρόσφατη δήλωση του κ. Ασμούσεν της ΕΚΤ περί επαναγοράς ελληνικών ομολόγων.

Οφείλουμε εδώ να επισημάνουμε ότι η ελληνική πλευρά εργάζεται εδώ και λίγο καιρό πάνω σε κάποιο σχέδιο επαναγοράς ομολόγων, γνωρίζοντας ότι η εφαρμογή του σε μεγάλη κλίμακα δεν είναι στο χέρι της.

Όλα εξαρτώνται από τη βούληση του Βερολίνου αφού η ΕΚΤ και το ΔΝΤ φαίνεται πως συμφωνούν.

Ουσιαστικά, μιλάμε για τα νέα ελληνικά ομόλογα που εκδόθηκαν στο πλαίσιο του PSI και των οποίων η ονομαστική αξία φθάνει τα 65 δισ. ευρώ.

Από αυτά κάπου 7 δισ. ευρώ κατέχουν τα ελληνικά ταμεία κοινωνικής ασφάλισης και 15 - 22 δισ. εκτιμάται ότι κατέχουν οι εγχώριοι τραπεζικοί όμιλοι.

Επίσης, τα παλιά ελληνικά ομόλογα (πριν από το PSI) που κατέχουν η ΕΚΤ, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες και κάτι λίγα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων συνολικά ξεπερνούν τα 50 δισ. ευρώ.

Η επαναγορά των ομολόγων από τη χώρα με μεγάλη έκπτωση από την ονομαστική τους αξία θα επιφέρει μείωση του δημόσιου χρέους γιατί θα αφαιρεθεί το 100% της τιμής τους.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι τυχόν επαναγορά των νέων ομολόγων μειώνει μεν το δημόσιο χρέος, αλλά δεν έχει σημαντικό αποτέλεσμα στην εξοικονόμηση τόκων και στη μείωση των ποσών που θα απαιτούνταν για την αποπληρωμή τους μέχρι το 2020 και μετά.

Κι αυτό γιατί το μεν κουπόνι τους ανέρχεται σε 2% προς το παρόν και ανεβαίνει σταδιακά στο μέλλον, η δε μέση διάρκεια λήξης τους είναι 20 χρόνια.

Κοινώς, τα νέα ομόλογα δεν θα συνεισέφεραν σημαντικά στην πλήρωση του χρηματοδοτικού κενού που δημιουργεί η επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής σε αντίθεση με τα παλιά.

Έχουμε αναφερθεί επανειλημμένα στο ενδεχόμενο ρευστοποίησης των ομολόγων του EFSF που έλαβαν τα ταμεία στο πλαίσιο της ανταλλαγής για το PSI και την επαναγορά νέων ομολόγων με αυτά τα χρήματα, ώστε να μειωθεί ανάλογα το δημόσιο χρέος.

Υπενθυμίζεται ότι τα ομόλογα που κατέχουν τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης θεωρούνται μέρος του ενδοκυβερνητικού χρέους και δεν προσμετρώνται στο χρέος της γενικής κυβέρνησης.

Μια άλλη ιδέα είναι η επαναγορά των ομολόγων που κατέχουν οι εγχώριες τράπεζες με ομόλογα του EFSF μέσω του ΤΧΣ.

Ουσιαστικά, θα πρόκειται για ανταλλαγή ομολόγων που θα μείωνε ανάλογα το ποσό της ανακεφαλαιοποίησης και θα διευκόλυνε τους σημερινούς ιδιοκτήτες των τραπεζών να συνεχίσουν να διατηρούν τον έλεγχό τους.

Όμως, οι επαΐοντες αναφέρουν ότι μια τέτοια προσφορά θα έπρεπε να γίνει σε όλους τους κατόχους νέων ελληνικών ομολόγων για να μην υπάρξουν προβλήματα (pari passu) και να αποτιμηθούν τα νέα ομόλογα κοντά στις τιμές αγοράς και όχι στην ονομαστική τιμή τους.

Από εκεί και πέρα, υπάρχουν τα γνωστά σενάρια με αγορά των ομολόγων της ΕΚΤ στην τιμή κτήσης ώστε να μην υποστεί ζημίες είτε από το EFSF είτε από την Ελλάδα μέσω δανείου που θα λάμβανε η τελευταία από τον EFSF-ESM.

Υπάρχει ίσως κάποια νέα ιδέα για σχέδιο επαναγοράς ομολόγων, που μας έχει ξεφύγει και ικανοποιεί το Βερολίνο και τους άλλους εμπλεκόμενους;

Πιθανόν.

Όμως, το ζητούμενο παραμένει πάντοτε η χρηματοδότηση και φυσικά οι ενστάσεις του Βερολίνου με επίκληση του ηθικού κινδύνου.

Σύντομα (ίσως σήμερα;) θα γνωρίζουμε αν η απειλή του ΔΝΤ για αποχώρηση από το ελληνικό πρόγραμμα αποδειχθεί ισχυρότερη και οδηγήσει σε συμβιβασμό του Βερολίνου στο θέμα της επαναγοράς.

Dr. Money

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.