H «σκοτεινή» πλευρά του εξωτερικού πλεονάσματος!

Η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) ανακοίνωσε χθες ότι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατέγραψε πλεόνασμα ύψους 1,24 δισ. ευρώ την προηγούμενη χρονιά με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία, έναντι ελλείμματος 4,6 δισ. το 2012.

Το ΥΠΟΙΚ έσπευσε να χαιρετίσει το γεγονός, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για το πρώτο τέτοιο πλεόνασμα από το 1948 και ίσως πιο παλιά.

Χωρίς αμφιβολία, το νέο είναι πολύ καλό.

Όμως, πριν αρχίσουμε να θριαμβολογούμε, θα ήταν προτιμότερο να ξεψαχνίσουμε κάποια μεγέθη και να βγάλουμε μερικά συμπεράσματα.

Κατ' αρχάς δεν ακούσαμε κανέναν να επισημαίνει τη μεγάλη συμβολή της αναδιάρθρωσης του χρέους, δηλαδή του PSI Plus, σ' αυτήν την εξέλιξη.

Τα στοιχεία του ισοζυγίου δείχνουν ότι οι πληρωμές για τόκους, κέρδη και μερίσματα ανέρχονταν σε 11,5 δισ. ευρώ το 2011, για να πέσουν λίγο κάτω από 5 δισ. το 2012, τη χρονιά του PSI, και να ανέβουν κοντά στα 6 δισ. ευρώ πέρυσι. Η διαφορά είναι κάπου 6,5 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2011.

Αν υποθέσουμε ότι η αναδιάρθρωση χρέους δεν είχε γίνει, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα ήταν ελλειμματικό. Ας το παραβλέψουμε γιατί αφορά κάτι που έγινε εφάπαξ στο παρελθόν και ας επικεντρωθούμε σε κάτι άλλο πιο σημαντικό.

Στο εμπορικό ισοζύγιο, και ειδικότερα στις εξαγωγές και εισαγωγές αγαθών, με τη βοήθεια μιας μελέτης του γνωστού ερευνητικού ινστιτούτου Bruegel που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Νοέμβριο. Σύμφωνα με την ΤτΕ, η αξία των ελληνικών εξαγωγών ανήλθε σε 22,5 δισ. το 2013 από 20,2 δισ. το 2011και 19,8 δισ. το 2008.

Οι πληρωμές για εισαγόμενα προϊόντα ανήλθαν σε 39,7 δισ. το 2013 από 47,5 δισ. το 2011 και 63 δισ. το 2008.

Η μελέτη του think tank εξετάζει τους παράγοντες πίσω από την προσαρμογή των εξωτερικών ισοζυγίων των χωρών της ευρωπεριφέρειας και της Γερμανίας με τη Γαλλία την τελευταία πενταετία. Γι' αυτόν τον σκοπό σπάει την αξία των εξαγωγών και των εισαγωγών σε δύο κομμάτια. Στις τιμές και στην ποσότητα.

Εξετάζει λοιπόν πόσο η μεταβολή της αξίας οφείλεται στην αλλαγή των τιμών και σε ποιον βαθμό στην αλλαγή των ποσοτήτων.

Μια πρώτη διαπίστωση είναι ότι όλες οι προαναφερθείσες χώρες είδαν το εξωτερικό ισοζύγιό τους να βελτιώνεται σε μεγάλο βαθμό. Εξαίρεση αποτέλεσε η Γαλλία που είδε το ισοζύγιό της να χειροτερεύει και η Γερμανία, της οποίας το πλεόνασμα παρέμεινε σταθερό ως προς το ΑΕΠ.

Δυστυχώς, η Ελλάδα είναι η χώρα της οποίας το εμπορικό ισοζύγιο συρρικνώθηκε κυρίως λόγω της μείωσης των εισαγωγών αφού οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά ένα μικρό ποσοστό.

Το χειρότερο είναι ότι η ενίσχυση της αξίας των εξαγωγών οφείλεται στις αυξήσεις τιμών αφού ο όγκος των εξαγωγών μειώθηκε κατά διψήφιο νούμερο.

Η Ελλάδα και η Ιταλία είχαν τις χειρότερες επιδόσεις στο μέτωπο των εξαγωγών αφού ο όγκος τους μειώθηκε και στις δυο χώρες. Η Ιταλία είχε τη δεύτερη χειρότερη επίδοση αφού οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν λιγότερο από 10% την τελευταία πενταετία. Η Ισπανία κατέγραψε αύξηση εξαγωγών της τάξης του 25%, η Ιρλανδία 20% και η Πορτογαλία 19%.

Δυστυχώς, οι ελληνικές επιδόσεις δεν είναι καλές ούτε στις εισαγωγές, παρότι οι πληρωμές μειώθηκαν. Και αυτό γιατί οι τιμές των εισαγόμενων αγαθών αυξήθηκαν λίγο πάνω από 20%, ενώ ο όγκος των πωλήσεων μειώθηκε πολύ περισσότερο.

Τα ανωτέρω στοιχεία από τη μελέτη του Bruegel καταλήγουν σ' ένα ζοφερό συμπέρασμα: Η αύξηση των ελληνικών εξαγωγών, τουλάχιστον πριν από το 2013, οφείλετο στις τσιμπημένες τιμές, ενώ η πτώση των εισαγωγών σε δραστική μείωση του όγκου.

Αυτό σημαίνει ότι η όποια βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μπορεί να αντιστραφεί όταν η ελληνική οικονομία αρχίσει να ανακάμπτει. Επιπλέον, η συμπίεση των μισθών δεν έχει βοηθήσει τις εξαγωγές όσο θα έπρεπε.

Καλό λοιπόν το πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το 2013, αλλά μοιάζει να έχει χτιστεί εν μέρει σε πήλινα πόδια.

Dr. Money