H καραμέλα των μεταρρυθμίσεων!

Υπάρχουν μερικά πράγματα που παραμένουν ανεξίτηλα στη μνήμη μας.

Ένα από αυτά συνέβη το καλοκαίρι του μοιραίου 2010.

Λίγο πριν από την πρώτη, αν θυμόμαστε καλά, συνέντευξη Τύπου της τρόικας στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία στην Αθήνα.

Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε τότε με τον νυν υπουργό Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, εκείνος είχε εκφράσει την απορία γιατί το μνημόνιο δεν έδινε μεγαλύτερη έμφαση στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων εμπροσθοβαρώς.

Η συλλογιστική ήταν απλή:

Οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται χρόνο για να αποδώσουν.

Επομένως, αν υλοποιούνταν εμπροσθοβαρώς, η μεγάλη μάζα του κόσμου θα μπορούσε να δει τη διαφορά στην καθημερινή ζωή νωρίτερα, αντισταθμίζοντας εν μέρει τις επιπτώσεις από την πολιτική λιτότητας.

Βρήκαμε τη συλλογιστική σωστή και στο τέλος της συνέντευξης της τρόικας, μετά από λίγες ώρες, ρωτήσαμε τον τότε εκπρόσωπό της από την Ε.Ε. κ. Ντερούζ γιατί το πρόγραμμα δεν ήταν φορτωμένο με μεταρρυθμίσεις στην αρχή του.

Ο κ. Ντερούζ υπερασπίσθηκε το πρόγραμμα προσαρμογής, υποστηρίζοντας ότι η εμπροσθοβαρής μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλειας ήταν πολύ σημαντική και άλλες θα ακολουθήσουν σταδιακά.

Η συνέχεια δεν τον δικαίωσε.

Η Ελλάδα εφάρμοσε ένα άνευ προηγουμένου πρόγραμμα λιτότητας και λίγες μεταρρυθμίσεις λόγω των έντονων αντιδράσεων από οργανωμένες ομάδες που θίγονταν, με τα γνωστά αποτελέσματα.

Αντιμέτωποι με την κριτική για την υψηλή ανεργία και το βύθισμα της οικονομίας, οι δανειστές, με προεξάρχοντες τους Γερμανούς, έσπευσαν να δικαιολογηθούν, ισχυριζόμενοι ότι δεν οφείλονταν στην υπερβολική λιτότητα, αλλά στην έλλειψη μεταρρυθμίσεων.

Αν δεν το έκαναν, θα ήταν σαν να παραδέχονταν τον λανθασμένο σχεδιασμό του ελληνικού προγράμματος δημοσίως.

Δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα όπου κάποιοι επικαλούνται τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να αποσείσουν ευθύνες ή να τις μεταφέρουν σε άλλους.

Ακόμη και σήμερα, η όποια αστοχία του ελληνικού προγράμματος αποδίδεται στις λιγότερες του αναμενομένου ή πλημμελείς μεταρρυθμίσεις.

Η ΕΚΤ επικαλείται την έλλειψη μεταρρυθμίσεων για να δικαιολογήσει τη στάση της, παρά τον μειωμένο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης και τον χαμηλο πληθωρισμό.

Ο λόγος είναι προφανής.

Υπεύθυνες για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι οι κυβερνήσεις και όχι η ΕΚΤ.

Επομένως, η επίκληση των μεταρρυθμίσεων ισοδυναμεί με την επίρριψη των ευθυνών για τον αναιμικό ρυθμό ανάπτυξης και τον χαμηλοπληθωρισμό στις κυβερνήσεις των χωρών-μελών της ευρωζώνης που ασκούν δημοσιονομική πολιτική.

Σε αυτό το ιδιότυπο παιγνίδι πολιτικών, κεντρικών τραπεζιτών, κοινοτικών γραφειοκρατών και άλλων, οι μεταρρυθμίσεις έχουν γίνει το εύκολο σημείο αναφοράς για άσκηση κριτικής, ξεκαθάρισμα λογαριασμών ή για οτιδήποτε άλλο.

Κάτι σαν πινγκπόνγκ, ή καραμέλα, αν προτιμάτε, που φυσικά πολλές φορές δεν βοηθά.

Dr. Money