Mία χώρα, ένας... ΦΠΑ

Όσοι μιλάνε με τους εκπροσώπους των θεσμών έχουν διακρίνει εδώ και καιρό μια διάθεση να υποχωρήσουν στο ζήτημα του πρωτογενούς πλεονάσματος για φέτος.

Εμφανίζονται μάλιστα έτοιμοι να δεχθούν χαμηλότερους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα τα επόμενα χρόνια στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συμφωνίας με μεταρρυθμίσεις η οποία θα περιλαμβάνει μέτρα ανακούφισης για το χρέος.

Η τελευταία εικόνα που δίνει η ελληνική πλευρά από το Παρίσι θέλει οι εκπρόσωποι των δανειστών να αποδέχονται την ελληνική θέση για το 2015.

Κοινώς, πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,2%-1,5% του ΑΕΠ για φέτος, χωρίς όμως να το έχουμε επιβεβαιώσει από την άλλη πλευρά.

Όμως, μια τέτοια εξέλιξη δεν θα μας εξέπληττε.

Παραδοσιακά, οι ελληνικές κυβερνήσεις βρίσκουν ευκολότερο πολιτικά να αυξήσουν τη φορολογική επιβάρυνση και να περικόψουν κάποιες δαπάνες για να επιτύχουν τους δημοσιονομικούς στόχους.

Φυσικά, η τωρινή κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι δεν θα αυξήσει τους φόρους, αλλά θα συλλάβει μέρος της φορολογητέας ύλης που διαφεύγει εκτός των άλλων.

Απομένει να το δούμε στην πράξη.

Σε κάθε περίπτωση, αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά κάμποσα δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2015 σημαίνει ότι θα λείψουν από την οικονομία.

Είναι λοιπόν υφεσιακό μέτρο καθώς τα λεφτά δεν προέρχονται από άτομα που διαθέτουν πολύ ρευστό.

Όμως, το κράτος δεν συλλέγει φόρους άνω των 300 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο λόγω της έκπτωσης του 30% στο ΦΠΑ που απολαμβάνουν εδώ και δεκαετίες μερικά, όχι όλα, τα νησιά του Αιγαίου.

Κάτι που ίσως είχε βάση κάποτε, αλλά δεν έχει πλέον κατά την άποψή μας.

Ανάμεσά τους νησιά με κατά κεφαλήν εισόδημα και προοπτικές που πολλές ορεινές περιοχές της Ελλάδας δεν μπορούν να διανοηθούν.

Πρακτικά, έχουμε τις πιο φτωχές περιοχές να επιχορηγούν τις πιο πλούσιες.

Είναι μια εξαίρεση που δεν έχει ούτε οικονομική λογική, ούτε κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά το αντίθετο.

Φυσικά, τοπικά συμφέροντα, ψηφοθηρικοί και άλλοι λόγοι τη διαιωνίζουν, όμως κάποτε αυτό θα πρέπει να τερματισθεί.

Ετησίως, μόνιμα έσοδα της τάξης των 300-350 εκατ. ευρώ για τον κρατικό κορβανά είναι πολλά για να αγνοηθούν σε μια καταχρεωμένη χώρα.

Ακόμη κι αν παραβλέψουμε την κοινωνική πλευρά του θέματος από τη σκοπιά των πιο φτωχών περιοχών της χώρας.

Αρκετοί έχουν προτείνει να συνεχισθεί η εξαίρεση για τα περισσότερα νησιά εκτός από τη Μύκονο και τη Σαντορίνη.

Θα συμφωνούσαμε ίσως αν η εξαίρεση περιοριζόταν μόνο σε κάποια νησιά της άγονης γραμμής.

Όμως, από νομική πλευρά, κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν, όπως ακούμε.

Επομένως, η ερώτηση είναι αν η έκπτωση στο ΦΠΑ θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλα τα νησιά που υπόκεινται στο σημερινό καθεστώς ή σε κανένα.

Θεωρούμε ότι είναι οικονομικά και κοινωνικά δίκαιο να μην υπάρχει εξαίρεση.

Η ελληνική επικράτεια θα πρέπει να έχει τους ίδιους συντελεστές ΦΠΑ.

Όμως, η Πολιτεία θα πρέπει να αποδώσει ένα μέρος από τα έσοδα που θα εισπράττει σε ετήσια βάση, π.χ. 50 εκατ. ευρώ στα νησιά της άγονης γραμμής, με στοχευμένο τρόπο.

Δηλαδή στη δημιουργία ή στον εκσυγχρονισμό μόνιμων δομών υγείας, περίθαλψης αλλά και πιο συχνής και γρήγορης σύνδεσης των νησιών με την υπόλοιπη χώρα σε σχέση με σήμερα.

Θα μπορούσαν π.χ. να σταθμεύουν ελικόπτερα παντός καιρού σε κάποια από αυτά τα νησιά σε ετήσια βάση, να επιχορηγηθούν κάποια επιπρόσθετα δρομολόγια ταχύπλοων πλοίων προς αυτά κ.τ.λ.

Το δημοσιονομικό όφελος για τη χώρα θα είναι σημαντικό και τα πιο απομακρυσμένα νησιά θα έχουν σημαντική βοήθεια και τύχη αντί της σημερινής κατάστασης.

Θεωρούμε λοιπόν ότι το κοινό καλό προτάσσει να υπάρχουν ενιαίοι συντελεστές ΦΠΑ σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια και μέρος των εσόδων που θα προκύψουν να κατευθυνθεί στοχευμένα στη βοήθεια των πιο οικονομικά αδύναμων νησιών.

Είναι οικονομικά και κοινωνικά δίκαιο.

Όμως, θίγει πολλούς και είναι αμφίβολο αν το πολιτικό σύστημα θα το αποτολμήσει.

Ισως τα καταφέρει αν ρίξει την κατηγορία για την κατάργηση της έκπτωσης στους δανειστές.

Dr. Money