O πληθωρισμός και το δίλημμα του Ντράγκι

Ο βασικός στόχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) είναι η σταθερότητα των τιμών.
Αυτό μεταφράζεται σε πληθωρισμό κοντά αλλά κάτω από το 2%.

Για το μεγάλο διάστημα το 2015 και το 2016, ο αποπληθωρισμός και όχι ο πληθωρισμός επικρατούσε στην Ευρωζώνη.

Η πραγματικότητα ανάγκασε την ΕΚΤ να λάβει μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής.

Ανάμεσα στα τελευταία ξεχωρίζει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, γνωστό ως QE, στο οποίο ελπίζει να ενταχθεί η Ελλάδα.

Στις αρχές του προηγούμενου μήνα, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι δήλωνε ότι ο «κίνδυνος του αποπληθωρισμού έχει σχεδόν εξαφανισθεί».

Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό Δεκεμβρίου επιβεβαιώνουν πως είχε δίκιο.

Επίσης, δείχνουν ότι οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ είναι μάλλον απαισιόδοξοι, όταν προβλέπουν ότι ο πληθωρισμός θα ανέλθει στο 1,75% το 2019.

Κι αυτό γιατί ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη σκαρφάλωσε στο 1,1% τον Δεκέμβριο του 2016 από 0,6% τον Νοέμβριο, σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat.

Σημαντικό ρόλο σ’ αυτή την εξέλιξη έπαιξε η αύξηση των τιμών του πετρελαίου και δευτερευόντως οι υπηρεσίες.

Όμως, η πτώση στις τιμές του μαύρου χρυσού ήταν επίσης πίσω από την υποχώρηση του πληθωρισμού σε αρνητικό έδαφος την προηγούμενη διετία.

Από την άλλη, ο δομικός πληθωρισμός, ο οποίος δεν περιλαμβάνει την ενέργεια και τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα, αυξήθηκε στο 0,9% τον Δεκέμβριο από 0,8% τον Νοέμβριο.

Την ίδια ώρα, η απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου βρίσκεται στο 0,269% από 0,4% περίπου πριν από μερικές εβδομάδες.

Φυσικά, ακόμη κι αυτά τα επίπεδα είναι πολύ χαμηλά.

Ιδίως, αν αναλογισθεί κανείς ότι η απόδοση του γερμανικού ομολόγου κυμαινόταν μεταξύ 5% και 9% το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1990 και ήταν κοντά στο 3,4% κατά μέσο όρο τις δύο προηγούμενες δεκαετίες.

Ακόμη, η απόδοση του 10ετούς ιταλικού ομολόγου έχει υποχωρήσει στο 1,876% από 2% στις αρχές Δεκεμβρίου.

Αντίθετα, η απόδοση του 10ετούς πορτογαλικού ομολόγου παραμένει στα υψηλά επίπεδα του 3,89% από τα μέσα Νοεμβρίου του 2016.

Το τελευταίο παραπέμπει στην κατάσταση της πορτογαλικής οικονομίας, παρά στις προσδοκίες για την πορεία του πληθωρισμού.

Επομένως, η αγορά ομολόγων δεν δείχνει να προεξοφλεί σ’ αυτή τη φάση μια ταχύτερη άνοδο του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη απ’ αυτή που προβλέπει η ΕΚΤ.

Όμως, η ανοδική τάση που καταγράφει ο πληθωρισμός το δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2016 θα έπρεπε να προβληματίζει, γιατί μπορεί να έχει πιο μόνιμο χαρακτήρα.

Επομένως, η ΕΚΤ θα πρέπει να αρχίσει να εξετάζει πώς θα μειώσει την εξάρτησή της από τα μη συμβατικά μέσα πολιτικής.

Ισως, το κυριότερο μέτρο είναι το tapering στο QE, δηλαδή η σταδιακή μείωση των αγορών ομολόγων στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης.

Προφανώς, κάτι τέτοιο θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στις αποδόσεις των ομολόγων της Ευρωζώνης.

Αυτό θα κάνει πιο δύσκολη την κατάσταση για κάποιες χώρες όπως η Πορτογαλία και ίσως η Ελλάδα, αν φυσικά ενταχθούν τα ελληνικά ομόλογα.

Dr. Money